Μαρία Λιάκου

 

                                Από τις μεγαλύτερες προκλήσεις

                         είναι να δημιουργούμε αφετηρίες

Η συνάντηση με την Μαρία Λιάκου έγινε με αφορμή το βιβλίο της,"Αφετηρίες",δύο νουβέλες με άξονα το νέο ξεκίνημα για δύο ανθρώπους διαφορετικού φύλου και κάτω από διαφορετικές συνθήκες ζωής.

Ποιοι παράγοντες μπορούν να κινητοποιήσουν ουσιαστικές αλλαγές στη ζωή,ιδιαίτερα στη μέση ηλικία;

Πόσο οι γύρω μας βοηθούν σ αυτες τις αλλαγές;

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του καλού γονιού και πόσο οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες οδηγούν σε κρίση αξιών και το αντίστροφο;

 

"Αφετηρίες",ο τίτλος του βιβλίου σας,με δύο νουβέλες,οι ήρωες των οποίων κάνουν νέο ξεκίνημα στη ζωή τους.Πείτε μας λίγα λόγια.

Στην πρώτη ιστορία - η Ελένη, μια γυναίκα πενήντα χρόνων βιώνει την κατάρρευση της ζωής της και την ανεργία, ψάχνει την προσωπική της αναδόμηση και μετά από παρότρυνση της αδελφής της πηγαίνει ένα ταξίδι στην Πάτμο. Εκεί γνωρίζει μια ηλικιωμένη κυρία του τόπου, την Θάλεια, που της ασκεί μια επιρροή γαλήνης. Την ίδια στιγμή ανακαλύπτει τυχαία τις σημειώσεις ενός ντόπιου ερημίτη, του Θεόφιλου, και μέσω αυτών αποφασίζει να συμμετάσχει σε μια θεατρική παράσταση που θα ανέβει στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης. Οι ανελέητες φθορές και αλλοιώσεις σβήνουν τα ίχνη τους με αφορμή την ενασχόληση της με το θεατρικό δρώμενοκαι αναδύουν μια νέα προσωπική ταυτότητα.
Η δεύτερη ιστορία εξελίσσεται σε ένα ορεινό χωριό της Θεσσαλίας( περιοχή Καλαμπάκας Ο ήρωας -ο Ανδρέας παλεύει στο μεταίχμιο δύο εποχών να δημιουργήσει το καινούργιο, δίνοντας προοπτική ζωής στον ίδιο και στον τόπο του ώστε να μη μαραζώσει. Στην νουβέλα αυτή έχουμε μια οικογένεια της οποίας τα μέλη ταλανίζονται από τις προσδοκίες που έχουν αναπτύξει ο ένας για τον άλλον. Ο υπέργηρος πατέρας ελέγχει τον γιο του μέσω των προσδοκιών που του έχει επιβάλλει Ο ήρωας της ιστορίας μπλεγμένος στον μηχανισμό αυτό απαξιώνει τον εαυτό του , θυσιάζει την προσωπική του ταυτότητα και ζει μια ζωή εγκλωβισμού- κυρίως συναισθηματικό.

Ο πνιγμός του αδελφού και της θείας του στο ποτάμι του χωριού άφησε πολλές μαύρες τρύπες και αμυχές σε όλη την οικογένεια. Ώσπου ένας φιλοξενούμενος στο σπίτι τους, καταφέρνει να αναδείξει την εσωτερική ζωή τους, να διαλύσει τα μαύρα σύννεφά, κι έτσι, να οδηγηθούν προς την εξιλέωση.
Δύο ιστορίες που αφήνουν χώρο στον αναγνώστη για πολλαπλές ερμηνείες και τον προτρέπουν να αναζητήσει τόπους, εικόνες και πρόσωπα που θα τον λυτρώσουν. Δυο ιστορίες που μιλούν για νέες αφετηρίες, τις οποίες όλοι έχουμε κάποια στιγμή ανάγκη στη διάρκεια της ζωής μας.

 

 

Πόσο κουρασμένη και απογοητευμένη είναι η μεσήλικη

γυναίκα,αλλά και κάθε γυναίκα στη σημερινή εποχή;

Ο ρόλος της γυναίκας στην σύγχρονη οικογένεια δεν είναι ξεκομμένος από τους γενικότερους οραματισμούς και στόχους της κοινωνίας μας. Ο ρυθμός της ζωής με τις αυξανόμενες απαιτήσεις αλλά και τις δυσκολίες επιβαρύνει την θέση της και συχνά διαλύει τους οικογενειακούς δεσμούς. Η γυναίκα συνεχίζει στις μέρες μας να αποτελεί τον πυρήνα της οικογένειας.

H οικονομική κρίση επηρεάζει βαθιά τη σχέση των δύο φύλων. Παρόλο που οι γυναίκες εργαζόμενες υφίστανται σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανισότητες στις αμοιβές ή στις ευκαιρίες απασχόλησης και σταδιοδρομίας, η οικονομική κρίση τις πλήττει περισσότερο. Γίνονται ευκολότερα θύματα είτε των απολύσεων (λόγω μητρότητας και οικογενειακών υποχρεώσεων), είτε μειωμένων αμοιβών, είτε φαινoμένων εκμετάλλευσης. Σε περιπτώσεις που σε μια οικογένεια τύχει να χάσει ο άνδρας τη δουλειά του και η γυναίκα να συνεχίζει κανονικά την εργασία της η ισορροπία ανατρέπεται, αφού εμφανίζεται σύγκρουση ανάμεσα στο παραδοσιακό στερεότυπο που θέλει τον άνδρα κοινωνικά και επαγγελματικά ισχυρό ενώ τη γυναίκα προσανατολισμένη σε ρόλους περισσότερο κοντά στο σπίτι, την οικογένεια και την ανατροφή των παιδιών . Είναι σαφές ότι στις περιπτώσεις αυτές, οι σχέσεις των δύο φύλων γίνονται περισσότερο άνισες, ανταγωνιστικές και αποξενωμένες.

Τα ζευγάρια δυσκολεύονται να διαμορφώσουν την οικογενειακή τους προοπτική με σταθερότητα και συναισθηματική ασφάλεια.

 

Κρίση αξιών και οικονομική κρίση:πόση συνάφεια έχουν;

Πίσω από κάθε είδους κρίση υπάρχει κυρίως μια κρίση αξιών.Η υλική ευημερία είχε την πρώτη θέση και περιορήστηκε στα υλικά μόνο αγαθά και τις ανέσεις. Η πνευματική ασφάλεια υποκαταστάθηκε με μια επιθυμίακοινωνικής αποδοχής και απληστίας .Καλλιεργήθηκε η αντίληψη στον σύγχρονο άνθρωπο να περάσει τη ζωη του οσο το δυνατόν πιο ικανοποιητικά αυξάνοντας συνεχώς τις ανάγκες του.

Σήμερα η οικονομική κρίση στην Ελλάδα εκλαμβάνεται και ως κρίση αξιών: διαφθορά, διαπλοκή, αναξιοκρατία κλπ. Όλοι μας έχουμε χρησιμοποιήσει τη φράση «αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία…». Η κρίση των αξιών στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα των οικονομικών εξελίξεων τις τελευταίες δεκαετίας.

 

 

 

 

Η ηρωίδα σας δείχνει να έχει ανάγκη από ψυχική κυρίως ηρεμία κι ένα νέο ξεκίνημα.Τι νομίζετε ότι μας κινητοποιεί να ανοίξουμε τα φτερά μας από μία ηλικία και μετά;

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη ζωή με την ενηλικίωσή μας είναι να φιλτράρουμε την οικογενειακή μας ιστορία και να πάρουμε τις δικές μας αποφάσεις για τη ζωή μας.Να δημιουργήσουμε ΑΦΕΤΗΡΙΕΣ για τον εαυτό μας. Σωτήριες που θα μας εξελίξουν ως λειτουργικά άτομα. Φτιάχνω νέες αφετηρίες σημαίνει αλλάζω, σημαίνει αφήνω το παλιό πίσω κι επιλέγω κάτι άλλο- νέο. Τολμώ να ταράξω τα νερά μου για να μην βαλτώσω σε μια μίζερη ζωή και μπορώ να διαχειριστώ την όποια αλλαγή στη ζωή μου. Οι αφετηρίες ζωής είναι λίγες, πολλές εύκολες , δύσκολες είναι αυτές που θα μας πάνε παρακάτω. Η ίδια η ζωή μας είναι μια διαρκής αλλαγή και εκει κοντά στη μέση του βίου σου-αν δεν είσαι πλήρης-καλείσαι να μηδενίσεις το κοντέρ και να ξεκινήσεις από την αρχή το ταξίδι της ζωής σου.

 

 

Ο πατέρας του ήρωά σας, στη δεύτερη νουβέλα σας,δείχνει να μην έχει αφουγκραστεί τις επιθυμίες ούτε και να σέβεται τις επιλογές του γιου του.Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένας καλός γονιός;

Το πιο βασικό είναι η αγάπη για τη σωστή ανάπτυξη ενός παιδιού . Αυτή που δείχνει και λέει στο παιδί «σε αγαπώ και πιστεύω σε εσένα». Η ελαστικότητα του γονιού που αναγνωρίζει τις ανάγκες του παιδιού του καθώς αυτό μεγαλώνει . Το καταλαβαίνει και είναι δίπλα του. Δεν έχει διακοσμητικό ρόλο ως γονιός αλλά συμμετέχει ενεργητικά στη ζωή του. Χρειάζεται να έχειρεαλιστικές προσδοκίες και ένα θετικό όραμα για το παιδί και την εξέλιξή του αναγνωρίζοντας ότι είναι μια άλλη προσωπικότητα που θα χαράξει τον δικό της δρόμο και δεν θα χρειάζεται να υλοποιήσει τις κρυφές επιθυμίες των γονιών του. Οι γονείς θα πρέπει να καθορίζουν κάποιες βασικές αξίες, τον σεβασμό, τη φιλικότητα, κλπ. Να είναι αποτελεσματικοί δάσκαλοι: Να διδάσκουν το παιδί όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα.

Η οικογενειακή επικοινωνία είναι πολύ σημαντική Δεν είναι κάτι εύκολο αλλά είναι σημαντική Ως γονείςκαθοδηγήστε παρηγορήστε, ενθαρρύνετε , υποστηρίξτε το παιδί σας!

 

 

Και στις δύο νουβέλες πρόσωπα-κλειδιά ωθούν τους ήρωές σας για το νέο ξεκίνημα στη ζωή τους.Πρόσωπα ή καταστάσεις μας οδηγούν στις μεγάλες αλλαγές;

Κυρίως οι καταστάσεις είναι αυτές που μας καλούν στις μεγάλες αλλαγές.

Όμως και ένα χέρι βοήθειας είναι αναγκαίο συχνά σε ανθρώπους που δεν βλέπουν το έγκλημα που διαπράτουν στον εαυτό τους.

Η σιωπή και η αδιαφορία είναι συνενοχή. Χρειαζόμαστε ανθρώπους –ευκαιρίες για να περάσουμε απέναντι και να συνεχίσουμε την διαδρομή μας.

 

 

Πότε πρέπει κάποιος να ξεκινά από την αρχή;

 Μεγάλο ρόλο παίζει η αποφασιστικότητα ενός ανθρώπου να βγει από την κρίση του πατώντας στις δικές του δυνάμεις, στα προσωπικά του αποθέματα που είναι πολλά,πιστέψτε με. Πάντα είναι καλό και ευπρόσδεκτο ένα χέρι βοήθειας που απλώνεται με αγάπη και φροντίδα . Όμως αυτό από μόνο του δεν θα ήταν ποτέ αρκετό για να γίνει η επανεκκίνηση ζωής. Χρειάζεται να κοιτάξουμε μέσα μας. Να δουλέψουμε με τον εαυτό μας.

 

 Διαζύγιο και εγκατάλειψη:πόσο πιο εύκολα το διαχειρίζεται η σημερινή γυναίκα και πόσο ο κοινωνικός περίγυρος έχει αλλάξει στάση ;

Σε κάθε περίπτωση, το διαζύγιο είναι ένας αποχωρισμός που φέρνει θλίψη, αβεβαιότητα. Ο αποχωρισμός από τον σύντροφο με τον οποίο κανείς έχει τη ζωή του, έχει γίνει γονιός και έχει επενδύσει συναισθηματικά είναι δύσκολος. Η αίσθηση της απώλειας των ονείρων, του "πως είχα φανταστεί τη ζωή μου" μπορεί να οδηγήσουν στο συναίσθημα της αποτυχίας και της μοναξιάς.

Γενικότερα η διαδικασία ενός διαζυγίου είναι για όλους επώδυνη., Σημασία όμως έχει ο άνδρας και η γυναίκα να σταθούν στα πόδια τους,να κοιτάξουν το μέλλον τους με αισιοδοξία, έχοντας πάντα υπόψιν ότι η ζωή τους δεν σταματά σ’ εκείνο το γεγονός. Το στίγμα της χωρισμένης γυναίκας θέλω να πιστεύω ότι δεν υφίσταται πλέον στην ελληνική κοινωνία και ότι ο περίγυρος στέκεται υποστηρικτικά .

Λογοτεχνική παραγωγή στην περίοδο της οικονομικής κρίσης:ποια η αίσθηση-αποτίμησή σας για την τελευταία πενταετία;

Η απεικόνιση της κρίσης από τη λογοτεχνία έγινε με πολλές αναφορές όπως συμβαίνει με όλα τα μεγάλα θέματα . Ο τρόπος που επιλέγει ο κάθε συγγραφέας εξαρτάται κυρίως από την ευαισθησία και τις αγωνίες του, τα βιώματα, την γραφή του. . Η λογοτεχνία στην εποχή μας – της κρίσης –όπως την αποκαλούμε έτσι όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ, δεν είναι κοινωνικό ή οικονομικό ρεπορτάζ, ούτε εγχειρίδιο αυτοβοήθειας. Ο συγγραφέας οφείλει να κρατήσει λεπτές ισορροπίες αλλά ταυτόχρονα να τηρήσει την απαιτούμενη απόσταση από αυτά τα γεγονότα, προκειμένου το βλέμμα του να διεισδύσει στο υπέδαφος της κρίσης.Ένα είναι βέβαιο και πολύ ελπιδοφόρο:ότι βγήκαν νέα βιβλία και πολλοί καλοί νέοι συγγραφείς. Συγγραφείς που φαίνεται ότι έχουν διαβάσει Λογοτεχνία και βρήκαν ή έφτιαξαν την δική τους σύγρονη πρωτότυπη συγγραφική φωνή και κέρδισαν αναγνώστες με την πένα τους.

Οι δικοί σας αγαπημένοι λογοτέχνες;

Παπαδιαμάντης , Καζαντζάκης. Ντοστογιέφσκι ,Ιρβιν Γιάλομ ,Γιόκο Ογκάουα, Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος .

Οι Αφετηρίες,Μαρία Λιάκου, vakxikon.gr

Η αφηγηματικότητα που χαρακτηρίζει τις δύο νουβέλες είναι κυριολεκτικώς εκπληκτική. Και οι δύο υποθέσεις βρίσκουν έναν σωστό στόχο. Για παράδειγμα, όλα όσα συμβαίνουν μετά τη ματαίωση της πραγματικής παράστασης, μέχρι τότε που η ηρωίδα αποφασίζει να δώσει τη δική της ή όσα προηγούνται, ώστε η σκέψη του άντρα να φθάσει στο σημείο να αποφασίσει, να ξανασμίξει πατέρα και γιο, είναι υψηλότατου νοηματικού επιπέδου. Σ’ αυτό συμβάλλει αποφασιστικά τόσο η οικονομία των κειμένων όσο και η κατοχή εκ μέρους της συγγραφέως μιας γλωσσικής μεθόδου, που γνωρίζει άριστα πόσο και πώς θα αναπτυχθεί. Σε καμιά περίπτωση, εφόσον οι ιστορίες είναι, όπως είπαμε, πρωτογενείς, δεν μυρίζουμε τη συνέχεια ή και το τέλος, γιατί όχι, το σίγουρο όμως είναι πως από κάποιο μέρος του σώματος και μετά, υποψιαζόμαστε για το πού θα καταλήξει. Ενώ, παίρνοντας υπ’ όψιν μας το γεγονός ότι και οι δύο υποθέσεις διαδραματίζονται μακριά από αστικό τοπίο –η μία σε νησί, η άλλη σε ορεινό όγκο– εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα –το οποίο συνάδει άμεσα με το διήγημα «Άρκαλος» από τις Μικρές απώλειες– πως στη σκέψη της δημιουργού υπερτερεί η ύπαιθρος έναντι της πόλης, όλο της το είναι βρίσκεται εκεί που μπορεί να βλέπει ουρανό, θάλασσα και κήπους γεμάτους με τριαντάφυλλα.

(Χρίστος Παπαγεωργίου,diastixo)

Βιογραφικό:

Η Μαρία Λιάκου γεννήθηκε το 1960

στο Φωτεινό Τρικάλων.

Σπούδασε Βρεφοκομία και

Κοινωνική Εργασία.

Εργάστηκε ως Κοινωνική Λειτουργός

και Υπεύθυνη της

Υπηρεσίας Ηλικιωμένων -

Βοήθεια στο Σπίτι,

του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί

στον Τύπο.

Το 2014 κυκλοφόρησε η συλλογή

διηγημάτων της

Μικρές απώλειες (εκδόσεις Όστρια).

Η Μαρία Λιάκου γεννήθηκε το 1960

στο Φωτεινό Τρικάλων.

Σπούδασε Βρεφοκομία και

Κοινωνική Εργασία.

Εργάστηκε ως Κοινωνική Λειτουργός

και Υπεύθυνη της

Υπηρεσίας Ηλικιωμένων -

Βοήθεια στο Σπίτι,

του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί

στον Τύπο.

Το 2014 κυκλοφόρησε η συλλογή

διηγημάτων της

Μικρές απώλειες (εκδόσεις Όστρια).