23 Ιουλίου 2017

Νίκος Κυριαζής:Είμαστε ένας λαός υπερήφανος για την ιστορία του, που όμως γενικά δεν την γνωρίζει.

                 Νίκος Κυριαζής



Είμαστε ένας λαός υπερήφανος για την ιστορία του, που όμως γενικά δεν την γνωρίζει.


Τρία χρόνια μετά το πολυδιαβασμένο και αγαπημένο μυθιστόρημα "Άννα Σικελιανού ,Ο έρωτας και το όνειρο"(εκδ.Καστανιώτη ) ,οι κ.κ Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης και Νίκος Κυριαζής καταθέτουν στο αναγνωστικό κοινό την ενδιαφέρουσα συνέχεια της ιστορίας του  Σανατορίου και του γιατρού Καραμάνη μέσα από την ιστορία αγάπης της Αντιγόνης και του Νίκου Δενδρινού μέσα από το βιβλίο "Ο έρωτας στα χρόνια του πολέμου"(εκδ.Ωκεανός).

 Η συνομιλία μας με τον καθηγητή κ.Νίκο Κυριαζή περιστρέφεται στο ανά χείρας βιβλίο  αλλά και σε  δυο πολύ ενδιαφέρουσες ειδήσεις :Η πρώτη αφορά στο ότι ήδη γράφεται το τρίτο μέρος με τη συνέχεια της ιστορίας του Σανατορίου και η δεύτερη στη θέσπιση δυο νέων λογοτεχνικών βραβείων .


Ο έρωτας στα χρόνια του πολέμου ,η συνέχεια την ιστορίας του Σανατορίου μέσα από την ιστορία δύο νέων ανθρώπων .Πείτε μας λίγα λόγια .


Η συνέχεια της ‘’Αννας Σικελιανού’’  στον  ‘’ Έρωτα στα χρόνια του πολέμου’’ είναι μια ευρεία τοιχογραφία του Β’ Παγκοσμίου που με κέντρο το σανατόριο, ταξιδεύει τους αναγνώστες από το αλβανικό μέτωπο, την κατοχή και την αντίσταση στην Ελλάδα, στην Β. Αφρική, στην Ρωσία και στην Ιταλία. Κοντά στην Άννα Σικελιανού και τον γιατρό Καραμάνη, υπάρχουν νέα πρόσωπα, ο ιδεαλιστής Νίκος Δενδρινός, που η αφοσίωση του στην τιμή και το καθήκον τον οδηγούν σε άφθαντες πράξεις ηρωισμού, η Αντιγόνη Γεωργίου νέα βοηθός και στήριγμα του γιατρού Καραμάνη, ο Γερμανός πιλότος Φον Χόφενμπεργκ, ο Ιταλός ταγματάρχης Μαρίνος και ο Βρετανό λοχαγός των SAS Καφτλέτζι .

Κεντρικό μέρος του βιβλίου είναι ο έρωτας της Αντιγόνης και του Δενδρινού μέσα στην φρίκη του πολέμου , σε ένα βιβλίο που σύμφωνα με τον συγγραφέα Γ. Λεονάρδο ‘’είναι τόσο έντονο που μυρίζει μπαρούτι και αίμα.’’


Στο βιβλίο αυτό το Σανατόριο γίνεται σταδιακά σύμβολο ειρήνης και ανθρωπισμού;

Ακριβώς. Ο Καραμάνης μετατρέπει το Σανατόριο στο μοναδικό ουδέτερο έδαφος της Ελλάδας και από εκεί ξεκινούν κύκλοι καλοσύνης.


Ο πόλεμος ως στοιχείο ανατροπής αλλά και αναδιάταξης καταστάσεων και συναισθημάτων .Θέλετε να σχολιάσετε;


Ναι, παντού, αλλά ιδιαίτερα και στην Ελλάδα. Όπως φαίνεται στο βιβλίο, ενώ το Αλβανικό έφερε ομοψυχία, ήδη η κατοχή έφερε τον διχασμό και τον πρώτο εμφύλιο με τις συγκρούσεις ΕΛΛΑΣ –ΕΔΕΣ, τα Τάγματα Ασφαλείας κλπ., προοίμιο των Δεκεμβριανών και του εμφυλίου 1946 – 1949  που τόσο στοίχισε στην Ελλάδα. Άφησε τόσο βαθιά ίχνη ώστε ακόμα και το 2015, οι υποστηρικτές του ‘’Ναι΄΄ στο δημοψήφισμα να κατηγορούνται από κάποιους ανόητους ως ‘’γερμανοτσολάδες".


Πόσο σημαντική είναι η ιστορική μνήμη σε συνδυασμό με τη τοπική ιστορία της οποίας στοιχεία δεν βρίσκουμε στη γενική ιστορία που διδασκόμαστε ;


Η ιστορική μνήμη είναι πάντα σημαντική, αν και συχνά διαστρεβλωμένη, ανάλογα με τα θαύματα και τα πιστεύω του κάθε ενός. Ακόμα και τώρα μετά από σχεδόν  40 χρόνια από το τέλος του εμφυλίου , όχι μόνο απλοί πολίτες, αλλά και επιστήμονες, βλέπουν την περίοδο μέσα από ιδεολογικά πρίσματα. Ο συνάδελφος μας στο ΙΑΚΑ, καθ. Πολυμέρης Βόγλης,στο γενικά αντικειμενικό βιβλίο του ‘’Η αδύνατη επανάσταση’’ π.χ. δεν αναφέρεται ούτε μια φορά σε αυτό που η κυβερνητική πλευρά ονόμασε ‘’παιδομάζωμα’, την απαγωγή 20.000 με 30.000 παιδιών (σύμφωνα με τις εκθέσεις του ΟΗΕ) προς τις κομμουνιστικές χώρες, από τις οποίες τα περισσότερα δεν γύρισαν. Όσο για την τοπική ιστορία έχουν γραφεί αρκετά που τα χρησιμοποιήσαμε ως πηγές, αλλά και ορισμένα από τα ευρήματα του Κ.Γουργουλιάνη από το σανατόριο, όπως π.χ η καρτέλα νοσηλείας του Γερμανού πιλότου. Ως δε προς την ιστορία που διδασκόμαστε-μάλλον δεν διδασκόμαστε-με τρομάζει η φοβερή άγνοια της ιστορίας που διαπιστώνω στους φοιτητές μας. Είμαστε ένας λαός υπερήφανος για την ιστορία του, που όμως γενικά δεν την γνωρίζει. Το καλό ιστορικό μυθιστόρημα (καλό με την έννοια ότι σέβεται και δεν διαστρέφει την ιστορία) κάπως βοηθάει.


Πόσο καιρό χρειαστήκατε για να συλλέξετε τα στοιχεία του ανα χείρας βιβλίου ;(Υπάρχει μια αξιόλογη και μακριά λίστα βιβλιογραφίας στο τέλος του βιβλίου )

 Ο κ. Γουργουλιάνης με μεγάλη προσοχή και αγάπη έσωσε ότι μπορούσε να σωθεί από το σανατόριο. Ως προς την γενικότερη ιστορία του πολέμου , εγώ διαβάζω βιβλία σχετικά από την ηλικία των 15 ετών. Έτσι δεν χρειάστηκε να ξεκινήσουμε έρευνα από την αρχή, γιατί την είχαμε ήδη κάνει στο μεγαλύτερο μέρος...


Το Σανατόριο ήταν και πόλος έλξης λογοτεχνών της εποχής.Πόσο αλληλένδετοι μπορεί να είναι οι δυο χώροι ,της ιατρικής και των γραμμάτων ;

Έχουμε πολλά παραδείγματα γιατρών συγγραφέων παγκόσμια, αλλά και σανατορίων ως τόπο που εμπνέει την λογοτεχνία, με γνωστότερο ίσως το ‘’Μαγεμένο Βουνό’’ του Τόμας Μαν.


Ο εμφύλιος πόλεμος αποτελεί τη μεγάλη πληγή της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας.Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς να διατηρήσετε τις ισορροπίες καταγράφοντας ένα τόσο ευαίσθητο θέμα ;

Δύσκολο γενικά, και ακόμα ένα δύσκολο τώρα, στο τρίτο βιβλίο της σειράς, που θα έχει τίτλο ‘’Η αγάπη στα χρόνια του εμφυλίου’’. Αναφέρθηκα και πριν στην ακόμα και τώρα φορτισμένη ιστορία του εμφυλίου. Κάθε εμφύλιος , όπως είναι φυσικός είναι φορτισμένος, σε κάθε χώρα, αλλά δίνει και θαυμάσια λογοτεχνικά έργα όπως το ‘’Για ποιόν χτυπάει η καμπάνα’’ του Χέμινγουεϊ και την ‘’Ελπίδα’’ του Αντρέ Μαλρώ για το ισπανικό το ‘’Όσα παίρνει ο άνεμος’’ της Μ. Μίτσελ και το ‘’Κόκκινο Σήμα του θάρρους’’ του Στίβεν Κρειν για αμερικανικό  , τον ‘’Ήρεμο Δον’’ του Σολόχωφ τον ‘’Δόκτωρα Ζιβάγκο’’ του Πάστερνακ για τον ρωσικό, του Βαλτινού, Αλεξάνδρου, Καζαντζάκη, Αβέρωφ, Κοτζιά κλπ. Για τον δικό μας.



Με τον έρωτα να θριαμβεύει ακόμα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες θέλατε να δώσετε ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη ζωή και τη συνέχειά της;

Ακριβώς αυτό. Ο έρωτας και η αγάπη είναι η ελπίδα και τελικά νικά.


 Εύλογο ερώτημα των αναγνωστών πώς συνδυάζεται η συγγραφική πορεία δύο συγγραφέων στο ίδιο βιβλίο ;

Είναι η δεύτερη συνεργασία μας. Ο κ. Γουργουλιάνης ήταν ο εμπνευστής των βιβλίων, γιατί γνώριζε το σανατόριο, τον γιατρό κλπ. Με βάση τα όσα μου διηγήθηκε το υλικό που είχε συγκεντρώσει, έγγραφα το βιβλίο, και μετά το συζητήσαμε μαζί, πριν τελική του μορφή. Έτσι είναι πραγματικά ένα κοινό έργο. Χωρίς τον κ. Γουργουλιάνη δεν θα είχε γραφτεί ούτε η ‘’Άννα’’ ούτε ο ‘’ Έρωτας’’. 


Θα μας πείτε για τα λογοτεχνικά βραβεία  που θεσμοθετεί το Ίδρυμα Κώστας και Άρτεμις Κυριαζή ; 


 Το Ίδρυμα "Κώστας και Άρτεμις Κυριαζή" σε συνεργασία με τις εκδόσεις Ωκεανός – Ενάλιος, θεσμοθετούν δύο νέα λογοτεχνικά βραβεία. Το πρώτο ‘’Κώστας Κυριαζής΄΄ για το καλύτερο ιστορικό μυθιστόρημα νέου συγγραφέα, το δεύτερο ‘’ Άρτεμις Κυριαζή’’ για λογοτεχνικό μυθιστόρημα. Τα έργα που θα επιλέγονται θα εκδίδονται από τις εκδόσεις ‘’Ωκεανός’’ .




7 Ιουλίου 2017

Ισίδωρος Ζουργός:"Δίπλα στο δέος του ιερού που υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια έχει τώρα προστεθεί το δέος της τεχνολογίας...."


            Ισίδωρος Ζουργός 





"Δίπλα στο δέος του ιερού που υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια  έχει τώρα προστεθεί το δέος της τεχνολογίας...."


Τρία χρόνια μετά το βραβευμένο και αγαπημένο από αναγνωστικό κοινό και κριτικούς βιβλίο του "Σκηνές από τον Βίο του Ματίας Αλμοσίνο" ο Ισίδωρος Ζουργός παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό το βιβλίο του "Λίγες και μια νύχτες" (εκδ.Πατάκη 2017).Πρόκειται για την Ιστορία του Λευτέρη Ζεύγου,που  γεννήθηκε το 1898 και έζησε δύο ζωές. Η πρώτη, ως το χαμίνι που κρυφάκουγε τις αφηγήσεις του έκπτωτου σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ και η δεύτερη ως ο Ευγένιος Ζιρντό, ένας κοσμοπολίτης επιχειρηματίας ελληνογαλλικής καταγωγής.

Ο Ισίδωρος Ζουργός με άξονα το βιβλίο του που έχει ήδη αγαπηθεί,στη συζήτησή μας για τους αναγνώστες της εφ.Θεσσαλία αναφέρεται μεταξύ άλλων στην αξία της ιστορικής μνήμης,στα όρια που είναι ανάγκη να τηρεί ο συγγραφέας σχετικά με το χειρισμό των ηρώων του,στις αλλαγές που επέφερε ο νέος αιώνας και στις προσωπικές του αξίες και αρχές .



"Λίγες και μια νύχτες", το νέο σας μυθιστόρημα με διάχυτο το άρωμα της Θεσσαλονίκης του 20ού αιώνα. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία για το κίνητρο της συγγραφής του;


Η ιστορία της Θεσσαλονίκης έχει πολλές κόγχες και κρύπτες. Μια από αυτές ήταν και η φυλάκιση του Αβδούλ Χαμίτ του Β΄ στην πόλη ύστερα από την εκθρόνισή του από τους Νεότουρκους στα 1909. Με ενδιέφερε πάντα η συνύπαρξη της μυθοπλαστικής φαντασίας με γεγονότα της Ιστορίας. Αυτό το βιβλίο ξεκινάει με λογοτεχνικούς χαρακτήρες που ζουν δίπλα στον αιχμάλωτο σουλτάνο.

Ένα άλλο κίνητρο της συγκεκριμένης αφήγησης ήταν η πρόθεση μου να αναπλάσω μυθιστορηματικά τη μαγευτική συνοικία των Εξοχών, ένα κόσμημα της Θεσσαλονίκης στις αρχές του εικοστού αιώνα. Σήμερα μπορεί κάποιος να πάρει μια γεύση αυτής της πάλαι ποτέ συνοικίας από τα μετρημένα αρχοντικά που έχουν σωθεί στη λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας. Για την ακρίβεια είναι μεγάλες επαύλεις βγαλμένες από το πιο συναρπαστικό κομμάτι του παρελθόντος της πόλης. Ένα από τα ερωτήματα αφετηρίας για τη συγγραφή του βιβλίου ήταν το τι είδους άνθρωποι ζούσαν εδώ;

Όλοι όμως αυτοί οι τόποι και τα γεγονότα που ανέφερα, είναι μόνο η αρχή, γιατί το κουβάρι της μυθιστορηματικής αφήγησης, καθώς ξετυλίγεται, φιλοδοξεί να μιλήσει για πάθη και φιλοδοξίες, που αφορούν όλους τους ανθρώπους. Εν κατακλείδι το Λίγες και μία νύχτες δεν είναι επ’ ουδενί ένα βιβλίο τοπικού ενδιαφέροντος. Η Θεσσαλονίκη είναι απλώς η εξέδρα όπου το μυθιστόρημα ανεβαίνει για να απευθυνθεί σε όλους τους αναγνώστες.

 

Η αέναη αναζήτηση της ευτυχίας μέσα από την απόκτηση πλούτου και η διάψευση ότι το χρήμα φέρνει την ευτυχία ,είναι δύο από τα στοιχεία που διακρίνει ο αναγνώστης. Ήταν πρόθεσή σας να το καταδείξετε ;

Δε θα ήθελα να το αποκρυσταλλώσω έτσι ακριβώς, όμως η σχέση πλουτισμού, αυτοεπιβεβαίωσης και μοναξιάς ήταν μέσα στις αρχικές στοχεύσεις του βιβλίου. Μη ξεχνάτε ότι το μυθιστόρημα αναφέρεται σε μια εποχή όπου οι κοινωνικές ανισότητες ήταν αβυσσαλέες και η μοίρα των φτωχών εργατών οικτρά προδιαγραμμένη. Η τροχιά της ζωής ενός άντρα που επιχειρεί να μεταπηδήσει σε μια ανώτερη κοινωνική τάξη είναι εκ προοιμίου μυθιστορηματική. Ο έρωτας με ένα κορίτσι της αριστοκρατίας που ζούσε στη συνοικία των Εξοχών αύξησε αυτή τη σαγήνη κι έσπρωξε τον ήρωα σε έναν τυχοδιωκτικό βίο.

 

Ο έρωτας ως κινητήριος δύναμη για επιβίωση, για απόκτηση πλούτου, για την εξέλιξή μας (όχι πάντα θετική).Αν ο Λευτέρης Ζεύγος δεν είχε ερωτευθεί την Μίρζα ,θα είχε την ίδια πορεία στη ζωή του;

Όπως ακριβώς στη εξιστόρηση των πραγματικών γεγονότων όπου δεν μπορούμε να απαντήσουμε στο τι θα γινόταν αν, έτσι και στη μυθιστορηματική αφήγηση απάντηση δεν υπάρχει. Αν ο Λευτέρης δεν είχε ερωτευτεί το συγκεκριμένο κορίτσι, αυτό το βιβλίο δεν θα υπήρχε.

 

 Τα κεφαλαία που παρεμβάλλονται στο μυθιστόρημα με τίτλο "Στάσιμα" είναι μια ανάγκη του συγγραφέα να απολογηθεί ή να αποκαλυφθεί στον ήρωά του και να "υποψιάσει" τους  αναγνώστες του για τα συγγραφικά τερτίπια ;

Η επιθυμία του συγγραφέα είναι να κλείσει το μάτι στους αναγνώστες, να παίξει μαζί τους τα παιχνίδια της γραφής, να τραβήξει την κουρτίνα που κρύβει την κουζίνα του και να τους μιλήσει για τα υλικά που χρησιμοποιεί αλλά και να μην αποκρύψει την πιθανή ακαταστασία που βασιλεύει εκεί. Λέγοντας να παίξει μαζί τους διευκρινίζω πως χρησιμοποιώ αυτό το ρήμα με όλη την πραγματική του βαρύτητα και σημασία. Τα παιδιά και οι ασχολίες τους αποτελούν μεγάλο σχολείο για τους ενήλικες, το παιχνίδι άλλωστε είναι μέσα στη φύση του ανθρώπου ανεξαρτήτου ηλικίας. Στην περίπτωση της τέχνης νομίζω πως είναι το ξελαχάνιασμά της, πως ελαφραίνει το μεγαλείο της και φωτίζει και άλλους τρόπους δημιουργίας.

 

Πόσο χρειάζεται να  συμπάσχει ή να ταυτίζεται ο συγγραφέας με τους ήρωές του, αν δεχθούμε ότι σε όλες τις σχέσεις πρέπει να υπάρχουν όρια;

 

Στα πρώτα κεφάλαια κάθε βιβλίου η ταύτιση και η συνοδοιπορία είναι απαραίτητες, αλλά, ξέρετε, όσο περνούν οι σελίδες οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες ενηλικιώνονται και στην  πορεία τους ανεξαρτητοποιούνται. Κανένας συγγραφέας δεν μπορεί να κουνάει τους ήρωές του με κάθε του καπρίτσιο σαν υπάκουες μαριονέτες. Οι ήρωες πια υπάρχουν, έχουν συγκρότηση, συνοχή, ζωή αλλά και προσωπικές ιδιαιτερότητες. Ο συγγραφέας - δημιουργός τους οφείλει να τους σεβαστεί, αν δε θέλει να γελοιοποιηθεί στα μάτια των αναγνωστών του.

 

 Η μνήμη και ο χρόνος και η τοπική ιστορία δείχνουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της μυθοπλασίας. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης πόσο σημαντική θεωρείτε ότι είναι ;


Νομίζω απαραίτητη παρ’ όλο που η συζήτηση για την ιστορική πρόσληψη των γεγονότων μοιάζει ατελείωτη. Δεν μπορώ να φανταστώ καμιά στερεή προσωπικότητα, κανένα δημιουργικό νου, καμιά συνείδηση πολίτη χωρίς αυτή τη συγκρότηση που δίνει η αναζήτηση και η γνώση του παρελθόντος. Άλλωστε η διαμόρφωση της κάθε λογής συλλογικής ταυτότητας προϋποθέτει μια αποδοχή και χρήση του παρελθόντος για χάρη του παρόντος.

 

Ο Ευγένιος Ζιρντό έχει διαπράξει πολλά ατοπήματα και αδικήματα ,ωστόσο δεν μπορεί κάποιος να του προσδώσει το επίθετο "κακός". Τι άλλο θα μπορούσε να έχει διαπράξει για να τον χαρακτηρίσουμε έτσι;

Θα ήταν νομίζω προτιμότερο να αποφύγουμε τους κάθετους διαχωρισμούς και τις στεγανές κατηγορίες. Το μυθιστόρημα είναι ένα γραμματειακό είδος που προσφέρεται σε πιο σύνθετες απεικονίσεις της ανθρώπινης συνείδησης και συμπεριφοράς. Σε όλους τους χαρακτήρες συνυπάρχουν θετικά και αρνητικά στοιχεία σε διαφορετικές φυσικά αναλογίες. Δίπλα σε αυτά προσθέστε ακόμη την παιδεία του καθενός καθώς και τα πολιτιστικά συμφραζόμενα της κάθε εποχής, οπότε η ανθρώπινη κατάσταση φαίνεται ακόμη πιο περιπλεγμένη. Το ίδιο ακριβώς όπως στα μυθιστορήματα συμβαίνει και στη ζωή, παλεύουμε κάθε μέρα με αντιθετικές δυνάμεις μέσα μας και η συνισταμένη αυτών των δυνάμεων είναι η εικόνα μας στους άλλους.

 

Αν, όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο, ο εικοστός αιώνας προκάλεσε ανήκεστο βλάβη στην ύπαρξη, τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει στα πρώτα δεκαεπτά χρόνια του αιώνα που διανύουμε;


Νομίζω ότι δίπλα στο δέος του ιερού που υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια στις ανθρώπινες κοινωνίες, έχει τώρα προστεθεί το δέος της τεχνολογίας και ετερόκλητοι φόβοι που συνοδεύουν τον καθημερινό της καλπασμό. Το διαδίκτυο, για να αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα, μεταμόρφωσε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα τον κόσμο μας. Η πραγματικότητα του skype, για να γίνουμε ακόμη πιο συγκεκριμένοι, πριν από λίγες δεκαετίες απεικονιζόταν μόνο στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία δεν ήταν προς διάθεση τόσα πολλά αγαθά χωρίς κόπο, όπως χιλιάδες θεατρικές παραστάσεις, ταινίες, μουσικές, τόσα πολλά με το πάτημα ενός πλήκτρου. Αλήθεια όμως ποιος μπορεί όμως να διαχειριστεί όλη αυτή την πληθώρα και να ωφεληθεί πραγματικά; Κι αυτά που γνωρίσαμε δεν είναι τίποτε μπροστά σε όλα αυτά που σχεδιάζονται και προγραμματίζονται. Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ο άνθρωπος νιώθει πραγματικό δέος για τον ίδιο τον άνθρωπο.

 

Ποιες αξίες θεωρείτε αδιαπραγμάτευτες ;

Κατ’ αρχήν την αξία του να υπάρχουν αξίες και να κατονομάζονται. Ζώντας πολύ συχνά σε έναν πολτό σχετικοκρατίας και θολούρας είναι σημαντικό να προβάλλουμε αυτά στα οποία οι περισσότεροι από μας συμφωνούμε. Η αλληλεγγύη, η ανοχή, η παιδεία, ο σεβασμός στην παιδικότητα και η αναγνώριση της ιδιαιτερότητάς της, η δημοκρατία, ο σεβασμός της παράδοσης, τόσα πολλά…

 

Ασχολείστε με τη συγγραφή ενός νέου βιβλίου;

Κάτι έχει ήδη γεννηθεί αλλά βρισκόμαστε ακόμη στην ενδομήτρια περίοδο, και ,όπως γνωρίζετε, αυτό το χρονικό διάστημα χρειάζεται περισυλλογή και σιωπή. Σας ευχαριστώ πολύ.

 

 

 



2 Ιουλίου 2017

Πέρσα Κουμούτση :Η αξία ενός δημιουργού αργεί να φανεί"


                  Πέρσα Κουμούτση



"Η αξία ενός δημιουργού αργεί να φανεί"


Το βιβλίο της "Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους" που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και παρουσιάζεται  τη Δευτέρα στις 7 το απόγευμα στο Public της πόλης μας είναι η αφορμή της συνομιλίας μας με την συγγραφέα Πέρσα Κουμούτση .

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον 

και  ιδιαίτερο βιβλίο με άξονα τους ανθρώπους που περιστοίχιζαν τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Ο κάθε χαρακτήρας που περιγράφει αποτελεί στην ουσία τον καθρέφτη του άλλου,από την προσωπική ιστορία του οποίου αποκαλύπτεται η αληθινή ιστορία του προηγούμενου.

Η συγγραφέας θα συνομιλήσει με τη δημοσιογράφο Ροσσάνα Πώποτα και με το αναγνωστικό κοινό .

   


 

Οι "Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους", είναι ένα βιβλίο με ήρωες- πρόσωπα που ζούσαν και συναναστρεφόταν με τον Κ.Καβάφη λίγο πριν τον θάνατό του. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια ;

 

Το βιβλίο έχει  άμεση σχέση με τη φθορά και τον Χρόνο. Ο Κ. Π. Καβάφης, όπως έλεγε ο Καζαντζάκης, ήταν ένα πρόσωπο που αντιπροσώπευε τη φθορά, την παρακμή μιας εποχής, ιδίως προς το τέλος της ζωής του, γι" αυτό ξεκινώ το βιβλίο σχεδόν από το τέλος της ζωής του. Επίσης, είναι ένα πρόσωπο που συμβολίζει την πόλη που περιγράφω, αλλά και το τέλος μια εμβληματικής εποχής, όπου τοποθετώ την πλοκή. Οι χαρακτήρες που τον πλαισιώνουν, είναι γείτονες και φίλοι του-αν και δεν είχε πολλούς φίλους ο Καβάφης. Άνθρωποι, που σαν τον ίδιο, συνεχίζουν τις ζωές τους, ρίχνονται στα πάθη τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι όλα γύρω τους αλλάζουν σιγά σιγά, μεταμορφώνονται. Είναι τόσο απορροφημένοι και δοσμένοι  στον μικρόκοσμό τους , στις ανάγκες και τις βαθύτερες επιθυμίες τους, που δεν ακούν τους χτύπους του ρολογιού του Χρόνου και της Ιστορίας να χτυπά απειλητικά.. Είναι οι φωνές τους, τα πρόσωπα αλλά και κυρίως τα προσωπεία τους...

 

Τι σας ώθησε να θέλετε να φωτίσετε τα πρόσωπα όλων αυτών των ανθρώπων ;

 

O Καβάφης είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη μνήμη αυτής της πόλης, τη συλλογική μνήμη αλλά και την ατομική, διότι πολλοί ήταν αυτοί που τον γνώρισαν και τον συναναστράφηκαν στα ελληνικά στέκια της Αλεξάνδρειας- παρότι είχε και πολλούς επικριτές. Ο ίδιος την εκθείασε και τη λάτρεψε όσο κανείς, αλλά  την ίδια στιγμή  ένοιωθε να ασφυκτιά στα στενά όρια ενός περίκλειστου κόσμου , της ελληνικής παροικίας, στην οποία θέλοντας και μη ανήκε. Οι άνθρωποι γύρω του έπαιξαν λοιπόν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των επιλογών της ποίησης του, της θεματολογίας του. Διότι κι αυτοί υπήρξαν πρωταγωνιστές σε πολλά από τα ποιήματα του, αποτέλεσαν δηλαδή την ‘πρώτη ύλη’ για την έμπνευσή του. Αυτή ακριβώς την πτυχή ήθελα να αναδείξω.

 

 

Κάθε κεφάλαιο του βιβλίου περιγράφει τη ζωή ενός διαφορετικού ήρωα κάθε φορά δίνοντας πάσα για το επόμενο με πρωταγωνιστή άλλον ήρωα .Θέλατε  να καταδείξετε και πόσο αλληλένδετες είναι οι ζωές  μας  με τις ζωές των γύρω μας ;

 

Τα πρόσωπα που περιγράφω ζουν στον ίδιο δρόμο, την εμβληματική οδό Λέψιους. Είναι άνθρωποι από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, που όμως τους ενώνει ο τόπος και η ίδια αυτή ανάγκη : να  ξεφύγουν από τα στενά όρια του «περίκλειστου» και μετέωρου κόσμου που τους έχει επιβληθεί, όπου όλοι γνωρίζουν τα πάντα για όλους. Κοινό τους γνώρισμα, η ανάγκη τους να βιώσουν τον έρωτα, μια ουσιαστικότερη ζωή, να αφεθούν στη μαγεία της πόλης, τις ηδονές της,  χωρίς την εποπτεία και τον φόβο της επίκρισης των άλλων, όπως συνέβη και με τον Καβάφη. Η αθέατη πλευρά των  χαρακτήρων πρωταγωνιστεί εδώ σε ένα κόσμο που δεν έπαψε ποτέ να κουβαλά τις αδυναμίες του. Έτσι ο κάθε χαρακτήρας που περιγράφω αποτελεί στην ουσία τον καθρέφτη του άλλου. Μέσα από την προσωπική του ιστορία αποκαλύπτεται η αληθινή ιστορία του προηγούμενου. Μια Εκεί εντοπίζεται και η ιδιαιτερότητα του βιβλίου.

 

 

Έχετε ζήσει στην Αίγυπτο. Ποιες είναι οι λέξεις που επικρατούν μέσα σας και με τις οποίες θα περιγράφατε τη χώρα αυτή ;

 

Αγάπη, ευγνωμοσύνη, σεβασμός, αλλά και θλίψη γιατί κι αυτή είναι μια χώρα που έχει περάσει τα πάνδεινα.

 

 Έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία με θέμα τη ζωή του Καβάφη .Ξεχωρίζετε κάποιο από αυτά ;

 

Αν και το δικό μου δεν είναι ένα «καθαρόαιμο» βιβλίο για τον Καβάφη, αφού ο ίδιος καταλαμβάνει ένα μόνο μέρος του βιβλίου, πιστεύω πως όσα βιβλία που έχουν γραφτεί με θέμα της ζωή του είναι αξιόλογα και δεν μπορώ να διαλέξω ένα συγκεκριμένα.

 

Ο Κ.Καβάφης είναι ο σημαντικότερος ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας ποιητής 

με τη φήμη για την ιδιαίτερη προσωπική του ζωή να μην στέκεται εμπόδιο στην καταξίωσή του. Θέλετε να σχολιάσετε ;

 

Ας μην ξεχνάμε ότι ο Καβάφης δέχτηκε μεγάλο πόλεμο, όχι μόνο από πολλούς συντοπίτες του και διανοητές της τότε παροικίας, αλλά κι από ανθρώπους των γραμμάτων εδώ στην Ελλάδα. Επομένως η καταξίωση του, έτσι όπως τη γνωρίζουμε σήμερα ήλθε αργότερα. Σε κάθε περίπτωση η αξία ενός δημιουργού αργεί να φανεί, άσχετα με τη προσωπική του ζωή ή τα εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίζει ενώ βρίσκεται ακόμα στη ζωή.

 

Οι γυναικείες μορφές που βρίσκονται στο επίκεντρο της μυθοπλασίας του βιβλίου σας σκιαγραφούν τα ήθη της εποχής .Ογδόντα χρόνια μετά πόσο η γυναίκα έχει καταφέρει να ζει αυτόνομα ;

 

Η γυναίκα έχει καταφέρει πολλά, αλλά δυστυχώς έχει ακόμα δρόμο να διανύσει.

 

Ποιοι είναι οι συγγραφείς που θαυμάζατε και σας έκαναν να θέλετε να γίνετε ομότεχνή τους;

 

Όλοι οι μεγάλοι ‘δάσκαλοι’ της λογοτεχνίας άφησαν κάτι μέσα μου και πολλούς έχω θαυμάσει. Τη μεγαλύτερη όμως επιρροή τη δέχτηκα από τον νομπελίστα  συγγραφέα Ν. Μαχφούζ , με το έργο του οποίου ασχολήθηκα επί σειρά ετών, χαρίζοντας μου αναγνώριση και πολλές διακρίσεις.

 

 Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτή την εποχή ;

 

Ολοκληρώνω την ανάγνωση του βιβλίο της Ατγουντ το παιδί της Τρικυμίας κι αμέσως μετά έχω σκοπό να διαβάσω κι άλλα πολλά. Ανάμεσα σε αυτά ο Ινδικοπλεύστης του Γ. Βέη.

 

 

 Γράφετε ή μεταφράζατε  κάποιο νέο βιβλίο ;

 

Για την ώρα ξεκουράζομαι. Σε ένα μόλις εξάμηνο εκδόθηκαν τρία βιβλία μου. Δυο στην Ελλάδα και ένα στην Αίγυπτο. Θέλω να τα χαρώ , να τα στηρίξω όσο μπορώ, προτού αρχίσω κάτι καινούριο.

 


Βιογραφικό 

Η Πέρσα Κουμούτση, είναι συγγραφέας και μεταφράστρια λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στο Κάιρο, Αιγύπτου και ήρθε στην Ελλάδα αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή του Αιγυπτιακού Πανεπιστημίου του Καΐρου. Από το 1993 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Εκτός από έργα αγγλόφωνων συγγραφέων, έχει μεταφράσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Αιγύπτιου νομπελίστα λογοτέχνη Ναγκίμπ Μαχφούζ από τα αραβικά, καθώς και έργα άλλων σημαντικών Αράβων δημιουργών. Το 2001, τιμήθηκε για το σύνολο των μεταφράσεών της με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, ενώ το αιγυπτιακό κράτος την έχει βραβεύσει δύο φορές για τη συνεισφορά της στα γράμματα. Έχει λάβει Ειδική Διάκριση από το Τμήμα Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αλ Αζχάρ ενώ έργα της έχουν μεταφραστεί στην αραβική γλώσσα.Από το 2002 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει έξι μυθιστορήματα πάντα με κύριο άξονα τον διαπολιτισμικό διάλογο ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Τα βιβλία της "Στους δρόμους του Καΐρου" (2014), "Δυτικά του Νείλου" (2006) και "Αλεξάνδρεια στον δρόμο των ξένων" (2002) κυκλοφορούν από τον Εθνικό Οργανισμό Βιβλίου της Αιγύπτου .