23 Απριλίου 2016

Κώστια Κοντολέων "Είναι στο χέρι μας να μην ζήσουμε μέσα από τις ζωές των άλλων, αλλά μέσα από τα δικά μας θέλω και τις δικές μας ανάγκες"


           Κώστια Κοντολέων



"Είναι στο χέρι μας να μην ζήσουμε μέσα από τις ζωές των άλλων, αλλά μέσα από τα δικά μας θέλω και τις δικές μας ανάγκες"


Η Κώστια Κοντολέων μιλά για το νέο της βιβλίο "Μέσα από τις ζωές των άλλων"(εκδ.Ψυχογιός), μια οικογενειακή σάγκα μέσω της οποίας βρίσκει την ευκαιρία να παρουσιάσει τα ιστορικά, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τις αξίες μιας οικογένειας και κατ’ επέκταση ολόκληρης της κοινωνίας.

 Η κ.Κοντολέων μιλά για το πόσο εύκολο είναι να ζήσουμε χωρίς την επιρροή των άλλων στη ζωή μας,

για την κακοποίηση των γυναικών από το οικογενειακό περιβάλλον αλλά και για την ανιδιοτελή αγάπη των παιδιών προς τους γονείς.

Τέλος,αναφέρεται στο μεταφραστικό της έργο αλλά και στη σχέση της με τον Βόλο.



Μέσα από τις ζωές των άλλων, το νέο σας μυθιστόρημα. Ποιο ήταν το κίνητρο για να καταπιαστείτε με τη συγγραφή του; Πείτε μας λίγα λόγια.


Ήθελα μέσα από τις ζωές των ηρώων μου, να ανατρέξω τον εικοστό αιώνα από την αρχή μέχρι το τέλος του, να μιλήσω για τους ανθρώπους του που βίωσαν συνταρακτικά γεγονότα, δυο παγκόσμιου πολέμους, εμφυλίους, πολιτικές αναταραχές και πόσο όλα αυτά επηρέασαν αρνητικά ή θετικά την ζωή τους.      

 

Πόσο υπαρκτά και πόσο μυθοπλαστικά πρόσωπα 

είναι οι ήρωές σας και η ζωή τους;

Στο μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος μου, πρόσωπα και καταστάσεις, αναδύονται μέσα από μια συγκεκριμένη μυθοπλασία που βρήκε πρόσφορο υλικό απ’ όλα όσα παρατηρούσα από μικρό παιδί να συντελούνται γύρω μου.   Πολλά από τα δευτερεύοντα πρόσωπα που αναφέρω ήταν χαρακτηριστικές φιγούρες γειτόνων, γνωστών, ακόμη και κάποιων συγγενών.  Ωστόσο, οι βασικοί μου ήρωες ήρθαν και με βρήκαν, να γράψω γι αυτούς μου ζήτησαν, να μιλήσω για τα πάθη τους, τα όνειρα τους, τις επιθυμίες τους και την τραγικότητα της ζωής τους.  Μέσα από αυτούς προσπάθησα να περιγράψω την ζωή των απλών ανθρώπων που πάλεψαν μέσα σε φοβερές αντιξοότητες να σταθούν στα πόδια τους.  Άλλοι τα κατάφεραν κι άλλοι αφέθηκαν να παρασυρθούν στην δίνη των καιρών.           

 

Οι αρνητικοί σας ήρωες είναι γυναίκες σχεδόν απόλυτα συμβιβασμένες με τη ζωή που επέλεξαν άλλοι για εκείνες, χαρακτηριστικό του προηγούμενου αιώνα.Πόσο έχει αλλάξει αυτό στην εποχή μας;

Από τότε πολύ νερό έχει μπει στο αυλάκι.  Οι ηρωίδες μου, θύματα και θύτες ταυτόχρονα, προσπάθησαν να ξεφύγουν η κάθε μια με τα δικά της όπλα από την κοινωνική προκατάληψη, από τις ανισότητες ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις. Οι φτωχοί με τους φτωχούς και οι πλούσιοι με τους πλούσιους, ήταν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην οποία καλούνταν να ζήσουν, να επιβιώσουν, να δημιουργήσουν.  Σίγουρα έχουν αλλάξει πολλά από τότε, ωστόσο, δεν είμαι και τόσο σίγουρη πως έχουν γίνει πραγματικά άλματα στην εποχή μας.  Κακοποιημένες γυναίκες και αποκλεισμένα παιδιά συνεχίζουν να υπάρχουν και στις μέρες μας, που αδυνατούν να αντιδράσουν και γι αυτό συμβιβάζονται και διαιωνίζουν την καταπίεση που υπήρχε στο τότεπου υπάρχει στο σήμερα και που πάντα θα υπάρχει και στο αύριο 

 

 Η κακοποίηση των γυναικών από τον αδελφό τους...άλλο ένα σημείο αξιοπρόσεκτο στο μυθιστόρημά σας.  Η κακοποίηση της γυναίκας έχει σταματήσει στην Ελλάδα του 2016; Αν όχι, ποιες μορφές έχει;

Στο μυθιστόρημα μου, υπάρχει μια συνεχής κακοποίηση των ηρωίδων μου από συγγενικό τους πρόσωπο, και συγκεκριμένα από τον αδελφό που είχε ταχθεί, υποτίθεται, να τις προστατεύει.  Κι αυτή η βία περνούσε και σ’ αυτές από την μία στην άλλη και κατ’ επέκταση και στο παιδί και ανίψι τους.  Με ρωτάτε αν η κακοποίηση της γυναίκας έχει σταματήσει, στον 21οαιώνα και μάλιστα στην Ελλάδα του 2016.  Η γνώμη μου είναι πως συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και σφοδρότητα, πως αλλιώς μπορεί κανείς να δικαιολογήσει τα τόσα κέντρα προστασίας κακοποιημένων γυναικών και παιδιών στα οποία μπορούν να προσφύγουν για να βρουν καταφύγιο και ασφάλεια, από βίαιους συζύγους και αναίσχυντους συγγενείς ακόμη και στον πολύ κλειστό χώρο της οικογένειας.    

    

Υπάρχει εν τέλει ανιδιοτελής προσφορά;(η κόρη -Πέτρα-θα φρόντιζε τόσους συγγενείς χωρίς το κίνητρο της απόκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων;

Πιστεύω πως υπάρχει και αυτή είναι μια αισιόδοξη διαπίστωση εκ μέρους μου.  Όσο  για την Πέτρα την ηρωίδα μου, οι συγγενείς από το μέρος του πατέρα της είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας που την ενώνει μαζί του.  Φροντίζοντας τους έστω και στο τέλος της ζωής τους είναι σαν να φροντίζει εκείνον που δεν γνώρισε ποτέ.  Άλλωστε η Πέτρα είναι οικονομικά ανεξάρτητη και επιτυχημένη επιχειρηματίας για να προσβλέπει σε ένα τέτοιο ιδιοτελές όφελος.  Εντέλει, θεωρώ πως υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που προσφέρουν ανιδιοτελώς και αυτό είναι ευοίωνο για την εποχή που ζούμε. 

     

Είναι εφικτό να μην ζούμε(να μην επηρεαζόμαστε άμεσα) μέσα από τις ζωές των άλλων, των σημαντικών ή μη, που μας περιβάλλουν;

Είναι στο χέρι μας να μην ζήσουμε μέσα από τις ζωές των άλλων, αλλά μέσα από τα δικά μας θέλω και τις δικές μας ανάγκες.  Το πρόβλημα βρίσκεται συνήθως σ’ εκείνους τους άλλους, τους σημαντικούς που μας περιβάλουν, κι εκεί οι σχέσεις είναι που γίνονται περίπλοκες 


Ποια χαρακτηριστικά έχει ένας άνθρωπος με ελεύθερη βούληση;

Νομίζω πως είναι εκείνος που πορεύεται αποφασισμένος να πετύχει τους στόχους που έχει βάλει στην ζωή του, είναι αυτός που δεν διστάζει να εκφράσει την γνώμη του ακόμη κι αν είναι αιρετική.  Που τολμάει να περπατήσει σε ατραπούς που δεν τολμούν οι άλλοι, εντέλει είναι ο άνθρωπος που όλοι ζηλεύουν για το θάρρος του να παλέψει για ένα καλύτερο αύριο για το ίδιο αλλά και για τους γύρω του, αλλά δεν τολμούν να τον μιμηθούν.  Είμαι σίγουρη πως θα τον αναγνωρίσετε αν τον συναντήσετε γιατί είναι ολοφάνερα ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. 

 

Έχετε μεταφράσει πολλούς λογοτέχνες.  Ποιο από τα βιβλία αυτά ξεχωρίζετε;

Μου ζητάτε να ξεχωρίσω κάποιο από τα παιδιά μου και αυτό δεν είναι δίκαιο.  Σίγουρα κάποια από αυτά είναι πιο όμορφα από τα άλλα, πιο έξυπνα, πιο ξεχωριστά.  Αλλά είναι σίγουρα όλα τους παιδιά μου και τα αγαπώ εξίσου.


Ποιοι είναι  οι λογοτέχνες που ξεχωρίζετε και που ίσως  σας "κινητοποίησαν" να γράψετε;

Δεν κινητοποιήθηκα από κάποιον ή κάποιους συγγραφείς για να γράψω, παρόλο που διάβαζα λογοτεχνία από τα δώδεκα μου. Απλά η ανάγκη αυτή βγήκε εντελώς αυθόρμητα από μέσα μου. Ήθελα να αποτυπώσω στο χαρτί όλα αυτά που κουβαλούσα από παιδί, από την εφηβεία μου και αργότερα από την ενήλικη ζωή μου, ας πούμε κάτι σαν ομοιοπαθητική ψυχανάλυση κι αυτό με βοήθησε να γνωρίσω καλύτερα τον συμπαντικό εαυτό μου, αυτήν την μικρή κουκίδα στην απεραντοσύνη του κόσμου μας.  

 

Θέλετε να μας μιλήσετε για τη σχέση σας με τον Βόλο και τη Μαγνησία;

Είναι μια ερωτική σχέση από αυτές τις κεραυνοβόλες που χάνεις τον κόσμο κάτω από τα πόδια σου και λες εδώ θα μείνω αν είναι και για πάντα ακόμα καλύτερα.  Αυτός ο έρωτας για το χωριό μας, το κάναμε δικό μας χωριό, τον Άγιο Λαυρέντη εννοώ κρατάει ακόμη με την ίδια σφοδρότητα της πρώτης επαφής.  Νιώθω ευλογημένη που έχω το σπίτι μου σ’ αυτό το μαγικό βουνό που λέγεται Πήλιο και από όπου απολαμβάνω τον Βόλο και την θάλασσα του να στραφταλίζει μπροστά στα μάτια μου σαν πολύτιμο πετράδι.


Κώστια Κοντολέων,

"Μέσα από τις ζωές των άλλων",εκδ.Ψυχογιός.




Το βιβλίο από μια οικογενειακή σάγκα μετατρέπεται σε μια πορεία ενηλικίωσης της Πέτρας που οδηγεί στην ελευθερία. Αλλά η  Πέτρα, μέσα στο αφηγηματικό σύμπαν της Κοντολέων συμβολίζει τη νέα τάξη πραγμάτων που αναδύεται στην ελληνική κοινωνία μετά τη Μεταπολίτευση. Είναι η ίδια η μορφή της κοινωνικής «μεταπολίτευσης». Γίνεται το σύμβολο της νέας συλλογικής συνείδησης που σκέφτεται διαφορετικά, κρίνει, εναντιώνεται σε ό,τι την υποβαθμίζει, μετριάζει τους κοινωνικούς περιορισμούς που της επιβάλλονται και ταυτόχρονα δε συμβιβάζεται με τα πρότυπα της παλιάς εποχής. Και είναι αυτή η ουσιαστική προσφορά αυτού του βιβλίου. Να δείξει τους συμβολισμούς μια κοινωνικής μεταστροφής που συντελέστηκε ως αποτέλεσμα του εικοστού αιώνα και των πολιτικών, ιστορικών και κοινωνικών του αγκυλώσεων,γράφει η Τέσυ Μπάιλα για το βιβλίο.

Η Κοντολέων γράφει αυτό το βιβλίο και κινείται μέσα στα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τον εικοστό αιώνα. Πόλεμος, τρένα που τρέχουν προς τον αφανισμό του Άουσβιτς, Εβραίοι που πηδούν από αυτά για να αλλάξουν την τύχη των συνανθρώπων τους, εμφύλιος σπαραγμός, Ιουλιανά, αποστασία, χούντα, Πολυτεχνείο, Μεταπολίτευση. Μέσα στο πλαίσιο αυτό έχουν κινηθεί πολλά σύγχρονα μυθιστορήματα. Στην πραγματικότητα αυτό όμως που κάνει διαφορετικό το βιβλίο της Κοντολέων είναι ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας στρέφεται προς αυτά τα γεγονότα. Συχνά με λιτές εκφράσεις που προσδίδουν ένταση καταγράφει την πέτρινη αυτή εποχή και το κάνει με μια αμεσότητα στην έκφραση, με συμπυκνωμένες προτάσεις που εντείνουν το ουσιώδες σε ό,τι περιγράφει.



Βιογραφικό.

Η Κώστια Κοντολέων  είναι Ελληνίδα συγγραφέας και μεταφράστρια. Χρησιμοποίησε και το ψευδώνυμο Άννα Δομηνίκου.. Έχει μεταφράσει πάνω από 100 βιβλία(συλλογές παραμυθιών και κυρίως μυθιστορήματα για ενήλικες, εφήβους και παιδιά) και έχει τιμηθεί το 1992 με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης.Έχει ακόμα βραβευτεί από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, την Ένωση Μεταφραστών και από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα. Συγγραφέας πέντε μυθιστορημάτων και μιας συλλογής διηγημάτων. Υπήρξε και για τέσσερα χρόνια υπεύθυνη του ένθετου για το βιβλίο της εφημερίδας "Αδέσμευτος της Κυριακής". Είναι παντρεμένη με τον συγγραφέα Μάνο Κοντολέων και έχουν δύο παιδιά.





23 Απριλίου -Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου


Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου

Το 1616,στις 23 Απριλίου, έφυγαν από τη ζωή δύο μεγάλα ονόματα των γραμμάτων: ο Ισπανός συγγραφέας του Δον Κιχώτη Μιγκέλ Ντε Θερβάντες και ο Άγγλος δραματουργός Γουίλιαμ Σέξπιρ. Με αφορμή το διπλό αυτό γεγονός, η UNESCO έχει καθιερώσει την 23η Απριλίου ως την Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου.

Στην Καταλονία, την ημέρα αυτή εορτάζεται η Μέρα των Βιβλίων και των Ρόδων, μία τοπική παραλλαγή της Γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου, που συνδυάζεται με την εορτή του προστάτη της περιοχής, Αγίου Γεωργίου. Με το σύνθημα «Ένα τριαντάφυλλο για την αγάπη, ένα βιβλίο για πάντα», ο άνδρας θα χαρίσει στην αγαπημένη του ένα τριαντάφυλλο κι αυτή θα του το ανταποδώσει με ένα βιβλίο.

Στο επίκεντρο των εκδηλώσεων, ο περίφημος δρόμος της Βαρκελώνης «Λα Ράμπλα», η πιο ζωντανή γωνιά της πόλης, «ο μόνος δρόμος, που δεν ήθελα να τελείωνε ποτέ», όπως είχε πει κάποτε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Εκτιμάται ότι μόνο την ημέρα αυτή διακινούνται στην Βαρκελώνη 500.000 βιβλία και 4 εκατομμύρια τριαντάφυλλα.


Η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου, με τη συνεργασία της Εταιρείας Συγγραφέων και του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ – Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, καθιερώνει από φέτος και στην Ελλάδα την 23η Απριλίου ως Ημέρα Βιβλίου. Πρόκειται για μια πολυσύνθετη προσπάθεια με κεντρικό μήνυμα «διαβάζω & αλλάζω», με σκοπό όχι μόνο να δημιουργηθούν νέοι, αλλά και να κινητοποιηθούν οι παλιοί αναγνώστες και όλοι μαζί να οδηγηθούν στα βιβλιοπωλεία και στις βιβλιοθήκες όπου ζει και αναπνέει το βιβλίο.

Το πρόγραμμα για το 2016 περιλαμβάνει:

Υποστήριξη και αιγίδα Υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας, συμπαράταξη ΟΠΑΝΔΑ Δήμου Αθηναίων, Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, Ελληνικού Τμήματος UNESCO.
Εγκύκλιο του Υπ. Παιδείας στα δημόσια σχολεία για αναφορά και συζήτηση στην τάξη. Το διδακτικό προσωπικό θα ενθαρρύνει τους μαθητές να επισκεφθούν βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες και να παρακολουθήσει τις εκδηλώσεις της ΗΒ 2016.
Επικοινωνία με τα ιδιωτικά σχολεία. Ενημέρωση μαθητών, συζητήσεις στην τάξη, διοργάνωση παρουσιάσεων και ομιλιών σε τάξεις.
Υποστήριξη από τις δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες, ενημέρωση του κοινού τους και διοργάνωση εκδηλώσεων.
Διανομή αφίσας σε βιβλιοπωλεία, δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες, ΚΕΠ, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, δημοτικά καταστήματα.
Διανομή αυτοκόλλητων σημάτων και σελιδοδεικτών.
Προβολή τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σποτ στον Alpha, σε ιδιωτικά κανάλια και σε ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Παρουσία των διοργανωτών σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές ενημερωτικές εκπομπές.
Διοργάνωση Λογοτεχνικού Περιπάτου σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις.
Δημιουργία ιστοσελίδας www.greekbookday.gr
Δημιουργία hashtag  #greekbookday ή #diavazo_allazo για επικοινωνία μέσω των social media.
Το λογότυπο «διαβάζω & αλλάζω» έχει σχεδιαστεί ώστε να αφήνει περιθώριο στη δημιουργική φαντασία του κάθε αναγνώστη που μπορεί να το παραλλάξει, εκφράζοντας ο καθένας τον δικό του μοναδικό χαρακτήρα. Στόχος είναι να κατακλυστούν τα κοινωνικά δίκτυα από τέτοιο πρωτότυπο υλικό.