Μαρία Τοπάλη 

              "'Αν η Κρίση ως άνεμος μας απαλλάξει από τα ξερά φύλλα,

 τότε υπάρχει ελπίδα"

Έχω απολαύσει συχνά κείμενα και κριτικές της Μαρίας Τοπάλη στις Τέχνες της Καθημερινής κι έχω διαβάσει ποιήματά της στην Ποιητική αλλά και στις προηγούμενες συλλογές της.Το ποίημά της "οι Λέξεις μου"που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδ.Νεφέλη στάθηκε η αφορμή για τη σημερινή συζήτησή μας.

Πόσο πολιτικοποιημένη οφείλει να είναι σήμερα η ποίηση αλλά και πόσο οφείλουμε να μην χάσουμε το χιούμορ μας;

Πόσο σημαντικό είναι για έναν ποιητή να "συνομιλήσει" με τον αναγνώστη του και πόσο επίπονη είναι η πάλη με τις λέξεις;

"Οι λέξεις μου", ένα ποίημα με έντονο το στίγμα της εποχής μας, στο κέντρο της πρωτεύουσας, στην καρδιά της "πληγωμένης" Ελλάδας.. Πείτε μας  λίγα λόγια..

Εργάζομαι στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, κοντά στην Ομόνοια. Κάθε πρωί περπατώ το κέντρο για να φτάσω στη δουλειά. Παίρνω λεωφορείο, μετρό. Τα σημάδια της οικονομικής κρίσης αλλά και του διχασμού και της βίας έπληξαν έναν τόπο γεωγραφικό και ανθρώπινο, που άλλοτε τον ένιωθα να με φιλοξενεί, να με θρέφει, πραγματικά και συμβολικά. Η γραφή μου, άλλωστε, από το πρώτο μου κιόλας βιβλίο, το «Σερβίτσιο Τσαγιού», βρίσκεται σε έντονη, διαρκή αλληλεπίδραση με τόπους. Τώρα ο τόπος γύρω μου άλλαξε απότομα, εφιαλτικά. Βαδίζω καθημερινά μπροστά από πολλά ανθρώπινα και κτιριακά ερείπια. Η παλιά πραγματικότητα χάθηκε από τη μια μέρα στην άλλη, μαζί με τον Αττικόν και τη Στοά του Ορφέα. Στοίχειωσε. Στοίχειωσαν και κακοφόρμισαν και πολλές ανθρώπινες σχέσεις. Εκτός από το αυτονόητο πένθος για όλα αυτά, ένιωσα και τις μέχρι τώρα λέξεις να με εγκαταλείπουν. Να αδυνατούν να αφηγηθούν. Έκανα λοιπόν μια σχεδόν απελπισμένη προσπάθεια να δημιουργήσω κάτι «έγκυρο», να επιβεβαιώσω την αντοχή των λέξεων, δηλαδή της ποίησης, σε σχέση με ό,τι με περιβάλλει καθημερινά. 

"Ένα Ορατόριο για χορωδία και φωνές στο κέντρο της Αθήνας",είναι ο υπότιτλος-διευκρίνιση.

Το  Ορατόριο  έχει συγγένεια με την όπερα(ως προς τη δομή) ενώ διαφέρει ως προς την απουσία θεατρικής δράσης. Γιατί επιλέξατε αυτή τη μορφή;

Ένα άλλο στοιχείο που από την πρώτη στιγμή με ενδιαφέρει, όπως και οι τόποι, είναι το μουσικό θέατρο. Αγαπώ πολύ όλα τα είδη του, από την όπερα μέχρι το μιούζικαλ. Και την αρχαία τραγωδία σαν είδος μιούζικαλ τη φαντάζομαι. Είχα τη χαρά να δω τον «Χορό της Μεσαίας Τάξης», που έγραψα σαν μουσικο-θεατρικό έργο (κυκλοφόρησε το 2012 από τις εκδόσεις Οκτώ) να ανεβαίνει (εν μέρει) στη σκηνή στην παράσταση «Νέα Ελλάδα, the making off» σε μουσική Χ. Γωγιού και σκηνοθεσία Α. Ευκλείδη. Οι «Λέξεις» ανήκουν σε αυτή την προσπάθεια. Αλλά περισσότερο αποτυπώνουν περιηγητικά τις κομματιαστές φωνές του αθηναϊκού κέντρου, σαν ηχητικό ρεπορτάζ, και λιγότερο αφηγούνται μια ιστορία- εξού και το «Ορατόριο». Όμως, υπάρχουν πολλά «ξέφτια» επιμέρους ιστοριών στις φωνές του Ορατορίου μου, που νομίζω εύκολα θα αναγνωρίσει ο αναγνώστης….

Πόσο αναγκαία είναι σήμερα η πολιτικοποιημένη ποίηση;

Όσο, ακριβώς, αναγκαίοι είναι οι πολιτικοποιημένοι άνθρωποι: σήμερα ζούμε, ανάμεσα σε άλλα, και τις δραματικές συνέπειες της απο-πολιτικοποίησης των προηγούμενων δεκαετιών. Αυτό που αποκαλούμε «πολιτικοποιημένη ποίηση» είναι, στην πραγματικότητα, η ποίηση που γράφουν πολιτικοποιημένοι ποιητές. Ας σκεφθούμε, για παράδειγμα, τον Μπρεχτ, ή τον Αναγνωστάκη: Ζωές βουτηγμένες στην πολιτική, συνειδήσεις κυριευμένες από ιστορικά και κοινωνικά πάθη, δεν μπορεί να μην αποτυπωθούν ανάλογα στην ποιητική τους έκφραση. Ας δούμε όμως και την ίδια τη φόρμα της ποίησης ως μορφή πολιτικής πράξης, τη φόρμα, τον τρόπο, όχι το εν στενή εννοία «περιεχόμενο»: η επιλογή, πχ, της μοντερνιστικήςγραφής αντί ενός παραδοσιακού ποιητικού τρόπου από τον Σεφέρη είναι πράξη με σημαντικό πολιτικό και ταυτόχρονα καλλιτεχνικό βάρος. Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετεί ο ποιητής τον εαυτό του μέσα σε μια παράδοση, έχει και πολιτικό περιεχόμενο. Η εκ μέρους του Καβάφη ποιητική πραγμάτευση της ομοφυλοφιλίας του, όπως έδειξε ο Δημήτρης Παπανικολάου στο βιβλίο του «Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και η ποιητική της σεξουαλικότητας» (2014) είναι μια πράξη ποιητική και ταυτόχρονα βαθιά πολιτική. 

    

Με δεδομένη την οικονομική Κρίση που  εξαπλώνει τις ρίζες της σε όλα τα επίπεδα, διακρίνετε νέα δεδομένα που να μας παρηγορούν,να δίνουν  ελπίδα και -κυρίως -προοπτική βελτίωσης;

Το καλοκαίρι που μας πέρασε ένιωσα, θα πρέπει να παραδεχτώ, για πρώτη φορά στη ζωή μου την ελπίδα να χάνεται. Εδώ όμως, ακριβώς, ζητά κανείς τη βοήθεια της ποίησης, που μας φέρνει σε επαφή με τον εαυτό (αυτόν που χάνεται και εξευτελίζεται μέσα στη συνάφεια του κόσμου) αλλά και τη βοήθεια της ιστορίας, που μας θυμίζει απείρως δεινότερες στιγμές και περιόδους από αυτή που περνάμε τώρα. Αν η κρίση λειτουργήσει ως καθρέφτης για να δούμε τις παραμορφώσεις μας και ως άνεμος που θα μας απαλλάξει από τα ξερά φύλλα, αν μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε το στοιχειώδες και το ουσιώδες, τότε υπάρχει ελπίδα. Αυτό όμως προϋποθέτει ξεβόλεμα από βεβαιότητες και βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις. Όταν βλέπω ότι η κρίση γίνεται αφορμή για αυτό-οικτιρμό ή αυτό-μαστίγωμα (δυο εξίσου νοσηρές όψεις του ίδιου φαινομένου), για κυνήγι μαγισσών –φταίει πάντα κάποιος άλλος, εμείς ποτέ- τότε η ελπίδα μου γίνεται μια πολύ, πολύ τρεμουλιαστή φλογίτσα.  

Ποίηση και διαδίκτυο: Ποια τα υπέρ και τα κατά που έχετε εντοπίσει;

Αγαπώ το διαδίκτυο, όπως αγαπώ και τα λεξικά και τις εγκυκλοπαίδειες. Απλώς πρέπει να το χρησιμοποιεί κανείς σωστά- να κάτι που θα πρέπει να μαθαίνουν στο σχολείο τα παιδιά. Αν σκεφθούμε τώρα τι δυνατότητες παρέχει σε ποιητές και αναγνώστες, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι ταυτόχρονα ένα θαυμάσιο αρχείο (σκεφθείτε, για παράδειγμα, το εξαιρετικό ψηφιοποιημένο «αρχείο Καβάφη») και μια απέραντη πλατφόρμα (διαδικτυακά περιοδικά και μπλογκς) που διασφαλίζουν δημοσίευση και συνέχεια, ακόμη και σε συνθήκες οικονομικής και, συνακόλουθα, εκδοτικής κρίσης.

Πόση συνάφεια έχουν η Κρίση αξιών και η  πολιτική Κρίση;

Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση είναι σε μεγάλο βαθμό πολιτική, και η πολιτική κρίση ανάγεται με τη σειρά της στις αξίες. Οι επιστημονικές μελέτες που βλέπουν σιγά-σιγά το φως της δημοσιότητας φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτή την υπόθεση. Γι’ αυτό άλλωστε και θεωρώ κρίσιμη την παρέμβαση στο πεδίο των αξιών. Μπορεί να μην αποδίδει άμεσους καρπούς, αλλά είναι θεμελιώδης. 

Πόσο σημαντικό είναι το χιούμορ στη ζωή μας;Πόσο "δυνάμεθα" και πόσο  "δικαιούμαστε" να το εντάσσουμε στη ζωή μας σήμερα;

Το χιούμορ είναι το απόλυτο οξυγόνο. Τίποτε δεν είναι περισσότερο και ριζικότερα αντίθετο στους κάθε λογής ολοκληρωτισμούς από το χιούμορ. Και, επίσης: δεν υπάρχει, για μένα τουλάχιστον, ίχνος γοητείας δίχως χιούμορ. Δεν μπορώ να νιώσω την παραμικρή έλξη για ανθρώπους που το στερούνται.  

Ως μητέρα, τι λέτε στα παιδιά σας για όσα συμβαίνουν και πώς σκιαγραφείτε το μέλλον τους ;

Ας είμαστε ειλικρινείς: σημασία έχει κυρίως το πώς είμαστε και τι κάνουμε, και όχι το τι λέμε. Το είπε κι ο Σαββόπουλος, «έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα». Τα παιδιά έχουν οξύ, ευαίσθητο βλέμμα και καθαρή κρίση. Μας ζουν, μας βλέπουν, και βγάζουν τα συμπεράσματά τους. Μάλλον λοιπόν εγώ τα συμβουλεύομαι, παρά εκείνα εμένα. Αλλά όταν τα πράγματα ζορίζουν, τότε μνημονεύω J.K. Rowling: το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή είναι η φαντασία και το δικαίωμα στην αποτυχία. 

Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι λογοτέχνες;Ποιοι ποιητές κινητοποίησαν το δικό σας ταξίδι με τις λέξεις;

Λίστα δίχως τελειωμό: λατρεύω τις παραμυθούδες, την Πηνελόπη Δέλτα, τη Σέλμα Λάγκερλεφ. Με τον Ρίλκε συζώ εδώ και δεκαετίες. Σχέση ζωής είναι ο Στρατής Τσίρκας. Ο Σεφέρης και ο Καβάφης είναι δάσκαλοι. Αλλά φυσικά υπήρξαν χρόνια νεανικά παρέα με τους Γάλλους, Μπωντλέρ, Φλωμπέρ, Ρεμπώ. Ο Ζέμπαλντ, ο Άμος Οζ, είναι η απόδειξη ότι εξακολουθεί να γράφεται μεγάλη λογοτεχνία στις μέρες μας. Διαβάζω όμως με μεγάλη απόλαυση τους και τους σύγχρονους έλληνες και ελληνίδες ποιητές και ποιήτριες, γηραιούς αλλά και νεότατους, που επιφυλάσσουν διαρκώς ευχάριστες εκπλήξεις.   

Πόσο δύσκολο είναι να αποδοθούν με λέξεις-και μάλιστα σε ποιητική μορφή -τα συναισθήματα ή να μεταδοθεί η οπτική του ποιητή  στους "συνομιλητές"-αναγνώστες  του; Πόσο επίπονη είναι η συγγραφή ενός ποιήματος;

Γράφω δύσκολα, κρατώ για καιρό τα ποιήματα στο συρτάρι να «κρυώσουν», τα διορθώνω πολλές φορές, τα δίνω σε φίλους να τα σχολιάσουν. Διατηρώ συνήθως ένα μικρό μέρος από όσα γράφω, μεγάλο μέρος πάει στα σκουπίδια. Για να «πετύχει» το ποίημα χρειάζεται, νομίζω, άσκηση, πειθαρχία και….καλή στιγμή. Είναι σαν το αμπέλι. Να το δουλέψεις, όσο μπορείς, μα να είναι και η χρονιά καλή.

                                                Μαρία Τοπάλη,Οι λέξεις"μου(εκδ.Νεφέλη)

"Κομματιαστές φωνές στο κέντρο της πληγωμένης Ελλάδας"

Αποτυπώνοντας τις κομματιαστές φωνές στο κέντρο της πληγωμένης Αθήνας,η Μαρία Τοπάλη στις "Λέξεις" δίνει το στίγμα της εποχής μας.

Στην Ελλάδα της

οικονομικής,πολιτικής και ηθικής κρίσης,το "Ορατόριο για χορωδία και φωνές" αποδεικνύει ότι το κέντρο της Αθήνας  δεν είναι παρά ο πυρήνας αλλαγών,εξελίξεων και καταστάσεων εφάμιλλων σε όλη την Ελλάδα και δη στα αστικά κέντρα.

Με πολιτική χροιά,επιβαλλόμενη στη στην ποίηση τις μέρες που διάγουμε,ο αναγνώστης γίνεται συνομιλητής αλλά και μάρτυρας καταστάσεων που λίγο πολύ όλοι ζούμε και βλέπουμε καθημερινά .

Σε ένα εξαιρετικά καλαίσθητο βιβλίο όπου δίνεται ένα πραγματικά θεαματικό και εξίσου καλαίσθητο παιχνίδι με τις λέξεις,με αιχμηρό χιούμορ,με σαρκαστική και ενίοτε σκληρή ματιά αλλά και με έντονο το στοιχείο της μουσικότητας,

η Μαρία Τοπάλη,μέσα από την καλοδουλεμένη της ποιητική ματιά, αποδεικνύει πως η ποίηση ευαισθητοποιεί όχι αφοπλίζοντας,αλλά κινητοποιώντας μας.

Να γιατί χρειάζεται η ποίηση σε χαλεπούς καιρούς.!

Χαριτίνη Μαλισσόβα

Ι.

(διφωνία)

Αν πρόκειται στο δρόμο να τις βγάλω,

μόνο δεμένες με λουρί - αλλιώς θε ν' αποβάλω

Κάθε μια ώρα ειδικευμένα συνεργεία

σκουπίζουν με μανία σάπιες λέξεις

που σ' εμποδίζουνε να τρέξεις

(εναλλαγή φωνών)

Πάμε ξανά:

Οι λέξεις μου.

Ας πάρουμε τον διάδρομο του οίκτου. (Και πού 'σαι; Το νου σου, θέλω απ' όλα, ομοιοκαταληξίες, παρηχήσεις, τον πατέρα του και τη μάνα του)

-Εκεί να δεις!

(χορωδία)

Πάρε τη λέξη-σώμα και στηρίξου

να βαδίσεις πάνω της

στο κέντρο.

Η λέξη «κέντρο»

κυριολεκτικά

κακόφημη [...]

(Από την έκδοση)

Βιογραφικό 

Η Μαρία Τοπάλη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1964.Είναι διδάκτωρ νομικής και ποιήτρια, σπούδασε νομικά στην Αθήνα και τη Φρανκφούρτη.Υπήρξε υπότροφος του ιδρύματος Daimler-Benz, ζει στην Αθήνα και εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Το πρώτο βιβλίο της (Σερβίτσιο Τσαγιού) δημοσιεύτηκε από τη Νεφέλη το 1999, το τελευταίο, «Οι Λέξεις μου», και πάλι από τη Νεφέλη, τον Μάιο του 2015. Γράφει βιβλιοκριτικές για την «Καθημερινή της Κυριακής» και είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Ποιητική» ενώ δημοσιεύει τακτικά στο Φάρμακο [φρμκ] και σποραδικά σε άλλα έντυπα. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.  

Τζένη Μανάκη

"Η εξάρτηση γεννά προδοσίες"

Με αφορμή το βιβλίο της "Μικρές και μεγάλες προδοσίες",(εκδ.Περίπλους)συνομιλήσαμε με την Τζένη Μανάκη για την προδοσία στη φιλία και στον έρωτα.

Ποιος ο ορισμός της μικρής και ποιος της μεγάλης προδοσίας;

Πόσο η προδοσία είναι αναπόφευκτη στη ζωή μας και πόσο ο προδομένος είναι το θύμα;

"Μικρές και μεγάλες προδοσίες",ο τίτλος του βιβλίου σας. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια;

Στο βιβλίο μου πραγματεύομαι μέσα από την πλοκή ενός πολυπρόσωπου και ''ταξιδιάρικου'' μύθου τους εσωτερικούς κλυδωνισμούς του ανθρώπου, που πέρα από το άγχος που προκαλεί το αβέβαιο της ζωής και το βέβαιο του θανάτου, προσπαθεί να υπερβεί μεταξύ άλλων και τα πικρά συναισθήματα που γεννούν οι προδοσίες.

Η Αλεξάνδρα Μελά και η Μαρίνα Φωτίου, φίλες από τα προφοιτητικά χρόνια μέχρι την ηλικιακή ωριμότητά τους, αναζητούν μέσα από ψυχικές καταβυθίσεις , μέσα από την ανθρώπινη αγωνία τους να ανιχνεύσουν το κρυμμένο πρόσωπο της Αγάπης, του Ερωτα, της Φιλίας, της συμφιλίωσης, της γαλήνης, της αναπαυμένης συνείδησης, να ξεπεράσουν τις προδοσίες που έχουν υποστεί ή έχουν διαπράξει. Πρόσωπα που εμπλέκονται στην ροή του μύθου και διαδραματίζουν ένα σοβαρό ρόλο στις ζωές των δύο γυναικών τις επηρεάζουν προκαλώντας με τις πράξεις τους ψυχικές εντάσεις μέσα από τις οποίεςς δεν λείπουν και οι μικρές ή μεγάλες προδοσίες. Ετσι, συμβαίνουν ανατροπές που αλλάζουν εκ βάθρων τις ζωές τους, όχι όμως την φιλία τους.

Με προεξάρχοντα ρόλο στην Φιλία σχολιάζω τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ ανθρώπων διαφόρων επιπέδων της κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Αναφέρομαι στην φιλία που δεν προδίδει, στην φιλία που προσφέρει χωρίς να περιμένει ανταπόδοση , στην φιλία που γκρεμίζει αδιέξοδα, που δείχνει ορίζοντες, στην φιλία που σώζει. Στην φιλία που είναι η μόνη συγγένεια με επιλογή.

Αφήνω εκκρεμές το ερώτημα καλώντας τον αναγνώστη να δώσει την δική του απάντηση, αν η κοινωνική καταξίωση , η κατάκτηση πλούτου, η καθιέρωση αναγνωρισιμότητας μπορεί να είναι αυτοσκοπός, όταν γι αυτά πρέπει κανείς να αγνοήσει αξίες, να συρρικνώσει ουσιαστικές επιθυμίες, να στερηθεί την ελεύθερη βούληση, να μετέλθει ακόμη και ποινικών πράξεων για την επίτευξή τους.

Θα ήθελα μέσα από την κουβέντα μας αυτή να ευχαριστήσω τον διακεκριμένο βραβευμένο συγγραφέα ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΕΦΑΝΑΚΗ για την κριτική του στο βιβλίο μου, με την οποία καταλήγει: ''Ο αναγνώστης -και αυτό ίσως έχει μεγαλύτερη σημασία- θα απολαύσει ένα αδρό κείμενο με γλωσσικές αρετές που μόνο έμπειροι συγγραφείς θα μπορούσαν να επιδείξουν.

 

Η ηρωίδα σας,όπως την είδα εγώ,είναι μια καλλιεργημένη-και ψυχικά- γυναίκα,ιδιότητα που την βοηθά να ανταπεξέλθει στις αντιξοότητες.Τι αντίκτυπο,όμως θα είχε η αποκάλυψη τόσο σοβαρών μυστικών σε άλλης προσωπικότητας γυναίκα;

Η ηρωίδα μου, μία καλλιεργημένη γυναίκα, μέσα από έντονη, μακρόχρονη εσωτερική πάλη κατορθώνει να φθάσει σ΄ένα υψηλό σημείο ψυχικής ωριμότητας να συγχωρήσει και να κερδίσει ψυχική γαλήνη. Και είναι ακριβώς αυτό το ζήτημα που ήθελα να θίξω πέρα από κάθε θρησκευτική ιδεοληψία. Και για ν΄απαντήσω ευθέως θα έλεγα ότι εξαρτάται από τον ψυχισμό του κάθε ανθρώπου. Δεν θα έλεγα ότι η πνευματική καλλιέργεια συνεπάγεται και ψυχική. Οπωσδήποτε παίζει τον ρόλο της βέβαια και αλοίμονο αν δεν τον έπαιζε. Παρ΄όλα αυτά, έχω συναντήσει ανθρώπους με στοιχειώδη μόρφωση να διαθέτουν ένα τεράστιο μεγαλείο ψυχής. Αντίθετα, πολλούς ιδιαίτερα μορφωμένους, καλλιεργημένους με χαρακτηριστική μικροψυχία. Συνεπώς , δίνω μεγαλύτερο ποσοστό σε μία αντιμετώπιση που θα περιείχε μεγάλη δόση μνησικακίας, εκδικητικότητας αλλά και ψυχική κατάρρευση π.χ., αν αφορούσε μια ανώριμη, ακαλλιέργητη γυναίκα, χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρη γι αυτό.

Πόσο βιογραφική και πόσο μυθοπλαστική είναι η ιστορία σας;

Απολύτως μυθοπλαστική. Βέβαια έχω την αίσθηση ότι κάθε συγγραφέας μέσα από την ιστορία που αφηγείται καταθέτει, ενδεχομένως και άθελά του, την προσωπική του αλήθεια, απόρροια των εμπειριών, των αναγνωσμάτων , της κοσμοθεωρίας του.

Πόσο η προδοσία είναι συνυφασμένη με την εξάρτησή μας από κάποιους ανθρώπους;

Η εξάρτηση δυνητικά γεννά αμφοτερόπλευρες προδοσίες,φαντάζομαι. Τόσο από τον ''εξουσιαστή'' όσο και από τον εξαρτώμενο. Σε μία σχέση ''οικονομικού'' ενδιαφέροντος π.χ. Ο εξαρτώμενος ενδέχεται να προδίδει τον εαυτό του προσποιούμενος ανύπαρκτα συναισθήματα και ο άλλος να τα δέχεται ξεγελώντας τον εαυτό του ότι πρόκειται για αληθινά. Επίσης από μία συναισθηματική εξάρτηση ενδέχεται να βρεθεί κανείς προδομένος .

 

Τι θεωρείτε μικρή και τι μεγάλη προδοσία;

Υπάρχει μία διαβάθμιση ηθικού μεγέθους στις προδοσίες πάντα σε σχέση με την τρέχουσα ηθική και τούς κανόνες του Δικαίου. Από την μέγιστη της απάρνησης και εγκατάλειψης ενός παιδιού από τον γονιό του, από την μικρότερης ίσως σημασίας αντίστροφη, από την προδοσία της πατρίδας , (μέγιστη, κυρίως όταν αφορά πολιτικούς) , μιας ιδέας που είναι και προδοσία έναντι του εαυτού, από την ερωτική προδοσία. Θα ανέφερα ως μικρότερη τα μικρά καθημερινά ψέματα απέναντι στον εαυτό μας και τούς άλλους.

Αγαπάμε τον εαυτό μας οι σύγχρονες γυναίκες;

Σίγουρα περισσότερο από τις γυναίκες παλαιότερων χρόνων γενικώς και κυρίως πιο πολύ πρίν γίνουμε μητέρες. Χαίρομαι τις γυναίκες που διαθέτουν χρόνο για την εμφάνισή τους, το θεωρώ αγάπη και σεβασμό απέναντι στον εαυτό τους, κυρίως βέβαια αυτές που δεν ασχολούνται μόνο μ΄αυτό, αλλά ενδιαφέρονται για την διαρκή καλλιέργειά τους , δίνουν βαρύτητα στην αξιοπρέπειά τους, φροντίζουν με αγάπη τα παιδιά και την οικογένειά τους και συγχρόνως προσφέρουν κάποιο κοινωνικό έργο.

Ως χρήστις του διαδικτύου,πόσο θεωρείτε ότι αυτό βοηθά στην προώθηση της φιλαναγνωσίας και πόσο εκεί προωθείται το "εύκολο" βιβλίο;

Το διαδίκτυο καθώς προσφέρει εύκολη πρόσβαση στην ενημέρωση σχετικά με το βιβλίο δίνει ερέθισμα για ανάγνωση. Παρατηρώ ότι πολλοί επιδίδονται σε αληθινή ή πλαστή αναγνωστική σκυταλοδρομία, και αναρωτιέμαι όταν διαβάζω επιπόλαιους σχολιασμούς τι πραγματικά τους προσέφερε η ανάγνωση.Διατυπώνονται βέβαια συχνά και πολύ σοβαρές απόψεις. Η αλήθεια είναι ότι προωθείται το ''εύκολο'' προφανώς εξαιτίας της μεγαλύτερης προσβασιμότητας σε πλατύτερο κοινό. Οι εκδοτικοί οίκοι είναι επιχειρήσεις και θέλουν δικαιολογημένα να έχουν κέρδος , ιδίως με τις οικονομικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην χώρα μας. Το ποιοτικό ανάγνωσμα όπως και άλλα στοιχεία πολιτισμού θα έπρεπε κατά κάποιο τρόπο να προωθούνται από το ίδιο το κράτος , αν βέβαια το κράτος ενδιαφερόταν να έχει πολίτες υψηλότερου επιπέδου, πράγμα άβολο εν προκειμένω. Εχω την πεποίθηση ότι ο απλός αλλά σκεπτόμενος αναγνώστης κάποτε θα θελήσει να πάρει στα χέρια του ένα ποιοτικό βιβλίο που κάτι έχει να του πει πέρα από μια ερωτική ή αστυνομική περιπέτεια. Ετσι το ''εύκολο'' ανάγνωσμα, αν δεν είναι κακό, είναι ένα πρώτο βήμα για εκείνους που δεν θα περνούσαν ποτέ το κατώφλι ενός βιβλιοπωλείου.

Ποια είναι τα δικά σας αγαπημένα βιβλία;

Το '' Εγκλημα και Τιμωρία'' του Ντοστογιέφσκυ, η '' Αννα Καρένινα'' του Τολστόι, η ''Μαντάμ Μποβαρύ'' του Φλωμπέρ, ''Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο'' του Προύστ, '' Η βουή και η μανία'' του Φώκνερ, όσο από το έργο του Μπόρχες έχω διαβάσει, η ''Ασκητική'' του Καζαντζάκη, η ''Αθανασία'' και αρκετό από το δοκιμιακό και πεζογραφικό έργο του Κούντερα, σχεδόν ολόκληρο το έργο του Χαβιέρ Μαρίας , το '' Μέρες Αλεξάνδρειας'' του Στεφανάκη και πολλά, πολλά άλλα.

Ποιοι συγγραφείς καθόρισαν ή έδωσαν ώθηση στη γραφή σας;

Πιστεύω το σύνολο των αναγνωσμάτων μου, κυρίως όμως ορισμένοι Γάλλοι κλασσικοί και ο Χαβιέρ Μαρίας από τούς σύγχρονους.

Είναι πάντα ο προδότης ο θύτης;

Συνήθως ναι, αλλά υπάρχουν και προδοσίες που ''υποβάλλονται'' από το θύμα, έτσι ίσως θα έπρεπε να εξετάζουμε με προσοχή τις παραμέτρους που οδήγησαν στην προδοσία και να είμαστε λιγότερο αυστηροί με κάποιους θύτες.

Πόσο,τελικά,η προδοσία είναι κομμάτι της ζωής μας;

Η προδοσία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη φύση, σχεδόν κανείς δεν ξεφεύγει από την διάπραξή της, εννοείται με κάποια ηθικού μεγέθους διαβάθμιση, έτσι ίσως ορισμένες τουλάχιστον προδοσίες δεν θα έπρεπε να μας πληγώνουν τόσο .

Βιογραφικό

Η Τζένη Μανάκη γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε ως συντάκτρια και μεταφράστρια σε εφημερίδα και στο Δημόσιο. Ασχολήθηκε με πολιτιστικά θέματα και με την αποκλειστική ευθύνη έκδοσης συνδικαλιστικής μηνιαίας εφημερίδας.

΄Εχει παρακολουθήσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής στο Λος ΄Αντζελες.

Δημοσιεύει από ετών κείμενα με αφορμές που την ευαισθητοποιούν.

Αγαπάει τη ζωγραφική, με έργα της πήρε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις.

Κριτικές για το βιβλίο

''............ η συγγραφέας αγωνιά και θέτει τον προβληματισμό της για τις αξίες που χάνονται, για το ήθος και την ηθική που συχνά καταρρέουν, για την τύχη των κοινωνιών. Και αναζητά τις λύσεις των προβλημάτων στην παιδεία, στην πνευματική καλλιέργεια, στην προσωπική πάλη της νόησης του καθένα μας.''

Καταλήγω ότι πέρα από τις όποιες ψυχικές διεργασίες, είναι κι ο χρόνος που παρά το σταθερά φθοροποιό έργο του πάνω στα σώματα των ηρώων μου, απαλύνει, θολώνει ό,τι κακό τους είχε συμβεί , το τυλίγει με την αχλή της απόστασης, ελευθερώνει από το επαχθές βάρος που αισθάνθηκαν την στιγμή που δέχθηκαν την προδοσία. Ο χρόνος παρηγορεί κι ελευθερώνει.

Τέσυ Μπάιλα-vakxikon.gr

"......Με ενσωματωμένες σκέψεις της συγγραφέα, με παραθέματα του Μπόρχες ως motto στην αρχή κάποιων κεφαλαίων, αλλά και αποσπάσματα από άλλους εξίσου σημαντικούς ομότεχνους μέσα στο κυρίως σώμα του κειμένου, με λόγο απλό, αλλά και πιο σύνθετο, η Τζένη Μανάκη βάζει την ηρωίδα της να κινείται μεταξύ Θεσσαλονίκης, Σαν Φρανσίσκο και Λος Άντζελες, να συναναστρέφεται διακεκριμένους επιστήμονες και αξιόλογους ανθρώπους, αλλά και να μάχεται τη μοναξιά της και να κάνει απολογισμό της ζωής της. Κάτι καθόλου ανώδυνο, μιας και αυτή απαρτίζεται από μία σειρά μικρών και μεγάλων προδοσιών. Οι σχέσεις της, γονεϊκές, οικογενειακές, φιλικές, δοκιμάζονται, οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη, οι ισορροπίες ανατρέπονται και οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές. Μόνη παρηγοριά της οι φίλοι της, που πάντα βρίσκονται βράχοι δίπλα της."

Ελένη Κίτσου-diavasame.gr

 

Η Τζένη Μανάκη διαχειρίζεται με εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς-τόσο συγγραφικά όσο και δεοντολογικά -τόσο το επίμαχο θέμα της ανδρικής ομοφυλοφιλίας όσο και εκείνο της προδοσίας.Οι χαρακτήρες και η μυθοπλασία του βιβλίου είναι ιδιαίτερα καλοδουλεμένοι.

Ανατροπές και ψυχολογικές συγκρούσεις συνεπαίρνουν τον αναγνώστη αφήνοντάς του αίσθηση αναγνωστικής πληρότητας.

Χαριτίνη Μαλισσόβα

 

                                                              Νίκος Παππάς

 

 

                        Αξίες μέσα από το φως της 'Εβδομης Τέχνης

 

Με αφορμή το δεύτερο βιβλίο του "Σινεφίλ 2":Ζωή σαν έργο Τέχνης(,εκδ.Ιστίο)

συνομιλήσαμε με τον Νίκο Παππά για τον κινηματογράφο ως Τέχνη,για τα χαρακτηριστικά μιας "καλής" ταινίας,για τα blogbusters και τους σινεφίλ.

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στο βιβλιοκαφενείο Χάρτα, Σκενδεράνη 16, την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου στις 20:30.

 Σινεφίλ 2",ο τίτλος του βιβλίου σας, μια ανθολογία κινηματογραφικών ταινιών με την οπτική σας, με υπότιτλο«Ζωή σαν έργο τέχνης» Πείτε μας λίγα λόγια..

Βλέπω ταινίες κι όταν σκέφτομαι μία ιδέα που έχει λόγο ύπαρξης, τη σημειώνω γρήγορα σε ένα χαρτί για να μην την ξεχάσω. Στη συνέχεια επιλέγω δομικά στοιχεία της ταινίας και τα προσαρμόζω στην ιδέα μου σε πιο οργανωμένη μορφή, για να την αναδείξω. Δεν πέφτω στην παγίδα να τη θεωρήσω σωστή, λανθασμένη ή σύμφωνη με τις προθέσεις του σκηνοθέτη. Την αναπτύσσω ως έχει. Όπως γράφει κι ο Τρούμαν Καπότε στο βιβλίο ‘Μουσική για Χαμαιλέοντες’ «Κατηγορήστε το, αλλά μην το αρνείστε». Η ύπαρξή μας γίνεται ζωή όταν παράγουμε ένα έργο για τους επόμενους με σεβασμό στους προηγούμενους. Μελέτησα και μελετώ τον Αντρέ Μπαζέν, τον Βασίλη Ραφαηλίδη, την Πωλίν Καέλ, το Νίκο Κολοβό, τον Τζόναθαν Ρόζενμπαουμ, τον Ρότζερ Ίμπερτ και πολλούς άλλους. Υιοθέτησα στοιχεία από όλους, στα οποία είχα νοητική πρόσβαση και μπορούσα να ανταποκριθώ. Εάν το βιβλίο συνεισφέρει σε όλη αυτή τη συλλογική προσπάθεια, τότε έχει καλώς. Αλλιώς, δεν πειράζει. Εγώ αυτό μπορούσα να κάνω.

Έχετε χωρίσει σε θεματικές ενότητες το βιβλίο. Ποια από αυτές είναι η αγαπημένη σας;

Όλες, γιατί, όπως αναφέρω και στην εισαγωγή του βιβλίου, τα κεφάλαια είναι ένας μόνο, και αρκετά προβληματικός, τρόπος να τακτοποιηθούν οι σκέψεις σε μία σειρά. Μέσα σε διαφορετικά κεφάλαια υπάρχουν κοινά στοιχεία που αναπαράγονται ξανά και ξανά για να εδραιωθεί η αλήθεια του νοήματος. Το κρυφό κείμενο, αυτό που καλείται να επινοήσει ο αναγνώστης, είναι απαραίτητο σε κάθε βιβλίο κι όταν το προσεγγίζουμε πολυκυκλικά αποκτά περισσότερη δύναμη αφού συνεχίζει να επιβεβαιώνεται με πολυάριθμους τρόπους. Οι αξίες έχουν την ιδιότητα να υιοθετούν τόσες διαφορετικές παραλλαγές και να κρατούν πάντοτε επαφή με την ουσία. Σε αντίθετες περιπτώσεις αναπαράγεται μόνο ένα επιφανειακό σχήμα που γρήγορα εξαφανίζεται. Στόχος του βιβλίου είναι η επικράτηση των ανθρώπινων αξιών που πρεσβεύουν ακούσια ή εκούσια όλα τα καλά έργα τέχνης, μέσω μιας λογικής, η τεχνική της οποίας προσπάθησα να μην εισβάλλει στην ουσία.

Τι είναι αυτό που κάνει την κινηματογραφική τέχνη να ξεχωρίζει από τις άλλες τέχνες;

Παρόλο που ο κινηματογράφος έχει το προσόν να συνδυάζει όλες τις υπόλοιπες τέχνες, δεν πιστεύω ότι αυτή η συζήτηση βοηθά. Σημασία έχει να γνωρίσουμε τη χαρά που προκύπτει από την ενασχόληση με οποιαδήποτε τέχνη, να εξοικειωθούμε με τα επιτεύγματα του ανθρώπου και, αν έχουμε την ανάγκη και είμαστε τυχεροί, να προσφέρουμε κι εμείς στον ογκόλιθο που ονομάζεται διαχρονική σκέψη.

Υπάρχουν ρεύματα, τάσεις και διαφορετική κουλτούρα στον κινηματογράφο, όπως και σε όλες τις τέχνες. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός "καλού έργου" κατά την άποψή σας;

Ένα καλό έργο είναι υποκειμενικό και εξαρτάται από τον καθένα προσωπικά. Ο χρόνος είναι ο καλύτερος κριτής.Επειδή είμαστε ζωντανά, σκεπτόμενα όντα είναι κρίμα να έχουμε ιδέες και να μην τις μοιραζόμαστε με τους άλλους σε μία πιο ανθεκτική μορφή από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Διαβάζοντας το βιβλίο σας, διέκρινα πτυχές που δεν είχα εντοπίσει (σε ταινίες που έχω δει), ενώ θέλω πολύ να δω κάποιες (από όσες ακόμα δεν έχω δει).Η κινητοποίηση των αναγνωστών ήταν για εσάς

κίνητρο για τη συγγραφή του;

Θεωρώ θετικό να κινητοποιηθεί ένας αναγνώστης. Το βιβλίο είναι η συνέχεια μιας κουβέντας που ξεκίνησε πολύ παλιότερα κι εξελίσσεται, όχι το τέλος της. Δεν είμαι φορέας κάποιας ανώτερης γνώσης ή αλήθειας για τον κινηματογράφο. Την αγάπη και τον ενθουσιασμό μου μοιράζομαι με την ίδια απορία, το ίδιο δέος και την ίδια συγκίνηση που ένιωθε και η Καμπίρια για τη ζωή στα τελευταία δευτερόλεπτα της ταινίας του Φελίνι. Το βασικότερο κίνητρο για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, αλλά και του προηγούμενου, είναι ότι κάποια στιγμή κατάλαβα ότι η βιολογική μου ύπαρξη είναι, όπως όλων μας, περιορισμένη. Ένιωσα την ανάγκη να πω ό,τι έχω να πω, τώρα που μπορώ.

Τελικά, είναι τα blockbusters κινηματογράφος και ,αν ναι, με ποια έννοια;

Όσο δύσκολο είναι να απαντήσει κανείς στο ερώτημα «Τι είναι κινηματογράφος;» άλλο τόσο είναι και στο εάν τα blockbusters είναι όντως κινηματογράφος. Θετικά και αρνητικά στοιχεία υπάρχουν παντού. Δεν υπάρχει τέλεια ταινία. Από την άλλη πλευρά μπορούμε να ισχυριστούμε ότι όλες οι ταινίες είναι τέλειες, γιατί είναι γεμάτες με ιδέες, λάθη και εν τέλει είναι γεμάτες με ανθρώπους. Εάν αγαπάς τον άνθρωπο, αγαπάς και τις ταινίες του, όπως κι αν είναι, με την προυπόθεση να περιέχουν διαχρονικές αξίες. Θα ήθελα να κλείσω λέγοντας ότι δεν με αφορούν οι ετικέτες στο σινεμά, όπως δεν με αφορούν και οι λέξεις όταν γράφω. Οι λέξεις και οι ταμπέλες είναι απλές συμβατότητες που τις χρησιμοποιούμε αναγκαστικά για να σχηματίσουμε όσο γίνεται την ιδέα.

 

 

 

Πόσο σινεφίλ είναι ο Έλληνας;

Η λέξη σινεφίλ, δηλαδή φίλος του κινηματογράφου, περιέχει τόσες ερμηνείες όσοι είμαστε και όλοι οι άνθρωποι. Ο Έλληνας είναι ένα σκεπτόμενο ον και κατά τη γνώμη μου οφείλει καταρχήν να νιώθει ευγνωμοσύνη για τη ζωή που του δόθηκε. Με την ευγνωμοσύνη θα καταλάβει ότι ο περιορισμένος χρόνος του στον κόσμο μπορεί να αποκτήσει αξία όταν γνωρίσει πόσα του προσέφεραν απλόχερα κυρίως άνθρωποι που δεν γνώρισε. Όλη αυτή η συμπυκνωμένη σκέψη μέσα στους αιώνες συντελεί στο να δούμε ότι η ζωή δεν είναι μόνο απόλαυση, αλλά και προσφορά, κι εδώ κρύβεται όλο το νόημα και η αξία της. Εγώ θεωρώ τον εαυτό μου σινεφίλ επειδή μέσω του σινεμά βρήκα τον τρόπο να γράψω τις δικές μου σκέψεις. Ένας άλλος μπορεί να κάνει ακριβώς το ίδιο μέσα από μία άλλη ενασχόληση.

Πρόσκληση

Ο νεοσύστατος εκδοτικός οίκος «Εκδόσεις Ιστίο» με έδρα το Βόλο σας προσκαλεί να γνωρίσετε το πρώτο έντυπο βιβλίο του με τίτλο «Σινεφίλ 2: Ζωή σαν έργο Τέχνης» (2015) του Νίκου Παππά. Το βιβλίο περιέχει κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα με αφορμή κινηματογραφικές ταινίες. Στις σελίδες του αναπτύσσονται διαχρονικές έννοιες που βοήθησαν και βοηθούν τη μέχρι τώρα πορεία της ανθρωπότητας. Η έννοια της βοήθειας, ο αλτρουισμός, η παράδοση, η μνήμη, η εργατικότητα, η ειλικρίνεια και πολλές άλλες αξίες που επινόησε ο άνθρωπος, αναλύονται μέσα από το φως της Έβδομης Τέχνης. Εάν ο άνθρωπος δει ότι η ζωή του μπορεί να γίνει έργο τέχνης, τότε μπορεί να τη ζήσει.

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στο βιβλιοκαφενείο Χάρτα, Σκενδεράνη 16, την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου στις 20:30. Θα μιλήσουν οι Γιάννης Λιάτσικας, Γιάννης Αντάμης και Νίκος Παππάς.

Βιογραφικό

Ο Νίκος Παππάς σπούδασε Σκηνοθεσία Ντοκιμαντέρ και Ιστορία του Σινεμά στην Αγγλία και εργάστηκε για τρία χρόνια σε τηλεοπτικές παραγωγές, ντοκιμαντέρ και διαφημίσεις. Είναι δημιουργός του γκρουπ Σινεφίλ στο Facebook που αριθμεί 5000 μέλη. Αυτή τη στιγμή ζει στο Βόλο όπου διατηρεί φροντιστήριοαγγλικών.

Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο του.

Εκδόσεις Ιστίο

Η σελίδα μας στο facebookhttps://www.facebook.com/groups/287938901298785/

Το προσωπικό blog του Νίκου Παππά http://nikolaspappas.blogspot.gr/

Η περιφερειακή διευθύντρια εκπαίδευσης Θεσσαλίας

μιλά εν όψει της ημέρας εκπαιδευτικών.

                                     Ελένη Αναστασοπούλου

 

 

 

Εκπαίδευση σε πέντε άξονες και με πέντε διαχρονικά αιτήματα

(Συνέντευξη:Χαριτίνη Μαλισσόβα)

Είχαμε συνομιλήσει με την κυρία Ελένη Αναστασοπούλου τον περασμένο χειμώνα για το συγγραφικό της έργο. Λίγους μήνες αργότερα έλαβε το χρίσμα της Διευθύντριας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας.Σήμερα,έξι μήνες μετά,συζητάμε για τα προβλήματα της Περιφέρειας και για τις προσπάθειες που η ίδια καταβάλλει για την επίλυσή τους,για τις προτεραιότητες και το δικό της όραμα για την Εκπαίδευση.

Από την περασμένη άνοιξη βρίσκεστε στη θέση της Περιφερειακής Διευθύντριας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας.Ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίσατε στην Περιφέρειά μας;

Αν όπως είπε, ο μέγας, Ν. Καρούζος «κριθεί κάθε Άνοιξη από τη χαρά της» η δική μου περασμένη Άνοιξη, στην αρχή της οποίας μου έλαχε ν’ αναλάβω τη Διεύθυνση της Εκπαιδευτικής Περιφέρειας της Θεσσαλίας,σίγουρα θα κριθεί από τις τεράστιες ευθύνες που ανέλαβα. Ήταν μια περίοδος με πολλά ζητήματα σε εξέλιξη με πρώτο και σπουδαιότερο τις Πανελλαδικές Εξετάσεις κι αυτό διότι,όπως όλοι γνωρίζουμε,είναι μια διαδικασία που απασχολεί πάρα πολλές οικογένειες στην Ελλάδα,αφού έχουν στηρίξει πάνω της πολλές ελπίδες και προσδοκίες. Ευτυχώς κι επιτυχώς κύλησαν όλα καλά χωρίς απρόοπτα και προβλήματα. Από κει και πέρα θαρρώ ότι δεν υπήρξε καμία ημέρα χαλαρή. Ακολούθησε η επιλογή των Δ/ντών σχολείων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας βασισμένη σε νέα νομοθεσία και φυσικά, όπως κάθε τι καινούριο, έχει τις δυσκολίες του και στη συνέχεια καθημερινά, θέματα ων ουκ έστι αριθμός...

Έχετε υπηρετήσει στην εκπαίδευση από τη θέση της Νηπιαγωγού και της Σχολικής συμβούλου.Πόσο βοήθησε αυτό στη σημερινή σας θέση;

 

Υπηρέτησα ως Νηπιαγωγός, ως προϊσταμένη, ένα μικρό διάστημα ως υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων,ως Σχολική Σύμβουλος και τώρα ως Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Θεσσαλίας. Όταν κανείς γνωρίζει ένα οικοδόμημα από τα θεμέλιά του και το υπηρετεί σταδιακά από διάφορες θέσεις ευθύνης, βοηθά στο να σχηματίζει καλύτερη άποψη ανεβαίνοντας σιγά σιγά κι έτσι δεν κινδυνεύει να πέσει απ’ το απότομο ανέβασμα στην ταράτσα. Αυτό που με βοήθησε ιδιαίτερα είναι οι μεταπτυχιακές μου σπουδές και ειδικότερα στον τομέα της Οργάνωσης και Διοίκησης στην Εκπαίδευση. Εκείνο όμως που πιστεύω ότι παίζει τον καθοριστικό ρόλο είναι η άποψη, η στάση που έχει κάποιος στη ζωή του κι ο τρόπος να διαχειρίζεται και ν’ αντιμετωπίζει τις καταστάσεις.

Πόσο δύσκολο είναι το πέρασμα από τη θέση της εκπαιδευτικού στη διοίκηση και μάλιστα ολόκληρης Περιφέρειας και των δύο βαθμίδων;

Η ζωή μας είναι γεμάτη περάσματα, δρόμους και μονοπάτια κι όπως λέει και το τραγούδι «κάθε φορά που ανοίγεις δρόμο στη ζωή… βρες την άκρη της κλωστής κι αν είσαι τυχερός ξεκίνα πάλι». Τώρα, μετά από έξι μήνες μπορώ να πω ότι βρήκα την άκρη της κλωστής με πολλή δουλειά, με πολλή τύχη διότι έχω εξαιρετικούς συνεργάτες στο γραφείο, πολύ καλή επικοινωνία με το Υπουργείο Παιδείας και συνεργασία με τα στελέχη εκπαίδευσης και των τεσσάρων νομών.

Φέτος τέθηκε μεγάλο ζήτημα για τον αριθμό των κενών στα σχολεία .

Ποια είναι η δική σας θέση και κατά πόσο η περιφέρεια της Θεσσαλίας έχει καλύψει τις ανάγκες των σχολείων σε εκπαιδευτικούς;

 

Τα κενά στα σχολεία ήταν περίπου στο επίπεδο των περσινών, κατά τι αυξημένα εξαιτίας αρκετών συνταξιοδοτήσεων. Είναι ένα πρόβλημα μόνιμο, θα έλεγα, για την οριστική αντιμετώπιση του οποίου χρειάζονται διορισμοί, έγκαιρη προγραμματισμός και ορθολογιστική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Η Περιφέρεια της Θεσσαλίας είχε ίσως τα λιγότερα κενά και τα μικρότερα προβλήματα. Καλύφθηκαν σχεδόν όλα με τις πρώτες αποσπάσεις και δεν υπήρξε σχολείο όπου στις 11 του Σεπτέμβρη να μην ακούστηκαν οι φωνές των μαθητών. Στη Μαγνησία έχουμε μια ιδιαιτερότητα, εξαιτίας των νησιών, διότι έχουμε πολλές ανακλήσεις των εκπαιδευτικών που παρουσιάζονται. Καταβάλλουμε τη μέγιστη προσπάθεια για όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα. Υπάρχει βέβαια ο ευαίσθητος τομέας της Ειδικής Αγωγής όπου εκεί δυστυχώς έχουμε αναλογικά τις περισσότερες ελλείψεις. Μέχρι τώρα οι περισσότερες ανάγκες καλύπτονται από προγράμματα ΕΣΠΑ. Αυτό είναι ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα την πολιτική διοίκηση του Υπουργείου Παιδείας και υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον και βαθμός ευαισθητοποίησης.

Περισσότερες ελλείψεις υπάρχουν στην Πρωτοβάθμια ή στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση;(δεν εννοώ μόνο σε διδακτικό προσωπικό αλλά και σε υποδομές)

 

Δεν είναι θέμα ποσότητας σε ό,τι τουλάχιστο αφορά το διδακτικό προσωπικό. Στην Πρωτοβάθμια τα πράγματα είναι πιο απλά, αντίθετα στη Δευτεροβάθμια είναι πολύπλοκα εξαιτίας των πολλών ειδικοτήτων και των διαφορετικών τύπων σχολείων, όπως Γενικά, Επαγγελματικά κλπ. Οι υποδομές είναι παρόμοιες αλλά και πάλι διαφορετικές διότι υπάρχουν και διαφορετικές ανάγκες που αντιστοιχούν στα ηλικιακά και άλλα χαρακτηριστικά των μαθητών.

Είστε γνωστή και μέσα από τη συγγραφική σας δουλειά-το παραμύθι σας,Το μυστικό της Ερασμίας και του Έραλντ,(εκδ.Διάπλους),και το μυθιστόρημά σας,Σκοτωμένο νερό,

(εκδ.Γαβριηλίδης)-,για την οποία έχουμε μιλήσει σε παλαιότερη συνέντευξή σας στη "Θ".Τι είναι η συγγραφή για εσάς και πόσο πια μπορείτε να ασχοληθείτε με αυτή;

 

Η συγγραφή είναι τρόπος να ζεις. Κι όχι τόσο η γραφή, όσο η ανάγνωση. Εσείς άλλωστε το γνωρίζετε πολύ καλά διότι ξέρω ότι κι εσείς γράφετε αλλά κυρίως διαβάζετε και μάλιστα πολύ. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ πια ν’ αφιερώσω το χρόνο που θέλω κι αυτό μου λείπει πολύ. Παρηγορούμαι με τη σκέψη ότι δημιουργώ βιωμένες εμπειρίες οι οποίες κάποια στιγμή θα εξωτερικευτούν ως σημάδια στο χαρτί και όχι στην ψυχή. Βέβαια, με κάθε ευκαιρία χάνομαι στις σελίδες κάποιου βιβλίου. Έχω πάντα δίπλα μου ένα σημειωματάριο και σημειώνω ιδέες, σκέψεις και λέξεις που κάποια στιγμή, στο μέλλον, ίσως μεγαλώσουν και πάρουν λογοτεχνική μορφή. Αυτό το εξάμηνο, μου συμβαίνει να γράφω συχνά χαϊκού και τώρα που το σκέφτομαι μάλλον είναι η ανάγκη μου να εκφράσωλογοτεχνικά και περιεκτικά αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Είναι μια σπουδαία άσκηση με συμπυκνωμένη αξία.

Στο Ευρωκοινοβούλιο,πρόσφατα,έγινε αναφορά για τον τρόπο στελέχωσης των θέσεων των Περιφερειακών Διευθυντών Εκπαίδευσης στη χώρα μας.Θα θέλατε να μας πείτε την άποψή σας;

Δεν πιστεύω ότι ο Γκι Φέρχοφσταντ δεν είχε τίποτα πιο σημαντικό ν΄αναφερθεί πέρα απ’ τους Περιφερειακούς Δ/ντες Εκπ/σης της Ελλάδας. Προφανώς κάποιοι συνεργάτες του απ’ την Ελλάδα θεώρησαν ότι αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και σοβαρότερα ζητήματα που αντιμετώπιζε η χώρα κι εστίασαν σ’ αυτό. Εξάλλου,αυτό γινόταν κατά κόρον και μέσα στη χώρα μας. Η άποψή μου είναι ότι σαφώς η διοίκηση θα πρέπει να έχει συνέχεια, να μην επηρεάζεται από τις όποιες πολιτικές αλλαγές και ο βαθμός συνειδητότητας και υπευθυνότητας στελεχών και υπαλλήλων να υπάρχουν στο μέγιστο βαθμό. Απαραίτητη συνθήκη γι' αυτό θεωρώ την συναντίληψη για τον τρόπο διακυβέρνησης και κατ’ επέκταση εφαρμογής της συγκεκριμένης ιδεολογικής φιλοσοφίας πολιτικής η οποία γίνεται δια της διοίκησης. Και ρωτώ: ποιος πιστεύει σήμερα ότι η εφαρμογή της πολιτικής είναι δυνατή όταν οι απόψεις και οι ιδεολογίες είναι στον αντίποδα; Είναι σαν να ζητούμε από κάποιον που δεν αγαπά την ποίηση να υποστηρίξει και να γράψει ένα ποίημα. Μακάρι να καταφέρουμε να φτιάξουμε μια κοινωνία όπου όλοι θ’ αγαπούν την ποίηση και τότε θα μπορεί ο καθένας, αν όχι να γράψει τουλάχιστο, ν’ απαγγείλει ένα ποίημα.Εν κατακλείδι, ας κριθεί ο καθέναςαπ’την αποτελεσματικότητά του και το έργο του κι ας μην προγραφεί, όπως ήδη έκαναν κάποιοι για τους Περιφερειακούς Διευθυντές στο σύνολό τους.

Ποιες είναι οι άμεσες προτεραιότητές σας ως περιφερειακή διευθύντρια;

 

Οι άμεσες προτεραιότητες αφορούν καταρχάς στη διαχείριση των καθημερινών λειτουργικών ζητημάτων που ανακύπτουν σε όλες τις βαθμίδες, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει να κάνει με το βαθμό συνεργασίας τόσο με τα στελέχη της εκπαίδευσης όσο και με τον καθένα εκπαιδευτικό ξεχωριστά. Ξεκίνησα τη χρονιά κάνοντας συσκέψεις με όλους του Δ/ντες Πρωτοβάθμιας και Δευετεροβάθμιας όλης της Περιφέρειας, ακριβώς για να θέσουμε ένα κοινό πλαίσιο που θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς και σύγκλισης της κοινής προσπάθειας και της συνεργασίας μας. Αυτό το πλαίσιο αναφοράς το διατρέχουν οι εξής πέντε άξονες:

1)Επιμόρφωση και ανάπτυξη του εκπαιδευτικού προσωπικού

2)Στήριξη και αναβάθμιση σχολικών μονάδων- κοινωνικός ρόλος του σχολείου

3)Συνεργασία με τοπική κοινωνία, δημοτικούς, περιφερειακούς, κι εθνικούς οργανισμούς.

4)Έρευνα, ανάπτυξη κι Ευρωπαϊκά προγράμματα, δράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

5)Συνεργασία με τα ΑΕΙ και ΤΕΙ

Θα ήθελα να μπορούσα να γνωρίσω δια ζώσης και να κάνω κοινωνό αυτού του σχεδιασμού κάθε ένα εκπαιδευτικό και μαθητή, αλλά επειδή είναι λίγο δύσκολο να γνωρίσω 10.000 περίπου εκπαιδευτικούς και 100.000 πάνω κάτω μαθητές, δηλώνω ότι είμαι στη διάθεση όποιου θέλει να προτείνει και να συζητήσει μαζί μου.

Επίσης μια διαρκής, θα έλεγα, προτεραιότητά μου είναι να καταφέρω να εφαρμόσω εκείνη τη μορφή διοίκησης που έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο, χωρίς να υπολείπεται σε δημιουργικότητα, αποτελεσματικότητα και ποιότητα.

Η 5η Οκτωβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα των Εκπαιδευτικών.

Ποιο είναι το δικό σας όραμα για την εκπαίδευση;

 

Το όραμά μου εμπνέεται και διαπνέεται από τη φιλοσοφία της Ρόζας Ιμβριώτη και του Δημήτρη Γληνού και περιέχει τα πέντε διαχρονικά και βασικά αιτήματα της παιδείας όπως τα είχε ορίσει ο Δελμούζος.

1. Δημοκρατική οργάνωση.

2. Ενιαίο και συνεκτικό πνεύμα ανάμεσα στις βαθμίδες.

3. Μελέτη του τόπου, της ζωής και του πολιτισμού.

4. Επιλογή των γόνιμων και ουσιαστικών στοιχείων του πολιτισμού.

5. Ικανούς και συνεχώς καταρτιζόμενους εκπαιδευτικούς.

Όραμα εστιασμένο στην δυναμική της κοινωνίας, στη δημοκρατία, στην άμβλυνση των ανισοτήτων που οφείλονται σε κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες και στην αγωγή μαθητών-πολιτών με κριτική σκέψη και στάση

Όραμά μου είναι η παιδεία και η αγωγή να συνδυάζουν θεωρία και πρακτική που θα βοηθά εκπαιδευτικούς και μαθητές ν’ αποκτήσουν κριτική κοινωνική συνείδηση, μέσα από την κατανόηση των αιτιών, του κοινωνικού πλαισίου και της ιδεολογίας που διαμορφώνουν τις ζωές τους.

Εντέλει, μια κριτική παιδαγωγική που θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας «κοινωνίας με φωνή» όπως λέει ο Paulo Freire.

Ευχαριστώ, εσάς προσωπικά, ως συνάδελφο και ομότεχνο και την εφημερίδα σας για την ευκαιρία της συνάντησης και της επικοινωνίας.