Φιλομήλα Λαπατά
" Χρειάζεται μεγάλη επίγνωση, μεγάλη κατανόηση για να καταργήσουμε τις προκαταλήψεις μας και να αποδεχτούμε τον άλλο όπως είναι"
"Η συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος είναι μια υπόθεση χρονοβόρα που θέλει υπομονή και επιμονή."
Η συνάντησή μας με την κυρία Λαπατά έγινε με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της "Η Επιστροφή"-οι κόρες της Ελλάδας- (εκδ.Ψυχογιός) στον Βόλο.
Η κ.Λαπατά στη συνέντευξή μας μίλησε για τη νέα σειρά ιστορικών,αυτοτελών μυθιστορημάτων με ηρωίδες γυναίκες Ελληνίδες,μέσω των οποίων παρουσιάζεται η ιστορία μας των τελευταίων διακοσίων χρόνων.
Πόσο διαχρονικές είναι οι αγωνίες των ηρωίδων εκείνης της εποχής και πόσους αγώνες χρειάζεται να κάνει η σύγχρονη γυναίκα για να κατακτήσει τη θέση που της αξίζει;
Ποιο θα είναι το βιβλίο που θα ακολουθήσει;
«Η Επιστροφή» ο τίτλος του νέου σας βιβλίου, το πρώτο της σειράς «Οι κόρες της Ελλάδας». Πείτε μας λίγα λόγια.
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ είναι το πρώτο ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ μυθιστόρημα μιας καινούργιας ιστορικής σειράς που ξεκίνησα να γράφω με τον τίτλο ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Πρόκειται για μια ιστορική μυθιστορηματική σειρά από γυναίκες Ελληνίδες, μέσα από τη ζωή και τις περιπέτειες των οποίων δίνω την «τοιχογραφία» των τελευταίων διακοσίων χρόνων της ιστορίας μας, αλλά και της Αθήνας του 1800. Η σειρά δεν είναι διδακτική. Είναι μυθιστορηματική. Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, πρώτο μυθιστόρημα της σειράς, αυτοτελές και ατμοσφαιρικό, όπως και τα υπόλοιπα που θα ακολουθήσουν, αναφέρεται στην προεπαναστατική περίοδο της Ελλάδας και καλύπτει την περίοδο 1790 μέχρι και 1838 με τον γάμο του Όθωνα με την Αμαλία. Σκοπός μου ήταν, και είναι για τα επόμενα βιβλία της σειράς, να καταγράψω το πολιτισμικό και κοινωνικό στοιχείο της Αθήνας και της Ελλάδας γενικότερα.
Η Αθήνα του 1800-1840 περνά κινηματογραφικά από τα μάτια των αναγνωστών με τις λεπτομερείς και γλαφυρές περιγραφές σας. Πόσο χρόνο διαθέσατε για την έρευνά σας ώστε να αποδώσετε με ακρίβεια το "τοπίο";
Το μυθιστόρημά μου «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» είναι προϊόν διετούς έρευνας στην ιστορία της Ελλάδας, της Αθήνας και των κατοίκων της. Διάβασα ό,τι έχει γραφτεί για εκείνη την περίοδο και βιβλιογραφία παραθέτω στο τέλος του βιβλίου. Συμβουλεύτηκα συμβολαιογραφικά αρχεία, μουσεία, διαδίκτυο. Επισκέφτηκα και κάθε σημείο και γειτονιά της Αθήνας την οποία αναφέρω στο μυθιστόρημά μου. Εκείνο που με βοήθησε πολύ ήταν οι συνεντεύξεις που μου παραχώρησαν κάποιες παλιές αθηναϊκές οικογένειες, οι οποίες μου άνοιξαν τα αρχεία τους απ’ όπου και άντλησα τις πληροφορίες που χρειαζόμουν. Ένας ολόκληρος θησαυρός των τελευταίων διακοσίων χρόνων της ιστορίας μας!
Η βασική ηρωίδα σας, η Λέγκω Βαρβαρέσου, ήταν υπαρκτό πρόσωπο; Ποιο ήταν το κίνητρο να ασχοληθείτε με την ιστορία της;
Τα περισσότερα από τα πρόσωπα του μυθιστορήματος έχουν υπάρξει στο παρελθόν, στην Αθήνα, και έχουν σημαδέψει με τις ζωές τους (άλλες απλές, άλλες επώνυμες) την ιστορία και την ταυτότητα της πόλης. Η Λέγκω Βαρβαρέσου ήταν υπαρκτό πρόσωπο, με άλλο όνομα βέβαια για να κρατήσω την ανωνυμία της οικογένειας που μου χάρισε την ιστορία της. Βρήκα την ιστορία της εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, γιατί περιέχει άγνωστα στοιχεία για την ελληνική πραγματικότητα εκείνης της εποχής και, βέβαια, μια μεγάλη ανατροπή.
Σημαντική στην εξέλιξη της μυθοπλασίας σας είναι και η έτερη ηρωίδα σας, η Κοραλία Τζάβαλου, η οποία ένιωσα πως «κλέβει» από τη δόξα της Λέγκως. Γιατί της δώσατε τόσο σημαντικό ρόλο;
Η Κοραλία Τζάβαλου (υπαρκτό πρόσωπο και αυτή, έζησε εκατό χρόνια και έκανε την Αθήνα άνω κάτω!) μαζί με τη Λέγκω Βαρβαρέσου αποτελούν αλληγορικά τις δυο όψεις της Ελλάδας. Η Λέγκω είναι το σκοτεινό «πρόσωπο» της Ελλάδας, το βασανισμένο, αυτό που αισθάνεται παντοτινό θύμα των καταστάσεων και των άλλων, που έχει δηλαδή τη νοοτροπία του θύματος. Η Κοραλία είναι η φωτεινή όψη της Ελλάδας. Αυτή που ό,τι και να συμβεί στη ζωή της, ό,τι δυσκολίες και να περάσει, στέκεται πάντα στα πόδια της. Αυτή που δέχεται τις ήττες της με το κεφάλι ψηλά, με τη χάρη γυναίκας που συνεχίζει να είναι μαθήτρια της ζωής.
Ο έρωτας μιας Ελληνίδας για έναν Τούρκο, «κατάπτυστος» για την Ελλάδα του 1800. Ωστόσο, εκείνος αποδεικνύεται στηρικτικός και τρυφερός σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις μας… Γιατί αυτή η ανατροπή;
Όχι μόνο «κατάπτυστος» όπως λέτε, αλλά και παντελώς απαγορευμένος! Ειδικά στις οικογένειες των Αγωνιστών. Και όχι μόνο το 1800, αλλά και τον επόμενο αιώνα. Πάντα είχαμε, και έχουμε ακόμα, μια «αποστροφή» για τον Τούρκο, που έχει βέβαια τις ρίζες της στα 450 χρόνια σκλαβιάς μας. Εδώ, στο μυθιστόρημα όμως γίνεται η ανατροπή!
Ο γεννήτορας που απαξιώνει, κακοποιεί και θάβει ζωντανό το παιδί του… Σκληρότητα που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους. Ή μήπως είναι εύκολο να καταργηθούν τα συναισθήματά μας και να αλλάξει η συμπεριφορά μας; Αγαπάμε όσους πληρούν τους δικούς μας όρους;
Δεν γινόταν αλλιώς. Ένας πατέρας Αγωνιστής του 1800 δεν θα μπορούσε ποτέ να συγχωρήσει την «προδοσία» της κόρης του. Ήταν άλλες εποχές εκείνες. Άγριες. Ακόμα και σήμερα χρειάζεται μεγάλη επίγνωση, μεγάλη κατανόηση για να καταργήσουμε τις προκαταλήψεις μας, τα συναισθήματά μας και να αποδεχτούμε τον άλλο όπως είναι, ακόμα και όταν αυτό δεν μας... βολεύει.
Η εκδίκηση είναι ένα τοξικό συναίσθημα. Ποιον εκδικούμαστε, όμως, εν τέλει, όταν επιστρέφουμε το κακό;
Θυμός και εκδίκηση! Εκδίκηση ως ανάγκη για δικαιοσύνη στην προκειμένη περίπτωση της ηρωίδας μου. Ο θυμός είναι τοξικός και ένα είδος έντονης συναισθηματικής εξάρτησης, η οποία μας κρατάει δεμένους με το άλλο πρόσωπο που μας τον προκαλεί, γι’ αυτό και τόσα πολλά ζευγάρια χωρίζουν νομικά, αλλά όχι συναισθηματικά. Τις περισσότερες φορές εκδικούμαστε τελικά τον εαυτό μας.
Είναι η γυναίκα το εύκολο θύμα στοχοποίησης και κακοποίησης στους αιώνες των αιώνων και σε κάθε κοινωνία και κοινωνική τάξη;
Η γυναίκα ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων θύμα στοχοποίησης και κακοποίησης. Στην εποχή μας λιγότερο, ειδικά εκεί όπου οι γυναίκες αγωνίστηκαν οι ίδιες για τα δίκια τους. Αλλά υπάρχουν κοινωνίες ακόμα και σήμερα όπου η αξία της γυναίκας είναι μικρότερη και από έναν γάιδαρο! Μόνο με αγώνες από τις ίδιες τις γυναίκες μπορεί αυτό ν’ αλλάξει.
Η "Επιστροφή" είναι το έβδομο μυθιστόρημά σας και όλα αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό. Ποιο από τα βιβλία σας είναι το δικό σας αγαπημένο πνευματικό παιδί;
Όλα τα βιβλία μου είναι «πνευματικά παιδιά» μου και τα αγαπώ εξ ίσου. Βαθιά στην ψυχή μου, όμως, ξεχωρίζω την ηρωίδα μου LACRYMA CHRISTI από το ομώνυμο μυθιστόρημα. Δεν έχω τις δικές της εμπειρίες ζωής, αλλά η ιστορία των συναισθημάτων της, ο τρόπος με τον οποίο φτάνει τελικά στην επίγνωση, είναι η δική μου ιστορία. Απλά τη λατρεύω.
Γίνεται πολύς λόγος για τον ορισμό ιστορικό μυθιστόρημα. Πολλοί λένε ότι κάποιοι συγγραφείς διανθίζουν μια σύγχρονη ιστορία με ιστορικά στοιχεία και το "βαφτίζουν" ιστορικό μυθιστόρημα. Τι απαντάτε σε αυτούς;
Δεν γνωρίζω τι κάνουν οι άλλοι συγγραφείς. Εγώ το μόνο που μπορώ να σας πω είναι πως για να γράψω ένα ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να κάνω για μήνες και μήνες λεπτομερή έρευνα. Να «μπω» στην εποχή που θέλω να «αναστήσω», να μιλήσω με άτομα που έχουν ιστορικά αρχεία και να τα θέσουν στη διάθεσή μου. Κατόπιν έρχεται στο προσκήνιο η ιστορία των πρωταγωνιστών, που είναι και η ίδια βγαλμένη μέσα από την ιστορική έρευνα. Η συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος είναι μια υπόθεση χρονοβόρα που θέλει υπομονή και επιμονή. Και προσωπικά πάντα το αποτέλεσμα με ανταμείβει.
Ποιοι συγγραφείς έδωσαν ώθηση στη δική σας πένα;
Δεν έχω συγκεκριμένους. Από μικρή αγαπούσα το διάβασμα. Υπήρξα, και συνεχίζω να είμαι, μια ακόρεστη αναγνώστρια. Αν έπρεπε, όμως, να κάνω μια αναφορά, θα έλεγα πως οι Έλληνες κλασικοί του περασμένου αιώνα: Λουντέμης, Σαμαράκης, Τερζάκης, Καζαντζάκης, Αθανασιάδης, Ξενόπουλος, υπήρξαν οι πρώτοι που με ενέπνευσαν. Αργότερα, μετά την εφηβεία, ανακάλυψα τους λατινοαμερικάνους και τον μαγικό ρεαλισμό τους και τους λάτρεψα.
Θα μας αποκαλύψετε τον τίτλο του δεύτερου βιβλίου της σειράς; Θα μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτό;
Βρίσκομαι ακόμα σε ιστορική έρευνα για το επόμενο μυθιστόρημά μου. Το μόνο που μπορώ να σας αποκαλύψω είναι πως θα καλύπτει την περίοδο από το 1840 μέχρι το 1890. Θα σταματάει δηλαδή λίγο πριν από την Μπελ Επόκ της Αθήνας. Και αυτό γιατί η χρυσή εικοσαετία της Αθήνας, 1890 μέχρι 1910, θα αποτελέσει στο μέλλον ένα τρίτο ξεχωριστό μυθιστόρηματης σειράς μου ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.Και για να μην μπερδεύονται οι αναγνώστες, τονίζω άλλη μια φορά πως κάθε μυθιστόρημα της σειράς είναι ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ.
Φιλομήλα Λαπατά,Η Επιστροφή-οι κόρες της Ελλάδας.(εκδ.Ψυχογιός)
Ιστορίες σημαντικών γυναικών στην Αθήνα του 1830...
Η δική της επιστροφή στον κόσμο της προσωπικής της αναζήτησης είναι δύσκολη, επικίνδυνη, είναι όμως κυρίως συμφιλιωτική με το πρότερο συναισθηματικό χάος. Η Λέγκω θα νιώσει πως το παρελθόν είναι το σύνορο που πρέπει να ξεπεράσουμε, αφού είναι αδύνατον να το αλλάξουμε και κάθε πιθανή προσπάθεια να το σβήσουμε από τη δική μας ψυχή είναι καταδικασμένη να παραμείνει ατελέσφορη. Μπορούμε όμως να πάρουμε στα χέρια μας τη μοίρα μας. Να ορίσουμε εκ νέου τη θέαση των πραγμάτων, ακόμα και τον τρόπο με τον οποίο θα αναπολούμε αυτό το παρελθόν. Να γνωρίσουμε το χάος και να το διαφεντέψουμε. Να αφεθούμε στη διάπυρη ανάγκη της εναρμόνισής μας με το χτες. Αλλιώς η επιστροφή δε θα έχει κανένα νόημα. Και η λύτρωση ανέφικτη θα παραμείνει.(Τέσυ Μπάιλα)
Από το πρώτο κιόλας βιβλίο της σειράς αυτής, αντιλαμβανόμαστε πως, ουσιαστικά, πρόκειται για έναν ύμνο στη γυναίκα και στη δύναμη που αυτή κρύβει μέσα της. "Οι κόρες της Ελλάδας" είναι εκείνες που έβαλαν το δικό του λιθαράκι για να αλλάξουν την πραγματικότητα, κοινωνικά και όχι μόνο, όλων των γυναικών, πηγαίνοντας κόντρα στις συμβάσεις εκείνες που ακόμα και σήμερα, έστω και όχι τόσο έντονα ή τόσο φανερά, εξακολουθούν να υπάρχουν και να μας κρατάνε πίσω.(Γ.Παπαδημακοπούλου)
Η παρουσία της κ.Λαπατά στο Βόλο.
Στον πολυχώρο τέχνης Φουντούλη παραβρέθηκε η συγγραφέας Φιλομήλα Λαπατά την Παρασκευή,όπου και παρουσίασε στο αναγνωστικό κοινό της πόλης μας το της βιβλίο "Η Επιστροφή"που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Προσκεκλημένη από τον Σύλλογο Αποφοίτων της Ελληνογαλλικής Σχολής Άγ.Ιωσήφ,η κυρία Λαπατά αναφέρθηκε στο βιβλίο της και συνομίλησε με το κοινό που κατέκλυσε τον χώρο.
Η ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΛΑΠΑΤΑ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε δημόσιες σχέσεις, μιλάει ξένες γλώσσες και έχει ταξιδέψει πολύ. Ζει μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Στο παρελθόν εργάστηκε στην Αμερικανική Πρεσβεία και σε τράπεζα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου