Στέλιος Πελασγός

 

 

 

Ο Βόλος είναι για μένα η πόλη των αφανών σπουδαίων καλλιτεχνών

 

 

Δεν μπορείς παρά να εστιάσεις στην ηρεμία που εκπέμπει ο Στέλιος Πελασγός σε μικρούς και μεγάλους,όταν συζητάς για μύθους μαζί του, ή όταν ακούς να αφηγείται τις ιστορίες και τα παραμύθια του. Αν είσαι παιδί απλώνεις ωριμότερο το ανάστημα της παιδικότητάς σου, κι αν είσαι μεγάλος νοσταλγείς το παιδί που υπάρχει μέσα σου.Κερδίζει τους ακροατές του, μικρούς και μεγάλους, εύκολα, αδιόρατα, σχεδόν μυσταγωγικά. Και δεν μπορείς, παρά να επισημάνεις την ευγένεια των τρόπων και τον πολιτισμό που κομίζει στις παραστάσεις του.

Οι περισσότεροι Βολιώτες γνωρίζουμε καλά το έργο και την προσφορά του.

Σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους αφηγητές παραμυθιών, απαντά γιατί επέλεξε τον Βόλο για τόπο διαμονής, τι τον παρακίνησε να ασχοληθεί με την τέχνη του αφηγητή, τι τον κινητοποιεί και συνεχίζει τόσα χρόνια, ποια είναι τα μελλοντικά του σχέδια αλλά και πόσο μας βοηθά η τέχνη που υπηρετεί στις δύσκολες εποχές που ζούμε

 

Τι σας παρακίνησε, στην ηλικία των 20 και κάτι χρόνων, να ασχοληθείτε με το λαϊκό παραμύθι και την τέχνη του αφηγητή-παραμυθά;

Είμαι δέντρο με βαθιά ρίζα και σε κείνη την ηλικία όφειλα να φέρω τους πρώτους καρπούς. Η γιαγιά μου η Δήμητρα που γεννήθηκε μέσα στον περίβολο του ιερού της θεάς μου έμαθε πριν να σταθώ ακόμα όρθιος να ακούω, να προφέρω, να μιλώ, με πότισε με ιστορίες και θρύλους, δημοτικά τραγούδια κι ενθυμήσεις. Πάνω στην μαθητεία μου δίπλα στην γιαγιά μου στήριξα και την διδακτορική μου έρευνα που εκδόθηκε και διδάσκεται σε δύο ελληνικά Πανεπιστήμια. Ο παππούς έλεγε ιστορίες από την Σμύρνη και η μητέρα μου με πήγαινε στα μεγάλα θέατρα να δω τον Χορν, τον Κατράκη, την Λαμπέτη, την Καρέζη, τον Ληναίο κ.α. Ο άλλος παππούς ήταν θύμα μαζικής σφαγής αμάχων του εμφυλίου στον Φενεό ορεινής Κορινθίας για την οποία κανείς δεν μιλά και αυτή η σιωπή ίσως να βάρυνε στην διάθεση μου να αφηγούμαι.

Δεν ασχολήθηκα με το λαϊκό παραμύθι αποκλειστικά αλλά με κάθε μορφή προφορικής λογοτεχνίας ή γραπτής με προφορική δομή και ύφος. Είχα και έχω τέσσερεις μεγάλες αγάπες, την λογοτεχνία και ποίηση, το θέατρο, την ψυχολογία και τα παιδιά. Καμιά δεν ήθελα να στερηθώ. Σπουδάζοντας και τα τέσσερα ήμουν διασπασμένος. Στην Γαλλία γνώρισα ανθρώπους που μπορούσαν να κάνουν και τα τέσσερα μαζί, να διηγούνται, να παριστάνουν, να θεραπεύουν και να παιδαγωγούν. Ήταν σαν να έβλεπα την γιαγιά μου. Εκεί τους λέγαν neoconteurs και όταν αφοσιώθηκα σε αυτό ο Απόστολος Δοξιάδης μου πρότεινε να το πω «ιστορήτες» και «ιστόρηση» . Εγκατέλειψα την Αθήνα και ήρθα στο Βόλο και το Πήλιο για να συναντήσω την πραγματικότητα, την φύση και τους ανθρώπους σε κοινότητα. Από δω ξεκίνησα την αναβίωση της τέχνης της προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης στην Ελλάδα η οποία σήμερα έχει πάρει διάσταση.

Υπήρχε παράλληλα μέσα μου η λαχτάρα της κοινότητας, η λαχτάρα της απλότητας, η λαχτάρα της αυθεντικότητας και η αγωνία του ορισμού μου απέναντι στο παρελθόν του τόπου και της ρίζας μου και το παρόν της Ευρώπης και του κόσμου. Η τέχνη μου είναι ένα με την ζωή μου και απαντά στις λαχτάρες αυτές και τις αγωνίες. Χτίζει και ενισχύει την κοινότητα, είναι απλή μέχρι περιφρόνησης από το κοινό που διεφθάρη από τα υπερθεάματα και την τηλεόραση. Είναι γνήσια χωρίς φτιασίδια, κουστούμια και πόζες. Τέλος τρέφεται από την προφορική παράδοση και μπορεί να είναι μια απόλυτα σύγχρονη τέχνη συντονισμένη με τα κοινωνικά, πολιτικά και αισθητικά ρεύματα της εποχής μας.

Θα μπορούσατε να μας μεταφέρετε την αίσθηση που έχετε όταν αφηγείστε παραμύθια σε παιδιά;

Δεν υποχωρώ στα στερεότυπα. Υπάρχουν γερασμένα παιδιά αλλά και γιαγιάδες που διατήρησαν σε όλη τους την ζωή την παιδική τους αθωότητα. Απευθύνομαι με τον ίδιο σεβασμό σε μικρούς και μεγάλους, με την ίδια πανηγυριώτικη χαρά σε παιδιά και γέροντες. Προσφέρω σε όλους σοβαρότητα και στις εύθραυστες, γερασμένες ή νεογέννητες ιστορίες μου αφοσίωση.

Από τα παιδιά παίρνω δύναμη, όταν τα κοιτώ και τους μιλώ ο φορτιστής μου ανάβει με το εικονίδιο του κεραυνού- βρίσκομαι σε πλήρη φόρτιση και γεμίζω ενθουσιασμό και εμπιστοσύνη για την ζωή και το μέλλον.

 

 Οι παραστάσεις σας που σχετίζονται με τη διαχείριση του φόβου, συνδέονται με κάποιον τρόπο με την έξαρση της ενδοσχολικής βίας ακόμα και στις μικρότερες ηλικίες;

 Η έξαρση της βίας αφορά όλη την κοινωνία όχι το σχολείο αποκλειστικά. Το ενδιαφέρον για την ενδοσχολική βία είναι εισαγόμενο και βοηθά πολλούς να λαμβάνουν επιδοτήσεις. Όπως κάθε Έλληνας, όπως κάθε παιδαγωγός ή γονιός ανησυχώ γιατί βλέπω να αυξάνεται η ανοχή όλων μας στην βία που την δικαιολογούμε ως δίκαιη (γιατί φταίει αυτός που την υφίσταται), «μαγκιά» (γιατί είναι μέσο επιβολής και επίδειξης δύναμης), φυσιολογική (γιατί είναι μια γνήσια έκφραση της κτηνώδους φύσης μας) ή ακόμα όμορφη (όταν αποτυπώνεται στις οθόνες, την σκηνή, την μουσική, τον χώρο). Η βία είναι πάντοτε αδιέξοδη. Η βία είναι πάντα άσχημη, αποκρουστική και αδικαιολόγητη. Είτε προέρχεται από την εξουσία είτε από την αμφισβήτηση της είναι καταστροφική και οδηγεί στην μοναξιά, τον πόνο και τον θάνατο. Δεν είναι η λύση είναι το πρόβλημα. Πώς να το καταλάβουν όμως τα παιδιά ενώ δεν μπορούν να το καταλάβουν οι γονείς τους που γοητεύονται από την βία;

Ο καλύτερος τρόπος είναι οι ιστορίες που έχω επιλέξει, ιστορίες για να γελάσουμε, να χαρούμε και να σκεφτούμε. Υπάρχουν ιστορίες για νήπια αλλά και για έφηβους. Οι παραστάσεις μου για τον φόβο έχουν πολλές μορφές

 Γιατί επιλέξατε να ζείτε στο Βόλο και όχι στο κέντρο;

Η Ελλάδα έχει μια βαριά αρρώστια που λέγεται Αθήνα. Ρουφάει ότι ζωντανό και γνήσιο γεννάει η επαρχία και η ίδια η πρωτεύουσα και το ευτελίζει. Από Αθήνα πάσχει και ο Βόλος βέβαια αλλά και ο Αη Γιώργης Νηλείας ή η Πορταριά για παράδειγμα. Είναι βαριά αρρώστια και πολύ μεταδοτική.

Τα συμπτώματα είναι ο θόρυβος – φυσικός και ψυχικός, η ανακατωσούρα, η επιθετικότητα, ο εκνευρισμός, η φιλοχρηματία, η επιδειξιομανία, η ερωτομανία, η καχυποψία, ο ατομισμός, ο έντονος και τεχνητός φωτισμός κ.α. Ήρθα στο Βόλο και το Πήλιο για να βρω την σιωπή που προστατεύει και επωάζει, την σιγή που κλωσά τις ιστορίες και το νόημα. Να βρω την απέραντη αγκαλιά της θάλασσας και την μυστική φωνή των δέντρων. Να βρω την γειτονιά και το χωριό, το καλαμπούρι και την συσπείρωση στην κηδεία ή στο νοσοκομείο, τα παιδιά που ακόμα τσιρίζουν σαν τα χελιδόνια στο καλοκαιρινό σκοτάδι των καλντερημιών και των δρόμων.

Θέλετε να μας πείτε με λίγα λόγια τι σημαίνει ο Βόλος και οι κάτοικοί του για εσάς;

Μετά από 24 χρόνια για πολλούς είμαι ακόμα ο ξένος. Τον αγάπησα και τον αγαπώ βαθιά το Βόλο και χτίζω την ζωή μου με ευγνωμοσύνη ανάμεσα στην θάλασσα και το Πήλιο. Ίσως περισσότερο από τον Βολιώτη που άφησε να κλείσει η Αύρα, η παραθαλάσσια ψυχή του Βόλου, που γκρέμισε το νεοκλασικό του κέντρου για να γίνει πολυκατοικία, που πάει στα τσιπουράδικα με τις γιγαντοοθόνες, που δεν ανέβηκε ποτέ στο λόφο της Επισκοπής και δεν επισκέπτεται τακτικά το μουσείο, που δεν τιμά το παρελθόν των εργατικών και εκπαιδευτικών αγώνων και ρεζιλεύει τον τόπο του επικροτώντας την βία, τον αυταρχισμό, την χυδαιότητα και τον χουλιγκανισμό.

Ο Βόλος είναι για μένα η πόλη των αφανών σπουδαίων καλλιτεχνών, η πραγματική πολιτιστική πρωτεύουσα της Ελλάδας. Οι μουσικοί και οι ποιητές του, οι ζωγράφοι και ψάλτες του. Είναι μια πόλη πρωτοπόρα που περιφρονεί τους πρωτοπόρους. Εδώ ξεκίνησε η αναβίωση της προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης, λειτουργεί η Ακαδημία θεολογικών σπουδών, δημιουργήθηκε η μόνη γυναικεία βυζαντινή χορωδία «Οι άδουσες», η πιο δραστήρια ομάδα προφορικής ποίησης « Volos slam poetry» και σίγουρα άλλα πολλά που κι εγώ ο ίδιος αγνοώ. Πόσο όμως ο Βόλος βοηθά όλα αυτά; Πόσο τα αγνοεί ή τα μάχεται;

Πώς συνδυάζετε την προσωπική σας ζωή στην επαρχία, με την παραγωγή σας, όσον αφορά τα παραμύθια και τη δουλειά του αφηγητή;

Ταξιδεύω πολύ στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις τις Ελλάδας. Τακτικά προσκαλούμαι και στο εξωτερικό. Για μένα οι περιοδείες αυτές είναι οξυγόνο. Η μακροχρόνια σχέση μου με το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης έφτιαξε στην καρδιά της Μακεδονίας ένα διεθνές φεστιβάλ αφήγησης που έχει γίνει γνωστό σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από πέρσι το μετέφερα και στην Αθήνα. Στο σπίτι μου φιλοξενούνται τακτικά καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Το διαδίκτυο με συνδέει με όλο τον κόσμο επιστημονικά, καλλιτεχνικά αλλά και φιλικά. Δεν νιώθω απομονωμένος στο Βόλο ή στον Άγιο Βλάση. Ο μπαξές μου, οι κότες, τα δέντρα μου, η ρεματιά της Αμαδίστρας και η γειτονίτσα της Νέας Δημητριάδας είναι τροφή για το έργο μου.

Μετά από τόσα χρόνια προσφορά σας στην Τέχνη της αφήγησης και της μυθοπλασίας, τι είναι αυτό που σας κινητοποιεί ακόμα;

Η ανάγκη του κοινού και η ευχή των γονιών και των παππούδων. Η εμπιστοσύνη των γονιών που έρχονται στα παιδαγωγικά εργαστήρια της Μητρόπολης μας. Η εκτίμηση των συγχωριανών και των συμπολιτών μου. Ο κίνδυνος της ερημοποίησης της παιδικής φαντασίας από την τηλεόραση και την εμπορική παιδική λογοτεχνία και το θέατρο που πιθηκίζουν την τηλεόραση. Η ευθύνη που μου αποθέτουν οι προικισμένοι άνθρωποι για να διηγηθώ ή να ενισχύσω τις ταπεινές ιστορίες τους. Κάποιες μυστικές προσευχές. Το καθήκον να μπαλώνω το υφαντό της ανθρώπινης κοινότητας του χωριού και της πόλης που τρυπά και ξηλώνει από την απληστία και την ιδιοτέλεια. Οι φόβοι και οι μανίες που άμα με ακούσουν ξεμακραίνουν σαν να ξορκίζονται. Η χαρά να αλλάζω γλώσσες και ρυθμούς και πρόσωπα αφηγούμενος σε λιβανέζους ή πολωνούς, σε φαρμακοποιούς ή λαογράφους, σε παιδιά ή πρώην χρήστες ναρκωτικών. Το έργο που μου ανέθεσε η Θεία Πρόνοια, η κοινότητα και οι πρόγονοι μου. Η πόρτα που μου ανοίγεται στην καρδιά ακέραιων και άξιων ανθρώπων.

Στη ζοφερή περίοδο για τη χώρα μας, πόσο νομίζετε ότι βοηθά τους συνανθρώπους μας, μικρούς και μεγάλους, η Τέχνη του παραμυθιού ;

Η τέχνη της προφορικής λογοτεχνίας άνθισε στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στα αντιαεροπορικά καταφύγια, στην προετοιμασία του συσσιτίου. Βοηθά ουσιαστικά και καίρια. Δίνει ρίζα και μνήμη ενώ όλοι προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε. Τρέφει την προφορική ιστορία. Δένει τον ένα με τον άλλο όταν μας προγκάνε για να ξεμοναχιαστούμε και να μας αρπάξουν. Θυμίζει πως βασιλιάς γίνεται ο γιός που ρίχτηκε στην κληρονομιά και πήρε ένα γάτο. Το δίκιο λέει είναι με τον φτωχό και τίμιο όχι με τον πλούσιο και καταφερτζή. Η ψυχή στην πόρτα σου που ζητιανεύει λένε μπορεί να είναι ένας Άγιος κι όχι ένας τεμπέλης και ανίκανος όπως υποστηρίζουν οι νεοφιλελεύθεροι τραπεζιτοτρόφοι. Κάνε το καλό λέει ακόμα και στο μυρμήγκι και θα έρθει η ώρα που θα στο ξεπληρώσει πολλαπλάσιο. Κανένα δεν αφήνει ο Θεός λέει μην απελπίζεσαι, από τις στάχτες και την εγκατάλειψη θα σηκωθείς, από τον τάφο της μάνας σου θα φυτρώσει δέντρο που θα σου χαρίσει το φουστάνι με κεντημένο τον Μάη με όλα του τα λουλούδια. Το άδικο τιμωρείται λέει. Ο άκαρδος δεν γίνεται πετυχημένος επιχειρηματίας αλλά τροφή για τα αγρίμια. Ψάξε στην στάχτη και στα μπάζα που οι χτίστες πετούν για άχρηστα να βρεις το λιθάρι που θα γίνει θεμέλιο της ζωής σου.

Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας τα επόμενα βήματα-σχέδιά σας;

Ας ξεκινήσουμε από Βόλο. Συνεχίζονται τα παιδαγωγικά εργαστήρια για γονείς της Ι.Μ.Δ. στις ενορίες Αναλήψεως, Αγ. Γεωργίου Αγριάς και Ιωλκού και στον Βρεφονηπιακό σταθμό με θέμα τα συναισθήματα. Επίσης οι παραστάσεις σε σχολεία της Μαγνησίας. Στις 29/10 αφηγούμαι μαζί με τον αλγερινό αφηγητή Καμέλ Γκενούν στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα. Στην Κοζάνη τρέχει το αγαπημένο μου παιδί το Διεθνές φεστιβάλ αφήγησης και τεχνών του λόγου ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. 28η Οκτωβρίου τιμώ τους νεκρούς του αλβανικού έπους με το αναλόγιο που συνέθεσα «Τότε που μπήκαμε με τους πολλούς μέσα στην μάχη» με κείμενα του Ν. Καβαδία, επιζώντων πολεμιστών, γράμματα πεσόντων και ένα ποίημα του Καβάφη. Συμμετέχει η φιλαρμονική «Πανδώρα» και η βολιώτισσα βίντεο άρτιστ Αννα Θεοδώρα Γαλανού. Στην Αθήνα ξεκινά ένα σεμινάριο στο μουσείο συναισθημάτων για το παραμύθι και τα συναισθήματα και δύο στο εργαστήρι Μαιρηβή «Πώς να ιστορώ» και «Φόβος και παραμύθι» καθώς και το διεθνές φεστιβάλ αφήγησης Αθηνών με αφηγητές από το Μαρόκο, την Αλγερία και το Λίβανο. Τέλος ετοιμάζω την έκδοση τριών παραμυθιών που ενώνουν το παραμύθι με την Φυσική, καρπό πολύμηνης συνεργασίας με τον φυσικό και επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Βασίλη Κόλια, σε εικονογράφηση της Έρικας Γκουντεσβάγκερ καθώς και την συνολική έκδοση παραμυθιών των μαθητών μου από όλη την Ελλάδα. Ακολουθούν περιοδείες σε γυμνάσια της Δράμας, των Αθηνών, σε δημοτικά του Ναυπλίου, συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ρουμελιωτών κ.α. Το Δεκέμβριο θα εμφανίζομαι στην Αθήνα στο HALF NOTE jazz club με ιστορίες για μάγισσες για τους μεγάλους και καλικατζάρους (ελληνικούς και μιαρούς) για τα παιδιά.

 

 

Διήγηση στο σχολείο

Το 23ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου επισκέφτηκε ο Στέλιος Πελασγός την περασμένη Τετάρτη(22-10-14) όπου διηγήθηκε στους μαθητές των τεσσάρων πρώτων τάξεων αλλά και του συστεγαζόμενου νηπιαγωγείου παραμύθια στο πλαίσιο των παραστάσεων του με τίτλο:

"Μην Φοβάσαι. Παραμύθια και θρύλοι ενάντια στο Φόβο"

 


Από τα παιδιά παίρνω δύναμη,γεμίζω ενθουσιασμό και εμπιστοσύνη για την ζωή και το μέλλον.

Η παράσταση αυτή έχει τρεις εκδοχές και προσαρμόζεται στην ηλικία αλλά και στις διαθέσεις κάθε διαφορετικής ομάδας.

 

 

 

 

 

Φερνάντο Πεσόα

Άγνωστες πτυχές του Πορτογάλου ποιητή

 

Τον Φερνάντο Πεσόα (1888-1935), το μεγαλύτερο Πορτογάλο ποιητή μετά τον Καμόενς, μας (επανα)συστήνουν οι εκδόσεις Gutenberg, μέσα από πέντε βιβλία που φωτίζουν τρεις εν πολλοίς άγνωστες πτυχές του. Τον Πεσόα ως δοκιμιογράφο («Ηρόστρατος», «Η αναζήτηση της Αθανασίας»), ως εραστή («Γράμματα στην Οφέλια»), αλλά και λάτρη της λογοτεχνίας τρόμου («Ενα πολύ πρωτότυπο δείπνο»),μαζί με τα ποιήματα του Αλβάρο ντε Κάμπος και του Αλμπέρτο Καέιρο, ψευδώνυμα που χρησιμοποιούσε κατά καιρούς ο Πεσσόα και που, όπως έλεγε, εξέφραζαν τις διάφορες προσωπικότητες που συνυπήρχαν μέσα του.

 

1)Γράμματα στην Οφέλια»

Η Οφέλια Κεϊρός είναι 19 ετών όταν ερωτεύεται τον Φερνάντο Πεσσόα και μαζί του όλη την παρέα των ετερωνύμων: τον Α.Α. Κρος, τον Ρικάρντο Ρέις και τον Άλβαρο ντε Κάμπος. Ευαίσθητη και απλοϊκή, δηλώνει από την αρχή μέχρι το τέλος την επιθυμία της να παντρευτεί τον ποιητή, χωρίς ωστόσο να διστάζει να τον ακολουθήσει στα δυσπρόσιτα μονοπάτια της δημιουργίας του, ανταλλάσσοντας επιστολές γεμάτες ευρηματικότητα και χιούμορ. Οι απαντήσεις του Φερνάντο Πεσσόα μας αποκαλύπτουν όχι μόνο τη μοναδική ερωτική του σχέση, αλλά και την αδιαμφισβήτητη συνάφειά τους με το λογοτεχνικό του έργο.



2)«Η αναζήτηση της Αθανασίας»

Το νεανικό γραπτό του Φερνάντο Πεσόα που "υπογράφει" ο συνομήλικος ετερώνυμός του Αλεξάντερ Σερτς -δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1978-, μας γνωρίζει μιαν άλλη πτυχή της αφηγηματογραφίας του: το διήγημα τρόμου. Η ατμοσφαιρικότητα και η γοητεία της εκλογίκευσης που αναιρείται από τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής μαρτυρούν τη γόνιμη θητεία του στους μάστορες του είδους τον ΙΘ' αιώνα. Το συνοδεύουν μια διεξοδική εξέταση των πηγών και των προθέσεών του από τον K. David Jackson και ένα πλούσιο εργοβιογραφικό χρονολόγιο.

3)Ηρόστρατος

Ο Ηρόστρατος αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο –«Ηρόστρατος»– αποτελείται από εβδομήντα αριθμημένα αποσπάσματα, το δεύτερο –«Προσωρινότητα»– από δεκατρία και το τρίτο –«Το ανώφελο της κριτικής»– από ένα και μοναδικό. Ακολουθεί το Επίμετρο με τον τίτλο «Αναζητώντας τον μελλοντικό χρόνο», που υπογράφει ο Richard Zenith.

Παρακολουθώντας τη σκέψη του μεγάλου αυτού πνευματικού ανθρώπου, αισθανόμαστε ότι το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η ανατροπή. Ανατροπή των πάντων. Αποκαθήλωση ιερών και αγίων προσώπων της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Σκέψεις ρηξικέλευθες περί ιδιοφυΐας. Άριστος γνώστης της αγγλικής λογοτεχνίας και γλώσσας, στην οποία και ο ίδιος έγραψε, αντλεί τα παραδείγματά του από τους μεγάλους του αγγλικού πανθέου, των οποίων δεν δίστασε να «πειράξει» την τελειότητα. Σαίξπηρ, Μίλτον, Τένισον και όλοι οι άλλοι γίνονται τα εργαλεία των αποδείξεών του.

 

4)Τα ποιήματα του Άλβαρο ντε Κάμπος

Τελευταίος της βασικής τριάδας των ετερωνύμων ως προς τη σειρά γέννησης, μετά τον Αλμπέρτο Καέιρο και τον Ρικάρντο Ρέις, τη θριαμβική εκείνη ημέρα της 8ης Μαρτίου 1914, ο 'Aλβαρο ντε Κάμπος είναι, σύμφωνα με τον Αντόνιο Ταμπούκι, "ένα διπλό πρόσωπο, στο βαθμό που είναι πρόσωπο της μυθοπλασίας που δημιουργεί μυθοπλασία, ένα λογοτεχνικό πρόσωπο που δημιουργεί με τη σειρά του λογοτεχνία. Ο Κάμπος επομένως είναι κάτι περισσότερο από ένα πορτρέτο ή μία αυτοανάλυση· είναι ένας στοχασμός, ένα είδος προειδοποίησης: είναι ο Πεσσόα που βλέπει τον εαυτό του ως πρωτοποριακό καλλιτέχνη".

 

5)Τα ποιήματα του Αλμπέρτο Καέιρο

Το ποιητικό έργο του Αλμπέρτο Καέιρο απαρτίζεται από τρεις ενότητες: τον "Φύλακα των κοπαδιών", τον "Ερωτευμένο βοσκό" και τα "Ασύνδετα ποιήματα". Σε αυτόν επικεντρώνονται τα σχόλια όλων των ετερωνύμων καθότι είναι ο δάσκαλος όλων, η κεντρική έδρα και η πηγή της πεσσοανικής δημιουργίας.

Η παρούσα μετάφραση του συνόλου του έργου συνοδεύεται από τον "Πρόλογο" του Ρικάρντο Ρέις και τις "Σημειώσεις εις μνήμην του δασκάλου μου Καέιρο" του Άλβαρο ντε Κάμπος, τοποθετώντας έτσι τον Αλμπέρτο Καέιρο στο πλαίσιο της ετερωνυμίας και δίνοντάς του την κεντρική θέση για την οποία τον προόρισε ο δημιουργός του.

Ο Φερνάντο Πεσσόα (1888-1935) έγραψε τα πάντα και για τα πάντα. Αυτό το μεγαλειώδες μυστικό της λογοτεχνικής ιστορίας συνέθεσε ποιήματα, σκάρωσε αστυνομικές πλοκές, κατέστρωσε σχέδια φιλοσοφικών συστημάτων, υπερέβη τα όρια του χώρου και του χρόνου, ανακάτεψε την τράπουλα του νοήματος ξανά και ξανά .

Αποτελεί σημαντικότατο γεγονός η έκδοση των έργων του Πεσσόα από τον Gutenberg, σε πολυτονικό, σε εξαιρετικά κομψούς λευκούς τόμους, και πάντα με φροντισμένες μεταφράσεις, από τον Χάρη Βλαβιανό, τον Κωνσταντίνο Αρμάο, τη Μαρία Παπαδήμα.

Ο Πεσσόα είναι ταυτόχρονα ποιητής και μύθος ποιητικός. Έζησε τη ζωή του στα όρια της ανυπαρξίας, δημοσίευσε ελάχιστο μέρος του τεράστιου έργου του, ενός έργου ανολοκλήρωτου και πολλαπλού, το οποίο κληροδότησε στις μέλλουσες γενιές κλεισμένο στο περίφημο μπαούλο, εξασφαλίζοντας έτσι την υστεροφημία του.

Πεθαίνοντας στη Λισσαβόνα το 1935, τρία χρόνια προτού κλείσει τα πενήντα, θα αφήσει πίσω του ένα ελάχιστο σε όγκο έργο, που θα γίνει γνωστό κυρίως από δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Παρόλα αυτά, ο Πεσσόα υπήρξε μια συγγραφική ιδιοφυία: όχι μόνο γιατί στα κατάλοιπα του βρέθηκε ένα μπαούλο με άπειρα γραπτά, πολλά εκ των οποίων περιμένουν ακόμη το φως της δημοσιότητας, αλλά και επειδή όσα έγραψε (ποιήματα, δοκίμια και πεζά), άλλοτε στα αγγλικά και άλλοτε στα πορτογαλικά, παρουσιάστηκαν ως προϊόντα των ανεξάντλητων λογοτεχνικών προσωπείων του: προσωπεία που μόνο απλά ψευδώνυμα δεν είναι. Οι ετερώνυμοι του Πεσσόα εμφανίζονται εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους, αποτελώντας ολοκληρωμένες λογοτεχνικές προσωπικότητες (ο καθένας διαθέτει τη δική του βιογραφία και εργογραφία), που ξεπερνούν σε αριθμό τους ογδόντα.

Είναι δυνατό να είναι κάποιος συγχρόνως πλούσιος και δαιμόνιος τραπεζίτης κι ένας ολοκληρωμένος αναρχικός που πολεμά για την απελευθέρωση της κοινωνίας; Σύμφωνα με τον Πεσσόα, ναι.

πηγές:enet.gr,lifo.gr,skai.gr,wikipaideia



Δημοσίευση στη Θεσσαλία(ένθετο Διαδρομές)

 

Παλατίνη Ανθολογία(βιβλίο πέμπτο)

Των εραστών τα μάτια είναι πάντα σα βροχή

 

Η ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ είναι το δημοφιλέστερο ποιητικό ανάγνωσμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, από τον 7ο π.Χ. έως τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Το δε συντριπτικώς δημοφιλέστερο τμήμα της είναι το Πέμπτο Βιβλίο, αυτό που περιλαμβάνει ερωτικά επιγράμματα διακρινόμενα για την κομψότητα του λυρικού ύφους και την αγέραστη επικαιρότητά τους.

Ο κόσμος του έρωτα -από την απλή εξομολόγηση ως τη σοφιστευμένη απιστία, από τα συνήθη παράπονα και τα χαριεντίσματα ως τα αφάνταστα καρδιοχτυπήματα και τα βάσανα, από τη συγκρατημένη σεμνότητα ως τη απερίφραστη χυδαιότητα- παρουσιάζεται ανάγλυφα και με χαριτωμένη βραχύτητα στα μάτια του αναγνώστη, που όχι μόνο διαπιστώνει ότι στο θέμα αυτό (:στον έρωτα) τίποτα δεν έχει αλλάξει αιώνες τώρα, αλλά και μαντεύει ότι ποτέ δεν πρόκειται τα πράγματα να είναι διαφορετικά. Ως προς αυτό όμως όλοι συμφωνούν και λένε "ευτυχώς".

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Επιμέλεια κειμένων:Χαριτίνη Μαλισσόβα

 

                                                                 Εύα Στάμου

 

 Δεν έχουμε ανάγκη από «ροζ»

αλλά από μια ισχυρή δόση αλήθειας.

Με αφορμή το δοκίμιό της "Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας",από τις εκδ.Gutenberg,η ψυχοθεραπεύτρια Εύα Στάμου μιλά στις Διαδρομές για το φαινόμενο της παραλογοτεχνίας,τους λόγους που οδηγούν τη σύγχρονη γυναίκα στο να έλκεται και να διαβάζει βιβλία ανάλογου περιεχομένου,δίνοντάς μας χαρακτηριστικά παραδείγματα από τη σύγχρονη ροζ λογοτεχνία.Εξηγεί,ακόμα,πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση των αναγνωστών ώστε να συνηθίσουν την καλή λογοτεχνίας,τονίζοντας τις αρνητικές συνέπειες του εθισμού μας στα εύκολα αναγνώσματα.

 

 Ο τίτλος του βιβλίου σας είναι «Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας» και ο υπότιτλος «Δοκίμιο για την ευδοκίμηση μιας μορφής αφηγηματικού λόγου». Τι σας οδήγησε να γράψετε για αυτό το θέμα;

 Η αγάπη μου για τη λογοτεχνία και το επιστημονικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της γυναικείας ταυτότητας. Η επικράτηση των ροζ βιβλίων στις λίστες των ευπώλητων, στα ράφια των βιβλιοπωλείων και στους εκδοτικούς καταλόγους αρκετών οίκων τις τελευταίες δεκαετίες είναι ένα φαινόμενο που χρήζει ανάλυσης. Δεν είναι ανησυχητικό μόνο το γεγονός ότι οι συστηματικές αναγνώστριες τέτοιου είδους βιβλίων στερούνται τις απολαύσεις της καλής λογοτεχνίας, αλλά και ότι τα ροζ αναγνώσματα παρουσιάζουν μια παραμορφωτική εικόνα για τα δύο φύλα, τις σχέσεις, την ερωτική επιθυμία, και την σεξουαλικότητα που επηρεάζει τον τρόπο σκέψης των γυναικών.

Θέλετε να μας δώσετε σε αδρές γραμμές κριτήρια για να πούμε αυτό είναι ροζ και αυτό είναι πραγματική λογοτεχνία;

 Η γλώσσα των ροζ βιβλίων είναι πρόχειρη, αδούλευτη, γεμάτη εκφράσεις του συρμού και κλισέ - δεν μπορεί να θεωρηθεί λογοτεχνική. Η θεματολογία είναι βασισμένη σε μία φόρμουλα: την αποκλειστική ενασχόληση με ερωτικά ζητήματα με τρόπο υπεραπλουστευτικό και στερεοτυπικό. Το αποτέλεσμα είναι η απόλυτα αναμενόμενη πλοκή και οι ήρωες-καρικατούρες. Μπορεί η ηρωίδα των σύγχρονων ‘άρλεκιν’ να είναι μία μοντέρνα, εργαζόμενη που δοκιμάζει μία σειρά από ερωτικές εμπειρίες αλλά ο απώτερος στόχος παραμένει ίδιος: η κατάκτηση με κάθε μέσο του ισχυρού, γοητευτικού ‘πρίγκηπα’ που θ΄αλλάξει την άχρωμη ζωή της για πάντα.

 Στο δοκίμιό σας αναλύετε διεξοδικά τρία παραδείγματα σύγχρονης ροζ λογοτεχνίας, αμερικανικού τύπου. Θεωρείτε ότι όλα αυτά τα στοιχεία πέρασαν ευκολότερα στη μέση ελληνίδα αποσκοπώντας να επιβάλλουν την ομοιομορφία και άγγιξαν ευκολότερα το κοινό στη φάση της πλασματικής — όπως απεδείχθη ― ευημερίας; (αν μιλήσουμε για το ηδονιστικό πρότυπο ζωής που πρόβαλλε το Sex and the City;)

 Η επικράτηση της αγγλοσαξονικής κουλτούρας σε διεθνές επίπεδο επιβάλει στις μέρες μας μία ομοιογένεια στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε μια σειρά από ζητήματα της καθημερινότητας. Η μεγάλη διείσδυση της διαφήμισης με όχημα την αγγλική γλώσσα πλασάρει τη ροζ λογοτεχνία ως ένα απαραίτητο πολιτισμικό προϊόν που αφορά γυναίκες που προέρχονται από διαφορετικές εθνικές παραδόσεις, κοινωνικές τάξεις, κουλτούρα και ιδεολογία. Ο ηδονιστικός τρόπος ζωής, δηλαδή η αθρόα κατανάλωση αγοραστικών και ερωτικών εμπειριών προβάλλεται ως δικαίωμα κάθε χειραφετημένης γυναίκας στο όνομα του «μεταφεμινισμού», ακόμα κι αν ζει στην πρώην κομμουνιστική Κίνα όπου τα ροζ βιβλία σημειώνουν εξαιρετική εμπορική επιτυχία.

Γιατί αποφεύγουμε την καλλιέργεια των αναγνωστικών κριτηρίων μας, την ανάπτυξη της αναγνωστικής ευαισθησίας και δεν τολμούμε να ανοιχτούμε νοητικά και να εκτεθούμε ψυχικά στα όσα απρόβλεπτα μας προσφέρουν τα κείμενα της καλής,κλασικής λογοτεχνίας;

 Είναι θέμα ελλιπούς αναγνωστικής παιδείας. Οι αναγνωστικές μας συνήθειες καλλιεργούνται κατά την παιδική ηλικία στο σπίτι και στο σχολείο. Είναι απαραίτητο λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας να χαράξει επιτέλους μια σταθερή πολιτική βιβλίου δίνοντας προτεραιότητα στην ανάπτυξη των δανειστικών βιβλιοθηκών σε όλη τη χώρα και στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στη μέση εκπαίδευση. Είναι δυστυχώς πιο δύσκολο για κάποιον που δεν έχει την κατάλληλη αναγνωστική καλλιέργεια να αρχίσει ξαφνικά σε μεγάλη ηλικία να απολαμβάνει και να εκτιμά τις αρετές της λογοτεχνίας.

 Πού αποδίδετε το γεγονός ότι τα τρία βιβλία των "50 αποχρώσεων του γκρι",που προβάλλουν την αρρενωπότητα ως βίαιη επιβολή ,τη θηλυκότητα με πνευματική και σωματική υποταγή και την ερωτική σχέση ως βιαιοπραγία, έχουν σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ πωλήσεων;

 Πρόκειται για την αναπαραγωγή ενός συντηρητικού προτύπου που δεν έχει πραγματικά σχέση με την σύγχρονη ταυτότητα αντρών και γυναικών, αλλά αποτελεί μια γνωστή, δοκιμασμένη συνταγή: ο βίαιος, απρόσιτος άντρας που επιβάλλεται στην άπειρη, νεαρή η οποία υποτάσσεται στην κάθε του επιθυμία προκειμένου να τον κατακτήσει. Μπορεί οι ρόλοι να είναι ξεπερασμένοι, αλλά παραμένουν οικείοι κυρίως για τις γυναίκες μέσης και τρίτης ηλικίας που αποτελούν κυρίως το κοινό για τέτοιου είδους βιβλία. Πρόκειται μεν για μια κατάσταση παρωχημένη, γεμάτη στερεότυπα όσον αφορά και τα δύο φύλα, η οποία όμως έχει περάσει στο υποσυνείδητο των γυναικών ως ένα αποδεκτό κι επιθυμητό μοντέλο ερωτικής συμπεριφοράς.

Σύγχρονη ελληνίδα και κακοποίηση: δώστε μας κάποια στοιχεία από την επαγγελματική εμπειρία σας.

 Σε περιόδους κρίσης σημειώνεται πάντα αύξηση στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Η ματαίωση των επιθυμιών, καθώς και η αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων στο σπίτι σε περίπτωση που εργάζεται μόνο η γυναίκα είναι ικανή να προκαλέσει οργή και πικρία σε άντρες που έχουν ανατραφεί με φαλλοκρατικά πρότυπα. Ουσιαστικά είναι το άγχος μπροστά τόσο στην απώλεια της εργασίας και της οικονομικής άνεσης, όσο και της επαγγελματικής ταυτότητας, που οδηγεί κάποιους άντρες στην επιθετικότητα με συνηθισμένους αποδέκτες τις γυναίκες του οικογενειακού περιβάλλοντος.

 Ροζ λογοτεχνία διαβάζουν γυναίκες κάθε ηλικίας, οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου. Πόση ανάγκη έχει από «ροζ» (από την εμπειρία σας ως ψυχοθεραπεύτρια) η γυναικεία ψυχοσύνθεση;

 Αυτό που έχουμε ανάγκη, άντρες και γυναίκες, είναι να απελευθερωθούμε από ξεπερασμένα πρότυπα που μας εγκλωβίζουν σε καταπιεστικούς ρόλους οι οποίοι δεν μας εκφράζουν. Δεν έχουμε ανάγκη από «ροζ», αλλά από μια ισχυρή δόση αλήθειας.

Ο μεταφεμινισμός έχει άμεση σχέση με το ζήτημα της αυτονομίας, της υπευθυνότητας αλλά και της θυματοποίησης της γυναίκας και μέσα από τα βιβλία; Η στήριξη των κινημάτων (φεμινισμός, μεταφεμινισμός κ.λπ.) μόνον από γυναίκες, μήπως τελικά αποδεικνύει πόσο ανδροκρατούμενη είναι ακόμα η κοινωνία;

 Ο μεταφεμινισμός δεν αποτελεί ενιαίο φιλοσοφικό κίνημα και δεν εκφράζει κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Δημιουργήθηκε από τα ΜΜΕ και τα πρότυπα που προβάλλει είναι οι δυναμικές γυναίκες από τους χώρους του θεάματος (πχ. Μαντόνα, Τζολί) και του αθλητισμού με απώτερο στόχο την διαφήμιση πολιτισμικών και όχι μόνο προϊόντων. Το σημαντικότερο πρόβλημα με τον μεταφεμινισμό είναι ότι προάγει την ιδέα πως η γυναίκα θα γίνει ευτυχισμένη μιμούμενη τα αντρικά πρότυπα διασκέδασης και συμπεριφοράς ή αναπαράγοντας στον έρωτα και στην εργασία επιθετικές αντρικές συμπεριφορές που μέχρι πρόσφατα καταδικάζοντας από τον φεμινισμό ως φαλλοκρατικές.

 Το κίνημα του φεμινισμού ωστόσο έχει επηρεάσει τις έμφυλες σχέσεις και τον ρόλο της γυναίκας σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι συνειδητοποιούμε. Οι ιδέες του φεμινισμού στην εκλαϊκευμένη μορφή τους έχουν διεισδύσει παντού, όχι μόνο στη λογοτεχνία και την τέχνη μα και στον χώρο του θεάματος, τις γυναικείες εκπομπές, τα περιοδικά, ακόμα και τα απογευματινά σήριαλ που προσπαθούν να προβάλλουν χειραφετημένες ηρωίδες, έστω και με απλοϊκό τρόπο.

Εντύπωση προκαλεί το παράρτημα στο τέλος του βιβλίου, όπου μεταξύ άλλων διατυπώνεται και η βεβαιότητα περί κατευθυνόμενων εφημερίδων και κριτικών βιβλίων.Πόσο εύκολα κατευθύνεται η γυναίκα και, μάλιστα, εν μέσω κρίσης;

 Αναφέρεστε σε όσα έχουν δηλώσει κατά καιρούς για το θέμα της ροζ λογοτεχνίας άνθρωποι από το χώρο του βιβλίου. Εγώ θα ήθελα να επισημάνω ότι τα ροζ βιβλία στηρίζουν την επιτυχία τους στην επιθετική διαφήμιση που γίνεται πλέον σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως ισχύει για οποιοδήποτε άλλο προϊόν. Άλλωστε οι περισσότερες γυναίκες είναι ιδιαίτερα δεκτικές σε τέτοιου είδους προϊόντα αφού μεγαλώνουν παίζοντας με Barbies και διαβάζοντάς για πριγκιπόπουλα, νεράιδες και κακές μάγισσες.

Όλα τα παραδείγματα που αναφέρετε, έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Πόσο τυχαίο το θεωρείτε;

 Είναι απόλυτα αναμενόμενο. Πρόκειται για εύπεπτα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Διαβάζοντας αυτά τα βιβλία ή παρακολουθώντας τις ταινίες ο αναγνώστης ή ο θεατής μπορεί απλά να αφεθεί στην πιο επιφανειακή και ταυτόχρονα συντηρητική μορφή τέχνης που επαναλαμβάνει όσα ήδη γνωρίζει, ναρκώνοντας τη φαντασία και τον στοχασμό και στοχεύοντας αποκλειστικά στην πρόκληση εύκολης συγκίνησης. Αυτό που κυρίως επιθυμεί κλείνοντας το βιβλίο ή εγκαταλείποντας την αίθουσα είναι να αποκτήσει περισσότερα αγαθά και να αναπαράγει το λαμπερό λάιφσταιλ που προβάλλεται. Είναι μία μορφή τέχνης που καταστέλλει την σκέψη και προάγει τον καταναλωτισμό.

Τελικά, ποιοι νομίζετε πως έχουν δίκαιο; Αυτοί που λένε ότι η παραλογοτεχνία είναι ένας δρόμος να προσεγγίσει κάποιος και την ποιοτική λογοτεχνία, ή αυτοί που λένε ότι η παραλογοτεχνία κλείνει κάθε δρόμο προς την ποιοτική;

 Είναι δύο είδη πολύ διαφορετικά ως προς τη γλώσσα, τη θεματολογία, το ύφος και φυσικά τους στόχους και κατά συνέπεια απευθύνονται σε εντελώς διαφορετικό κοινό. Ο συστηματικός αναγνώστης της κλασικής και της σύγχρονης λογοτεχνίας μπορεί να διαβάσει κάποια ροζ βιβλία χωρίς να αλλοιωθεί το αναγνωστικό του γούστο, εφόσον έχει την παιδεία και τις βάσεις που απαιτούνται για την απόλαυση της λογοτεχνίας. Φοβάμαι όμως ότι το αντίθετο είναι πιο δύσκολο. Η φθηνή γλώσσα της παραλογοτεχνίας, ο απλοϊκός τρόπος προσέγγισης υπαρξιακών ζητημάτων, η αναπαραγωγή στερεοτύπων, η θεματική επανάληψη κι η απουσία εμβάθυνσης, καθιστούν τον αναγνώστη τους απροετοίμαστο για την αναγνωστική εμπειρία της αληθινής λογοτεχνίας.

 

 

 

 

«Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας»,

(Δοκίμιο για την ευδοκίμηση μιας Μορφής Αφηγηματικού Λόγου,Εύα Στάμου,εκδ.Gutenberg.)

 

 

Μια εμπεριστατωμένη καταγραφή όσων αφορούν τη διάκριση μεταξύ Λογοτεχνίας και Παραλογοτεχνίας.

Το φαινόμενο της Παραλογοτεχνίας και τις τεράστιες διαστάσεις της εντός κι εκτός των ελληνικών τειχών σκιαγραφεί με την πένα της η ψυχολόγος Εύα Στάμου στο δοκίμιό της με τον πολύ εύστοχο τίτλο: «Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας».

Στις 100 καλογραμμένες σελίδες του , χωρισμένο σε 7 κεφάλαια ,το βιβλίο αναλύει διεξοδικά τις έννοιες Παραλογοτεχνία και Ροζ κουλτούρα και κάνει διάκριση μεταξύ Λογοτεχνίας και Παραλογοτεχνίας.Άκρως κατατοπιστική για τον αναγνώστη είναι και η ιστορική επισκόπηση δείχνοντάς μας τις καταβολές της παραλογοτεχνίας στην αγγλική και γαλλική λογοτεχνία του 17ου και 18ου αιώνα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τρία διάσημα παραδείγματα ανάλογων βιβλίων που αναφέρονται και αναλύονται στο τέταρτο κεφάλαιο ( Το Ημερολόγιο της Μπριτζετ Τζόουνς,το πολυαμφιλεγόμενο Sex and the City ,καθώς και οι «Πενήντα αποχρώσεις του Γκρέυ-γκρι».),τα οποία διόλου τυχαία,αποτέλεσαν τηλεοπτικές και κινηματογραφικές επιτυχίες,αφού πρώτα σημείωσαν ρεκόρ πωλήσεων στις προθήκες των βιβλιοπωλείων παγκοσμίως.

Δεν παραλείπει,ωστόσο,και τις απόψεις των υπερασπιστών της ροζ λογοτεχνίας,τη διάκριση της Ροζ από τη Γυναικεία πεζογραφία-που πολλοί συγχέουν,καθώς και την ανάλυση-απάντηση στο ερώτημα «Γιατί δεν διαβάζουμε τη Διαχρονική Λογοτεχνία».

Ο πρόλογος του Γ.Δαρδανού με τον διφορούμενο τίτλο: "Για τη Λογοτεχνία του ..Παρά",αλλά και το παράρτημα στο τέλος του βιβλίου με Περικοπές από διάφορες κριτικές για την παραλογοτεχνία και με αναφορές στους κριτικούς των βιβλίων,είναι επίσης άξια ανάγνωσης.

Διαβάζοντάς το ,όσοι έχουμε ασχοληθεί με το αντικείμενο της ανάγνωσης της Λογοτεχνίας ίσως βρήκαμε ότι όλα όσα λέγονται στο δοκίμιο είναι σκέψεις και συμπεράσματα που λίγο ή περισσότερο όλοι έχουμε κάνει,όμως το σημαντικότερο στο βιβλίο αυτό είναι ότι αποτελεί μια εμπεριστατωμένη,ενδιαφέρουσα και διόλου φλύαρη καταγραφή όσων αφορούν τη διάκριση μεταξύ Λογοτεχνίας και Παραλογοτεχνίας.

Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από όποιον αναζητά να λύσει τις αναγνωστικές του απορίες που συχνά βρίσκει σκόρπιες και ατεκμηρίωτες σε κατευθυνόμενα έντυπα ή στο διαδίκτυο.

Χαριτίνη Μαλισσόβα

 

 

 

Βιογραφικό

Η Εύα Στάμου έκανε ανώτατες σπουδές συμβουλευτικής ψυχολογίας, φιλοσοφίας, και κοινωνιολογίας των έμφυλων σχέσεων στη Βρετανία. Δίδαξε ψυχιατρική ηθική στο Πανεπιστήμιο του Manchester κι εργάστηκε στην Ψυχιατρική Κλινική του York, πριν επιστρέψει στην Αθήνα όπου σήμερα εργάζεται ως ψυχοθεραπεύτρια ατόμων και ζευγαριών.

Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Ελιγμοί (Οδός Πανός, 2004), Ντεκαφεϊνέ (Οδός Πανός, 2005),Εθισμός (Μελάνι, 2011), τη συλλογή διηγημάτων Μεσημβρινές συνευρέσεις (Μελάνι, 2009), την επιστημονική πραγματεία Ageing and Female Identity in Midlife (Scholar's Press, 2013) και το δοκίμιο Η Επέλαση της Ροζ Λογοτεχνίας (Gutenberg, 2014).

                                                                Μάρω Δούκα

                                

     Ακρογωνιαίος λίθος της συνύπαρξης

είναι να κατανοεί ο ένας τις αλήθειες του άλλου.

 Με αφορμή το νέο της βιβλίο "Έλα να πούμε ψέματα"(εκδ.Πατάκης) η κ. Μάρω Δούκα μιλά στις "Διαδρομές" για το κίνητρο της συγγραφής του βιβλίου,για τον Εμφύλιο και τη Δικτατορία ως υλικό για συγγραφή,την κρίση ως ευκαιρία για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα,τα ψέματα των κυβερνώντων και την ανάγκη κατανόησης της αλήθειας των άλλων, την προοπτική των νέων στη σημερινή Ελλάδα αλλά και για τις ανησυχίες των γυναικών του ώριμου ηλικιακού πεδίου στέλνοντας μέσω της ηρωίδας της το μήνυμα της γυναίκας που δεν αποστρέφει το βλέμμα από τα προβλήματα του καιρού της…

Πώς άρχισε να γεννιέται το «Έλα να πούμε ψέματα»; Αποτελεί, βέβαια, συνέχεια των δύο βιβλίων σας... Μιλάμε για μια τριλογία…

Θα πρέπει να γυρίσω δεκαπέντε χρόνια πίσω, εποχή που άρχισα να φαντάζομαι και να σχεδιάζω ένα μυθιστόρημα για τα Χανιά. Στοίχημά μου ήταν να αναδείξω την πόλη ως λογοτεχνική περσόνα, με τα παθήματα και τα πάθη της, τις χαρές και τις πίκρες της, «στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας», και με το βλέμμα στραμμένο στο παρόν. Και η περιπέτεια άρχισε… Προτού καν τελειώσω το πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας, «Αθώοι και φταίχτες» (2004), ήξερα ότι πρέπει να γράψω το δεύτερο, «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ» (2010), και αμέσως μετά το τρίτο, «Έλα να πούμε ψέματα» (2014). Το ένα συνέχεια του άλλου αλλά και ταυτόχρονα απολύτως ανεξάρτητα και αυτοτελή μεταξύ τους. Αν στο «Αθώοι και φταίχτες» κινητήρια δύναμη ήταν να προκαλέσω μια μικρή έστω ρωγμή στην όποια ιδέα μας για τους Τουρκοκρητικούς, και αν στο «Δίκιο είναι ζόρικο πολύ» φιλοδόξησα να αναδείξω και να φωτίσω με ντοκουμέντα τη δίμηνη αγγλογερμανική κατοχή στα Χανιά, στο «Έλα να πούμε ψέματα» επιχειρώ όχι απλώς να ανασυστήσω τον συσκοτισμένο Εμφύλιο στο νησί, και ιδιαίτερα στα Χανιά, αναζητώντας τους βαθύτερους λόγους αυτής της συσκότισης, αλλά και μέσα από τις συμπλεκόμενες αφηγήσεις να αποτυπώσω διαχρονικά και πολυφωνικά το ήθος του ανθρώπου που σηκώνει το χέρι και φωνάζει «παρών» στο προσκλητήριο του καιρού

του.

O Εμφύλιος και η Δικτατορία είναι περίοδοι της σύγχρονης τραυματικής ιστορίας μας που έχετε σε πολλά βιβλία σας. Έχουν ακόμα υλικό να μας δώσουν, και τι εισπράττει ο αναγνώστης από το νέο σας βιβλίο;

Το ιστορικό «υλικό» μιας περιόδου δεν είναι κάτι που εξαντλείται, επειδή εμείς απλώς το «διαπραγματευτήκαμε». Ο Εμφύλιος και η Δικτατορία, ως ιστορικές περίοδοι, θα αποτελούν πάντα αντικείμενο έρευνας των ιστορικών. Εγώ, ως πεζογράφος πρωτίστως, φιλοδόξησα να αναζητήσω στο πλαίσιο του δυνατού, και μέσα από τη δική μου οπτική, τις σκοτεινές πτυχές αυτών των περιόδων, να τις αναπλάσω και να τις φωτίσω, ενσωματώνοντάς τες αντικριστά στη ζωή των επινοημένων χαρακτήρων μου και συσχετίζοντάς τες με το σήμερα. Το τι μπορεί να εισπράξει από ένα βιβλίο ο αναγνώστης εξαρτάται πάντα και από τους προβληματισμούς, τις προσλαμβάνουσες και τα ενδιαφέροντα του ίδιου του αναγνώστη. Να το πω κι αλλιώς: Ο καθένας μας διαβάζει τα βιβλία που του ταιριάζουν, που του αξίζουν… Όσο για το τι θα μπορούσε να εισπράξει ο αναγνώστης από το «Έλα να πούμε ψέματα», είναι δύσκολο να το πω εγώ. Θέλω πάντως να πιστεύω ότι, εκτός από την όποια συγκίνηση της ανάγνωσης, ίσως «εισέπραττε» την υποψία έστω ότι αυτά που ζούμε σήμερα έρχονται από πολύ μακριά…

Ο κάθε ήρωάς σας έχει τον δικό του λόγο, μιλάει από τη δική στάση ζωής,ξεκινά με τη δική του μικροιστορία, βλέπει με τη δική του ματιά τους άλλους, τους συνανθρώπους του. Πόσο σημαντικό θεωρείτε να μπορεί ο καθένας να αποδεχθεί την αλήθεια των άλλων;

Το σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι να αποδεχόμαστε την αλήθεια των άλλων, το σημαντικό είναι να προσπαθούμε να την κατανοούμε, να είμαστε δηλαδή σε θέση να την αναλύουμε, να την κρίνουμε, να τη δοκιμάζουμε… Αυτό, το να είναι σε θέση ο ένας να κατανοεί τις αλήθειες του άλλου, είναι, πιστεύω, ο ακρογωνιαίος λίθος της συνύπαρξης, όχι μόνο σε κοινωνικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο. Αν το καλοσκεφτούμε, όλη η διαδρομή του ανθρώπου από τα σπήλαια και ως τις ημέρες μας μέσα από αυτή την εφικτή-ανέφικτη κατανόηση του άλλου, του ξένου, του διαφορετικού, ορίζεται και περιορίζεται…

Οι ιστορίες των ηρώων σας διασταυρώνονται τόσο η μία με την άλλη στην εποχή της κρίσης — ίσως της πιο οδυνηρής για τον τόπο μας. Θεωρείτε πως αυτή η συγκυρία θα ήταν ευκαιρία για να αλλάξει η όποια κακή νοοτροπία μας χαρακτήριζε;

Ο τόπος μας έχει βιώσει και άλλες κρίσεις οδυνηρές. Όπως έχει πει όμως ο Γιάννης Ατζακάς σε συνέντευξή του με αφορμή το πρόσφατο εξαιρετικό βιβλίο του «Φως της φονιάς», η σημερινή κρίση είναι ίσως οδυνηρότερη, γιατί μας βρήκε αθωράκιστους από την ολιγάρκεια και την αυτάρκεια που διέκριναν τα τσακισμένα λαϊκά στρώματα στα χρόνια της αμέσως μετά τον πόλεμο ανοικοδόμησης. Το σημαντικό επομένως είναι να καταλάβουμε ότι για την όποια «κακή» νοοτροπία μας ευθύνονται οι πολιτικές του εκμαυλισμού που καλλιέργησαν στο έπακρο, και σε συνδυασμό πάντα με την περιορισμένη πολιτική παιδεία μας, τον κοινωνικό οχαδερφισμό του Νεοέλληνα… Μην το ξεχνάμε: Στα χρόνια της πλασματικής μεταπολιτευτικής ευημερίας, μέσα από την ασύδοτη προπαγάνδα μιας απολύτως εικονικής πραγματικότητας, οι πολυτέλειες του χθες μετατράπηκαν σε καταναλωτικές ανάγκες του 
σήμερα. Ανάγκες που ταυτίζονταν στρεβλωτικά με την κοινωνική και επαγγελματική μας καταξίωση-επίδειξη και που για να τις ικανοποιήσουμε έπρεπε να ενδώσουμε στις προσκλήσεις-προκλήσεις των δανειστών-τραπεζών…

Ποιο είναι το πιο μεγάλο ψέμα που μας έχουν πει οι εκάστοτε κυβερνώντες;

Οι εκάστοτε κυβερνώντες λένε συνήθως τα ψέματα που τους εξυπηρετούν, σερβίροντάς τα έτσι, ώστε να ακούγονται σαν μεσσιανικές αλήθειες. Και μοιάζουν αυτά τα ψέματα-αλήθειες με τους κρίκους μιας αλυσίδας, το ένα μέσα στο άλλο, μετά το άλλο, δίπλα στο άλλο και όλα μαζί «με λουκέτο» γύρω από τις ζωές μας… Ποιο θα μπορούσε, επομένως, να είναι το πιο μεγάλο ψέμα;

Ποια η άποψή σας για τους νέους της εποχής μας; Μπορούν να ελπίζουν; Για ποια προοπτική αξίζει να αγωνίζονται;

Χωρίς ελπίδα δεν μπορεί να εννοηθεί η ζωή. Όπως και χωρίς τους νέους μέλλον σε μια κοινωνία δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Άλλο όμως να ελπίζεις σε ατομικό επίπεδο, περιμένοντας να σου πέσει το λαχείο, και άλλο να ελπίζεις αγωνιζόμενος. Εύκολα τα λόγια, θα μου πείτε. Γεγονός πάντως είναι ότι οι όποιες προοπτικές μας στο μέλλον μόνο μέσα από τον αγώνα ξεμυτίζουν…

Έστω και αν η νέα γενιά σήμερα θεωρείται χαμένη γενιά, αργά ή γρήγορα, πέρα από ιδεολογίες και πολιτικά οράματα, θα οδηγηθεί στην υπέρβαση, ακριβώς γιατί οι ανάγκες της ζωής, όπως μας διδάσκει η ιστορία, παραμένουν ακαταμάχητες…

Η μυθοπλασία σας παραπέμπει σε κινηματογραφική αφήγηση. Το βιβλίο σας "Η Αρχαία Σκουριά" είχε μεταφερθεί με επιτυχία στη μικρή οθόνη.

Πόσο ικανοποιημένη άφησε εσάς η μεταφορά της;Πόσο εύκολα θα περνούσαν σε κινηματογραφική γραφή τα μηνύματα του «Έλα να πούμε ψέματα»;

Η μεταφορά της «Αρχαίας σκουριάς» στην τηλεόραση, επιτυχημένη ή όχι, εμένα εκ των υστέρων με πίκρανε. Δεν θα ήθελα όμως να επεκταθώ σε λεπτομέρειες. Όσο για την κινηματογραφική αφήγηση στο «Έλα να πούμε ψέματα», γεγονός είναι ότι ο κινηματογράφος πάντα με θέλγει. Άλλο όμως η κινούμενη από μόνη της εικόνα στην οθόνη και άλλο η εικόνα με λέξεις στο χαρτί που απαιτεί τη φαντασία και τη συμμετοχή σου για να κινηθεί… Έστω και αν όλες οι τέχνες επικοινωνούν και αλληλοεπηρεάζονται, κάθε τέχνη έχει τους δικούς της αποκλειστικά τρόπους…

Αγγίζετε με μεγάλη ευαισθησία και ειλικρίνεια την Ελεονόρα, μια γυναίκα που δείχνει να κουβαλά το παρελθόν, το παρόν και να αγωνιά για το μέλλον. Κλείνοντας —κι ευχαριστώντας σας θερμά που βρίσκεστε σήμερα μαζί μας— θα ήθελα να μας πείτε αν η σημερινή γυναίκα του ώριμου ηλικιακού πεδίου έχει παρόμοιους ρόλους και ανησυχίες.

Η Ελεονόρα, ως χαρακτήρας μυθοπλασίας, έχει φιλοτεχνηθεί με τα χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης μεσήλικης όχι μόνο στο πλαίσιο της οικογένειας, στον ρόλο δηλαδή της μητέρας και της αδελφής, αλλά και στον ρόλο της συνειδητής εργαζόμενης, της αλληλέγγυης, του συμπάσχοντα, του σκεπτόμενου πολίτη… Αν και δεν μπορώ να ξέρω πόσο αντιπροσωπευτική θα μπορούσε να είναι σε σχέση με τη μέση Ελληνίδα, κι ούτε μ’ ενδιέφερε κάτι τέτοιο άλλωστε, σίγουρα μέσα από τη δυναμική και την ευθύνη της απέναντι στην κοινωνία στέλνει το μήνυμα της γυναίκας που δεν απέστρεψε το βλέμμα από τα προβλήματα του καιρού της…

 Κι εγώ σας ευχαριστώ…

 

Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκης

 

Δεν υπάρχει έρωτας χωρίς αγάπη, ή μάλλον και να υπάρχει εμένα δεν με ενδιαφέρει.

Δεν υπάρχει περίπτωση να διαβάσει κάποιος δημοσιεύσεις ή βιβλία του και να μην νιώθει ότι προχωρά ένα βήμα τις γνώσεις του, και, κυρίως, να μην μπει στη διαδικασία να δει κομμάτια του εαυτού του, είτε ταυτίζεται με τις απόψεις του, είτε όχι!
Πολυδιαβασμένος, πολυγραφότατος, πάντα αντισυμβατικός, αλλά και πάντα ευγενής,ο

Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκης μιλά στις Διαδρομές για το βιβλίο «Λουζιτάνια Ροκ»,της σειράς Αιφνίδια Ντοκιμαντέρ (από τις εκδ.Γαβριηλίδη)που κυκλοφόρησε τέλος Σεπτεμβρίου και το «Αγάπη /Love» που κυκλοφορεί  μέσα στον Οκτώβρη (από τις εκδ.Εστία)

Ανιχνεύοντας το μεταπολιτευτικό τοπίο

Σχετικά με  τα «Αιφνίδια  ντοκιμαντέρ», οΓ.Ι Μπαμπασάκης  είπε ότι:“Πρόκειται για μια σειρά εν προόδω, έχουν  ήδη σχεδιαστεί δέκα τομίδια, και πέφτουν ιδέες στο τραπέζι για άλλα τόσα. Προκύπτουν στην πορεία. Και προκύπτουν από συζητήσεις, αναμνήσεις, ιστορίες, τηλεφωνήματα, αλληλογραφία, ακόμα και από παραγγελιές, όπως στα παλιά μπουζουκομάγαζα.”

 Κίνητρο για τη  συγγραφή τους ήταν όταν «Βρήκα ένα χειρόγραφο, για την ακρίβεια: δακτυλόγραφο, ένα κείμενο χτυπημένο στην αλησμόνητη γραφομηχανή Olympia (που είχα στη δεκαετία του Ογδόντα). Πίστευα ότι το είχα καταστρέψει, αλλά εντέλει αναδύθηκε ολοζώντανο μέσα από ένα χαρτόκουτο γεμάτο με κείμενα, βιβλία, κασέτες, και άλλα τέτοια. Ήταν η ιστορία μιας φυγής, θα πηγαίναμε στο Άγιον Όρος με τον ποιητή Νίκο Καρούζο. Ξεκινήσαμε αλλά δεν φτάσαμε. Γυρίσαμε. Έγιναν διάφορα. Κύλησαν τα χρόνια. Ο Καρούζος πέθανε το 1990. Τον ακολούθησε ο Βακαλόπουλος. Πάει κι ο Λάγιος. Πάει κι ο Λεωνίδας ο Χρηστάκης. Μας άφησε ο Κωστής Παπαγιώργης. Από την παλιά παρέα μείναμε δύο όλοι κι όλοι, και μια σκιά. «Ο θάνατος το στρώνει», που έλεγε κι ο Βαρβέρης. Είπα να κάνω κι εγώ την αντίστασή μου στο θάνατο μ’ αυτά τα βιβλία. Με μια σειρά βιβλία που είναι ντοκιμαντέρ, προκηρύξεις, ανάσες, προσευχές.»

 Αρχική θεματολογία,διευκρινίζει ,ήταν μια σειρά στιγμιότυπα της μεταπολιτευτικής ιστορίας. Πράγματα που πολλοί τα έζησαν, άλλοι τα άκουσαν, πέρασαν στην επικράτεια του θρύλου μέσα από συζητήσεις, στόμα με στόμα. Ταξίδια και συναυλίες, έρωτες και περιπέτειες, κόλπα για να ξεγελάσουμε τον χρόνο και τη φθορά, φάρσες και καλαμπούρια, δονκιχωτικά εγχειρήματα και τρελά τραγούδια. «Πασχίζω με τα βιβλία αυτά να βγάλω κάμποσες φωτογραφίες, άλλοτε ασπρόμαυρες και άλλοτε έγχρωμες, ανθρώπων και καταστάσεων που άφησαν τα ίχνη τους στο μεταπολιτευτικό τοπίο,συμπληρώνει. Δεν διέπομαι από νοσταλγικές διαθέσεις, αλλά από πείσμα να υπενθυμίσω ότι είναι εφικτή μια ποιητική ζωή, ένας λυρικός βίος μακριά από την φριχτή πεζότητα του δίχως όνειρα και δίχως οράματα σημερινού γκρίζου τοπίου. Ας πούμε ότι αυτά τα βιβλία είναι αντίσκηνα, και πάω να στήσω έναν καταυλισμό σ’ ένα πυκνό, όλο αινίγματα δάσος στις παρυφές της πόλης, και να καλέσω φίλους και φίλες να κατασκηνώσουμε εκεί.

 

Ολική επαναφορά του ροκ

 «Το πιο πρόσφατο το λέω Λουζιτάνια Ροκ. Κυκλοφόρησε τέλη Σεπτεμβρίου. Πάντα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Αφηγείται την ολική επαναφορά του ροκ στο μεταπολιτευτικό αεροπλανοφόρο. Το ροκ είχε εκπέσει, είχε χαθεί, είχε μαραθεί, και χρειαζόταν μια εκτίναξη. Η θρυλική μπάντα Σπυριδούλα ανέλαβε να ποντάρει τα πάντα στην αναβίωση του ροκ με μια τρομερή συναυλία στο κινηματοθέατρο Λουζιτάνια, στην Κυψέλη, το κέντρο του κόσμου, όπως επέμενε ο Βακαλόπουλος. Έγινε χαμός. Γνωρίστηκαν άνθρωποι κι έμειναν για πάντα φίλοι. Εμφανίστηκε ο Λογαρίδης. Ο Πουλικάκος. Ο Μπονάτσος, ο μακαρίτης. Κάποιος χίμηξε πάνω στη σκηνή. Έπεσαν μπουνίδια, τότε πρωτόγνωρο. Ακούστηκαν εκπληκτικά άσματα του Λου Ριντ και των Doors. Ακούστηκε το Johnnie B. Goode του Τσακ Μπέρι. Όλα αυτά το 1977, τον Δεκέμβριο. Όταν το ροκ ήταν σχεδόν απαγορευμένο, και κυριαρχούσαν τα ριζίτικα, τα αντάρτικα, τα λεγόμενα «τραγούδια του αγώνα», μέσα σε ένα κλίμα ιλιγγιώδους πολιτικοποίησης. Αυτή η πολιτικοποίηση δεν ήταν, τελικά, παρά ένα φροντιστήριο για επαγγελματίες ημιμαθείς «ξερόλες» που στελέχωσαν τον ταχύπλοο νεοπλουτισμό.»

Όσο για το αν θα υπάρξει και συνέχεια,ο Γ.Ι Μπαμπασάκης λέει:

«Ναι, βεβαίως. Ήδη ετοιμάζονται τα επόμενα βιβλία. Ένα θα εγκωμιάζει κάποιες γυναίκες που άφησαν βαθιά ίχνη στο πέρασμά τους. Ανάμεσά τους, η Σωτηρία Μπέλλου, η Μαρία Μήτσορα, η Ρόζα Λούξενμπουργκ, η Πατρίσια Χάισμιθ, η Λουίζ Μπουρζουά, η Πάτι Σμιθ. Ένα άλλο θα μιλάει για τις αμαρτωλές σχέσεις ενός φανατικού ροκά με το λαϊκό τραγούδι. Ένα τρίτο θα αφηγείται τις πολύ ενδιαφέρουσες σχέσεις πρωτοποριακών κινημάτων με Έλληνες καλλιτέχνες. Και πάει λέγοντας. Να ’ναι καλά το κέφι του εκδότη Σάμη Γαβριηλίδη και οι φίλοι που μας ενθαρρύνουν, κι εμένα και τον εκδότη μου.»

 «Τα βιβλία της σειράς έχουν  φιλοτεχνηθεί από την ζωγράφο Ελεάννα Μαρτίνου που συμμετέχει στην περιπέτεια αυτή από την πρώτη στιγμή,μας εξηγεί. Εκπονεί την εικόνα του εξωφύλλου σε κάθε βιβλίο. Έχει αναλάβει τις εικαστικές τεκμηριώσεις. Συλλέγει εικονογραφικό υλικό που σχετίζεται με το θέμα κάθε βιβλίου, το ταξινομεί, το επεξεργάζεται εικαστικά, και δίνει μια διάσταση δυναμικού διαλόγου ανάμεσα στο τότε και στο τώρα, ανάμεσα στις λέξεις που μιλάνε για το τότε, και στις εικόνες που ανακαινίζουν τις λέξεις. Με την εικαστική συμβολή της Ελεάννας Μαρτίνου τα βιβλία της σειράς γίνονται κατευθείαν cult, γίνονται φορητά έργα τέχνης και ταυτόχρονα μικρά μουσεία και αρχεία μιας εποχής που τείνει να ξαναγίνει επίκαιρη.»

 

Έρωτας και αγάπη οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

 Σχετικά με το Αγάπη / Love, που  κυκλοφορεί  από τις εκδ.Εστία,  ο Γ.Ι Μπαμπασάκης εξηγεί ότι αποτελεί το δεύτερο μέρος της «Τριλογίας του Χάους», πρώτο μέρος της οποίας είναι ο «Διασυρμός». Το ένα βιβλίο συνομιλεί με το άλλο και όλα μαζί, με τον αναγνώστη,συμπληρώνει.

Όταν τον ρωτώ  πόσο αυτοβιογραφικό είναι: «Προτιμώ να λέω ότι πρόκειται για αυτοβιολογία»,απαντά. «Είναι, και αυτό, και η Αγάπη / Love ένα βιβλίο αυτοβιολογίας. Η πραγματικότητα είναι ηχηρά παρούσα, αλλά ξέρει και να ψιθυρίζει.»

"Δεν ξέρουμε πια τι είναι αντισυμβατικό και τι συμβατικό»,εξηγεί,όταν τον ρωτώ αν το βιβλίο είναι αντισυμβατικό.. «Είναι ένα μυθιστόρημα που πατάει και με τα δύο πόδια στην πραγματικότητα, στην πραγματική πραγματικότητα, με ονόματα και διευθύνσεις, που λέμε, κι όμως ακόμα και σ’ εμένα τα όσα υπάρχουν στις σελίδες του, και υπήρξαν και στην πραγματικότητα, μου φαίνονται ώρες-ώρες εντελώς εξωπραγματικά. Πάντως, το ότι εκδίδω στην Εστία, και τον Διασυρμό και την Αγάπη / Love θεωρείται ήδη από πολλούς αντισυμβατικό.»

Tέλος ,στην ερώτηση «Πόσο σημαντική είναι η μετουσίωση του έρωτα σε αγάπη,«αυτά δεν τα καταλαβαίνω»,λέει κοφτά. «Δεν υπάρχει για μένα παρά ένα νόμισμα με δύο όψεις, τον έρωτα και την αγάπη. Δεν υπάρχει έρωτας χωρίς αγάπη, ή μάλλον και να υπάρχει εμένα δεν με ενδιαφέρει. Και αντιστρόφως, δεν υπάρχει αγάπη δίχως έρωτα, και εάν υπάρχει, και πάλι, εμένα δεν με ενδιαφέρει. Σ’ αυτά ας προστεθεί και η φιλία. Και η παλλόμενη δημιουργικότητα.»

 

Απόσπασμα από το Αγάπη/Love,Γ.Ι.Μπαμπασάκης

εκδ.Εστία)

"Θὰ ζήσουμε τὴ δική μας τρέλα.
Κι ὄχι τὴν τρέλα τῶν ἄλλων,
τοῦ εἶπε καὶ τσούγκρισε τὸ ποτήρι του"
 

Όταν η Έλλη περνάει στο δέκατο ούζο, όλα αρχίζουν να εκρήγνυνται στο κρύο κρέας του κρανίου. Οι εικόνες συμπλέκονται, οι ήχοι συμπλέκονται, οι αισθήσεις συμπλέκονται, η όραση γίνεται μύχια, η ακοή παθαίνει παράκρουση, όσφρηση εισβάλλει στις επικράτειες του μύθου και στα πεδία της ιστορίας ταυτοχρόνως, η αφή γίνεται ένα ζητιανάκι, μια διακονιάρα, βγαίνει ρακένδυτη στην επαιτεία για να γυρέψει δυο, τρία γεγονότα αδιαμφισβήτητα, κάτι να πιαστεί. Όσο για τη γεύση, έχει πεθάνει, έχει πυρποληθεί, έχει τιναχτεί στον αέρα, έχει εξαχνωθεί, τσιτσιρίζει ακόμη το κουφάρι της στου πουθενά τα μέρη.

Όταν περνάει στο δέκατο ούζο η Έλλη, τα μάτια της γίνονται δύο λίμνες και δύο βόμβες βυθού, και δύο προβολείς που φέγγουν στο πουθενά και στο άπειρο, και βλέπουν μιαν ορειβατική αξίνα να υψώνεται με ανάρμοστη, με χυδαία, αν και καλά ζυγιασμένη κι υπολογισμένη φόρα, και να πέφτει με αδυσώπητη δύναμη στο κεφάλι του Λέοντα Νταβίντοβιτς Μπρόνσταϊν, του γνωστού τοις πάσι Τρότσκι, και να τσακίζει το κρανίο του και έναν ωκεανό όνειρα (ναι, τσακίζονται οι ωκεανοί, και, ναι, υπήρξαν κάποτε ωκεανοί ονείρων), όπως κι αυτός κάποτε είχε τσακίσει έναν άλλο ωκεανό ονείρων στην Κρονστάνδη, και όπως έμελλε να συμβεί εκατοντάδες και χιλιάδες φορές έκτοτε, ναι, να τσακιστούν εκατοντάδες και χιλιάδες ωκεανοί ονείρων, όπως το Πενήντα Έξι στη Βουδαπέστη, όπως το Εξήντα Τρία στο Ντάλας, όπως το Εξήντα Οχτώ στην Πράγα, όπως το Εβδομήντα Τέσσερα στον Βόλο, όπως το Ογδόντα Πέντε στη Μόσχα, όπως το Ενενήντα Δύο σ’ ένα καμαράκι στα Εξάρχεια, όπως το Δύο Χιλιάδες Ένα στη Νέα Υόρκη, όπως το Δύο Χιλιάδες Πέντε στη Βεΐκου στο Κουκάκι.

Όταν περνάει στο δέκατο ούζο η Έλλη, όλα γίνονται μέσα της μαντάρα, όλα συνδέονται με όλα, όχι πάντα αρμονικά, αλλά με πάταγο, με χλαπαταγή, με ορυμαγδό.

 

 

Βιογραφικό

 Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960. Είναι ποιητής, μεταφραστής και συγγραφέας. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, άρχισε να γράφει σε έντυπα όπως το "Ιδεοδρόμιο" του Λεωνίδα Χρηστάκη και η "Χιονάτη" του Βαγγέλη Κοτρώνη. Συνεργάστηκε με την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" και το περιοδικό "Έψιλον". Διατήρησε τη σελίδα του βιβλίου στην εφημερίδα "City-Press". Ο τρόπος ζωής του τον οδήγησε στη συστηματική μελέτη των λεγόμενων "ιστορικών πρωτοποριών" (Φουτουρισμός, Dada, Υπερρεαλισμός), των Beat ποιητών και συγγραφέων, καθώς και του ρεύματος για την "υπέρβαση και την πραγμάτωση της Τέχνης" (Cobra, Λεττριστές, Καταστασιακοί). Καρπός αυτών των αναζητήσεών του είναι τα πολυσυζητημένα του βιβλία για τον William S. Burroughs, για την Internationale Situationniste, για τον Guy Debord, για τον Μάη του '68. Ίδρυσε και διηύθυνε την επιθεώρηση "Propaganda", όπου δημοσιεύτηκαν κρίσιμα κείμενα για την πολιτική και την κουλτούρα των καιρών μας. Έχει εργαστεί στο ελληνικό ραδιόφωνο, και συγκεκριμένα στο Δεύτερο Πρόγραμμα, στην ΕΡΑ4, στον Εν Λευκώ, στο Κόκκινο 105,5, και στο Κανάλι 1 Πειραιάς 90,4. Σήμερα διευθύνει τη σειρά "Αιφνίδια Ντοκιμαντέρ" στις εκδόσεις Γαβριηλίδης και το λογοτεχνικό περιοδικό/εγχείρημα "ΚΟΡΕΚΤ". Είναι μέλος του Κύκλου Ποιητών και της Εταιρείας Συγγραφέων.