26 Μαΐου 2014

                                                    Γιώργος Χριστοδουλίδης

                          


 

 
 

"Ήρωες και ηρωίδες υπάρχουν μόνο πέραν από τους μύθους"



 
 
Ο Κύπριος ποιητής και δημοσιογράφος Γιώργος Χριστοδουλίδης μιλά στις Διαδρομές για την τελευταία του ποιητική συλλογή,"Δρόμος μεταξύ ουρανού και γης",(εκδ.Φαρφουλάς)και απαντά σε ερωτήσεις που αφορούν την ποιητική,δημοσιογραφική και γονεική του ιδιότητα,μέσα από το πρίσμα της Κρίσης που πλήττει την Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο Γιώργος Χριστοδουλίδης γεννήθηκε στη Μόσχα το 1968 και μεγάλωσε στη Λάρνακα. Σπούδασε δημοσιογραφία στο πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας. Για την πρώτη του ποιητική συλλογή, Ένια, (Εκδόσεις Ατέλεια, Λευκωσία 1996) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη, ενώ για τη δεύτερη, Ονειτροτριβείο, (Γαβριηλίδης, Αθήνα 2001) με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Ακολούθησε το Εγχειρίδιο Καλλιεργητή (Γκοβόστη, Αθήνα 2004) και Το Απραγματοποίητο (Γαβριηλίδης, Αθήνα 2010).
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, βουλγάρικα, ισπανικά, λετονικά, πορτογαλικά, λιθουανικά, κλπ.


Σας καλωσορίζω στην εφημερίδα Θεσσαλία,κύριε Χριστοδουλίδη.
"Δρόμος μεταξύ ουρανού και γης"η πρόσφατη ,πέμπτη κατά σειρά,ποιητική σας συλλογή.
Ποια η σημειολογία του τίτλου;
Ευχαριστώ πολύ για τη δυνατότητα που μου δίνετε. Η σημειολογία του τίτλου έχει μάλλον να κάνει με την αναζήτηση του υπερβατικού στοιχείου στη ζωή. Μια αναζήτηση με μηδενικό χειροπιαστό αποτέλεσμα, όμως οι κραδασμοί παραμένουν και γίνονται ή προσπαθούν να γίνουν ποίηση. Το ομώνυμο ποίημα της συλλογής το οποίο αιωρείται σε αυτόν το νοητό δρόμο μεταξύ ουρανού και γης, δίνει μια πιο επαρκή απάντηση στο ερώτημά σας.
Στα ποιήματά σας διακρίνει κάποιος έντονο το στοιχείο της απαισιοδοξίας,με έντονη κοινωνιολογική κριτική και συχνά πολιτικές προεκτάσεις....

Δεν πρόκειται θέλω να πιστεύω για απαισιοδοξία, αλλά για συναίσθηση της ματαιότητας. 'Ο,τι ο πολύς κόσμος ενδεχομένως να αντιλαμβάνεται στη δύση της ζωής του, ο ποιητής το βιώνει και το μετουσιώνει σε χημικές ενώσεις λέξεων από το λυκαυγές της ποιητικής του ύπαρξης. Ακόμα κι έτσι όμως, η ποίηση είναι από μόνη της μια μικρή άρνηση της ματαιότητας. Ποιείς, άρα αφαιρείς κάτι από το θάνατο. Προσωρινά. Οσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, σιχαίνομαι την ομφαλοσκόπηση και την εσωστρέφεια. Την ώρα που ο ποιητής κοιτά έκθαμβος μια ξαφνική καταιγίδα με τα αστραπόβροντα της, κάποιοι πνίγονται. Δεν θα μπορούσα να το προσπεράσω αυτό. Μου δίνει άλλωστε έωλο άλλοθι και ενίοτε με πείθει ότι "κοίτα εσύ γράφεις κάποτε για τους αδικημένους και καταφρονεμένους, μην νιώθεις άσχημα". Γελοιότητες φυσικά, άσχημα δεν πρέπει να νιώθει μόνο όποιος αναλώνει το σύνολο των δυνάμεων για όσα αξίζουν, για όσους δεν μπορούν από μόνοι τους.
 
Έχοντας διαβάσει και προηγούμενες ποιητικές σας συλλογές,με άγγιξαν ιδιαίτερα οι αναφορές σας στα παιδιά και τους ηλικιωμένους.Πόσο σημαντική νομίζετε ότι είναι η προστασία αυτών των δύο ηλικιών;
Υπάρχει αυτό που λέτε. Κοιτάχτε, αν η ποίηση μπορούσε να προστατεύσει τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, ευχαρίστως να γράφω δέκα ποιήματα τη μέρα. Θα ήταν μετριότατα, αλλά θα τό ´κανα.. Με συγκλονίζει η πολύμορφή παιδική δυστυχία. Μια φορά στη Μόσχα στις μία τα ξημερώματα, τρία παιδιά σκάλιζαν ένα κάδο απορριμμάτων. Τώρα αυτή η φτώχεια ήρθε και στο σπίτι μας. Οσο για τους ηλικιωμένους, φεύγουν επειδή άλλοι πρέπει να πάρουν τη θέση τους. Γιατί λοιπόν να μην φεύγουν χορτάτοι, πλήρεις ημερών και αγάπης; Επειδή όμως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, λέω, ας υπάρχει τουλάχιστον μια ποιητική κατάθεση. Μια ιερή κατάθεση αμφιβόλου κοινωνικής αξίας και ανύπαρκτης ανταπόδοσης. Φυσικά όλα αυτά δεν δικαιολογούν το ανάλγητο κράτος.
 
Οι σπουδές σας στη Ρωσική πρωτεύουσα,πόσο επηρέασαν τη γραφή σας;
Οι σπουδές μου στη Μόσχα, όπου και γεννήθηκα, δεν επηρέασαν απλώς την ποίηση μου. Διαμόρφωσαν την ύπαρξή μου. Ταξίδεψα εκεί το 1987. Η κατάρρευση μιας ολόκληρης αυτοκρατορίας, ήταν συνώνυμη για μένα με την κατάρρευση ενός απόρθητου έτσι φάνταζε) ιδεολογικού κώδικα αξιών.
Δεν ήταν μόνο αυτό. Στη Μόσχα γνώρισα τον Σαλμάν, ένα τυφλό φοιτητή της ιατρικής. Έναν σοφό άνθρωπο. Παίζαμε σκάκι και με νικούσε. Θήτευσα κοντά του. Ξέρετε πόσοι σπουδαίοι φιλόσοφοι υπάρχουν στον κόσμο που δεν θα τους μάθει κανείς; Όπου φουρτούνα λοιπόν, για να επανέλθω, και ένα έναυσμα για αναζήτηση. Οι απαντήσεις είχαν γίνει ξανά ερωτήματα και αυτή τη φορά έπρεπε να απαντηθούν όχι συνταγογραφικά. Ετσι έψαξα τη δική μου αλήθεια. Δεν βγήκα τόσο στους δρόμους, όσο είδα δρόμους μέσα μου. Τείνω να καταλήξω ότι δεν υπάρχει κατάληξη και αυτό από μόνο του είναι ένα υπέροχο τέλος. Η αλήθεια είναι πάντοτε ένας κινούμενος στόχος. Πρέπει να τρέχεις ξωπίσω της. Βρήκα επίσης στους λογαριασμούς μου με τη ζωή, ένα χρέος, μια οφειλή που ενώ ξέρεις ότι είναι αδύνατο να αποπληρωθεί, αναλώνεσαι να την αποπληρώσεις: Είναι οφειλή προς εκείνους που δεν είδαν το φως που τους έδειχνε μια έξοδο, την πόρτα πίσω από τον τοίχο. Στο τέλος, γίνεται μια οφειλή προς τον εαυτό σοu.Πιστεύω όμως ότι είμαστε στην αρχή, αρκεί να γλυτώσουμε την περιβαλλοντική καταστροφή, έναν πυρηνικό όλεθρο ή την απόλυτη ένδεια.
 
Ποιοι ποιητές αποτέλεσαν γενικότερα πρότυπο για εσάς;
Σε διάφορα στάδια της ζωής μας, δεχόμαστε επηρεασμούς αναλόγως σε ποια κατάσταση είναι οι κεραίες μας να τους δεχτούν. Στα είκοσι δεν είσαι έτοιμος να δεχτείς αυτό που δέχεσαι στα 40. Δεν θα σταθώ σε ονόματα, πλην των: Μάρκες, Χριστιανόπουλου και Μπουκόβσκι. Όχι γιατί οι άλλοι που διάβασα δεν με συντάραξαν ή έθελξαν ή μάγεψαν. Αλλά αυτοί οι τρεις διείσδυσαν πολύ βαθιά μέσα μου. ´Ολα και όλοι σε καθορίζουν και με τον καιρό καταλαβαίνεις πως ένας ποιητής, ένας συγγραφέας, κρίνεται κυρίως από εκείνα που ΔΕΝ έγραψε.
 

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ήρωες και ηρωίδες της λογοτεχνίας;
Διαφωνώ με τον χαρακτηρισμό. Ήρωες και ηρωίδες υπάρχουν μόνο πέραν από τους μύθους. Και πόσοι από αυτούς το επιδίωξαν; Πιστεύω μάλιστα ότι οι περισσότεροι αν υπήρχε η δυνατότητα μετά θάνατον να ερωτηθούν, θα απέρριπταν τον τίτλο. Ο κάθε άνθρωπος γνωρίζει τον εαυτό του καλύτερα από τον καθένα. Αν όμως με ρωτάτε για πρόσωπα μπορώ να αναφέρω κάποιους που ενδεχομένως να μην είναι ευρέως γνωστοί όπως ο Σβιτρικάιλοφ στο Εγκλημα και Τιμωρία, ο Πιέτρο Κρέσπι στα 100 χρόνια μοναξιά, αλλά και ο Κουασιμόδος στην Παναγία των Παρισίων. Ειδικά ο Κουασιμόδος συμβολίζει τόσα πολλά. Και ,ξέρετε ,αν με ρωτούσαν ποιος είναι ο πιο όμορφος ήρωας των βιβλίων όπως τον αναφέρετε,, μάλλον αυτόν θα διάλεγα. Ολα αυτά με επιφύλαξη διότι διάβασα τα μισά βιβλία μου όντας ανώριμος και τα άλλα μισά ίσως πιο ώριμος απ' ότι έπρεπε.
 

Πόσο παρατηρητής της πραγματικότητας οφείλει να είναι ένας ποιητής,και πόσο η δημοσιογραφική σας ιδιότητα τροφοδοτεί την ποιητική γραφή σας; Δεν γνωρίζω το πόσο, αλλά από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα μια τάση σε τέτοιες παρατηρήσεις, κυρίως των ανθρώπινων,όχι τόσο της φύσης. Κοιτούσα τους ανθρώπους να περπατούν, να κάθονται, να γελούν, να κλαίνε, να τσακώνονται. Αργότερα, όταν ήρθε και η δημοσιογραφική μου ιδιότητα, μου δόθηκε η δυνατότητα να κοιτώ τους ανθρώπους πιο βαθιά και διέκρινα ότι δυστυχούν. Πάντα κοιτούσα, σπανίως παρέμβαινα και αυτό είναι μια εξομολόγηση, αλλά και όπου επιχείρησα να παρέμβω, οι τοίχοι ή τα τείχη ήταν πολύ ψηλά για μένα και την μη επαρκούσα επιμονή μου. Εκλεβα λοιπόν- και τώρα κλέβω -εικόνες και σπαράγματα από το εφήμερο της δημοσιογραφίας για να τα περάσω στην "ποιητική αιωνιότητα". Κάτι σαν κλεπταποδοχή μοιάζει αλλά στον καιρό υπάρχουν τόσες κλεψιές, ας κάνω κι εγώ μίαν.
 

Κατάγεστε,ζείτε και εργάζεστε στην Κύπρο.Ως συνομήλική σας,έζησα τη φρίκη του πολέμου έμμεσα,καθώς όλοι αισθανθήκαμε ανασφάλεια και τρόμο ότι θα συνέβαινε και στην Ελλάδα.Πόσο επηρέασε τη γραφή σας η εμπειρία αυτή;
Έμεινε ως τραύμα ή έδωσε ώθηση στην πένα σας;

Θυμάμαι τον πατέρα μου την 15η Ιουλίου 1974. Είναι γιατρός ο πατέρας μου. Εκείνη την ώρα έκανε μια ενδοφλέβια ένεση σε ασθενή του,όταν ακούστηκε από το ραδιόφωνο το βδελυρό "ο Μακάριος είναι νεκρός". Τέλειωσε με την ένεση και εξαφανίστηκε. Αργότερα πολύ μάθαμε ότι οργάνωσε την αντίσταση στη Λάρνακα κατά του πραξικοπήματος, και ακολούθως ανέβηκε μαζί με άλλους στον Πενταδάκτυλο να πολεμήσει τους Τούρκους. Θυμάμαι τη γιαγιά μου να διώχνει τους πραξικοπηματίες όταν ήρθαν στο σπίτι της(εμείς κρυβόμασταν εκεί) για να συλλάβουν τον πατέρα και τον παππού μου. Τους έδιωξε κουνώντας τα χέρια και φωνάζοντας "αίσχος". Ξέρετε, η δύναμη του καλού ,στον κατάλληλο άνθρωπο, μπορεί να υπερνικήσει άοπλη το κακό. Έκτοτε δεν χρειάστηκε κανείς να μου πολλά για το τι είναι αξιοπρέπεια και θάρρος. Ηξερα. Και όταν ξεχνώ, θυμάμαι εκείνα τα γεγονότα.
 

Ως δημοσιογράφος,αλλά και ως ευρωπαίος πολίτης,πώς βλέπετε ευρύτερα την κατάσταση σε Ελλάδα και Κύπρο;Ποιο είναι το πιο έντονο συναίσθημά σας για την υπάρχουσα κατάσταση;
Υπάρχει ελπίδα ανάκαμψης;
Ελπίδα ανάκαμψης; Πάντα πρέπει να ελπίζουμε αλλά δεν βλέπω κάτι. Ελπίδα θα υπήρχε αν οι αχόρταγοι απατεώνες για κάποιο λόγο σταματούσαν να κυβερνούν τον κόσμο και να υποδουλώνουν χώρες και λαούς. Ηδη έχει υπολογιστεί ότι από τη λεγόμενη κρίση σε ευρωπαϊκό επίπεδο,αλλά και σε παγκόσμιο, οι πολυεθνικές τριπλασίασαν τα κέρδη τους ενώ οι μισθωτοί τριπλασίασαν τη φτώχεια τους. Για ποια ανάκαμψη μιλάμε συνεπώς; Βλέπω απληστία, αδικία και φόβο. Αυτά μας κυβερνούν.
  Ποια είναι η μεγαλύτερή σας ανησυχία ως γονιός;Με ποιον τρόπο μπορεί κάποιος μέσω της συγγραφικής του δουλειάς να δώσει κίνητρα και ελπίδα στα νέα παιδιά;
Τα μεγαλύτερα ατιμώρητα εγκλήματα, έγιναν στα κρυφά, πίσω από τους τέσσερις τοίχους των σπιτιών, από γονείς σε βάρος των παιδιών τους. Ένα μέρος μου θρηνεί γι' αυτά τα παιδιά. Εγκληματίες γονείς έχουν δημιουργήσει εγκληματίες ενήλικες. Ενας από τους μεγαλύτερους εκτελεστές της μαφίας στην Αμερική , ο Ρίτσαρντ Κουκλίνσκι, ήταν δημιούργημα των γονέων του ,οι οποίοι ποτέ δεν του έδωσαν αγάπη, παρά μόνο τον έσπαζαν στο ξύλο, πολλές φορές χωρίς λόγο. Πρέπει να δώσουμε επιλογή στα παιδιά να βιώσουν και την ομορφιά αλλά και να μάθουν από την ασχήμια της ζωής. Να τα απομυθοποιήσουν όλα και να τα ξαναπλάσουν με το δικό τους βλέμμα. Να τους δώσουμε την επιλογή να ανεβούν αλλά και να πέσουν. Να έχουμε τη δύναμη να το κάνουμε. Κι όλα αυτά μέσα από την ανόθευτη αγάπη μας. Τα παιδιά να ξέρουν ότι τα αγαπάμε, και επειδή τα αγαπάμε, τ' αφήνουμε όταν πρέπει και είμαστε δίπλα τους όταν το θέλουν. Μα το κυριότερο, δεν είναι τα λόγια αλλά οι πράξεις μας. Αυτές θυμούνται τα παιδιά και από αυτές θα μας κρίνουν.

Σας ευχαριστώ πολύ !







                                                "Με δυνατό λόγο και αίσθημα ευθύνης"

 Αναζητώντας τις γέφυρες που ενώνουν τον κόσμο των ανθρώπων με τον κόσμο των ψυχών καταπιάνεται στην Πέμπτη του ποιητική συλλογή ο Γιώργος Χριστοδουλίδης.
Με γλώσσα καυστική,άκρως παρακινητική προς τον αναγνώστη να γίνει θεατής της δικής του οπτικής προς τα μεγάλα κοινωνιολογικά προβλήματα του καιρού μας,με υπαρξιακές προεκτάσεις και με αμφίσημη γραφή, μετατρέπει τους στίχους σε βέλη καθιστώντας μας μάρτυρες της φθοράς και του ανέλπιδου του λόγου του.
Με έντονο το αίσθημα της ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στον άνθρωπο,η ποίηση του Γιώργου Χριστοδουλίδη καθηλώνει και τον πιο δύσκολο και υποψιασμένο κάθε μορφής ποιητικού λόγου,αναγνώστη.
Έχοντας διαβάσει και τις προηγούμενες ποιητικές του συλλογές, συναισθάνεσαι την εξωστρέφεια του ποιητή ,ο οποίος γεννήθηκε και σπούδασε στη Μόσχα,η διαμονή του στην οποία «επηρέασε όχι μόνο τη γραφή αλλά και την ύπαρξή του»,'oπως ο ίδιος λέει.
Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε και το περνά στην Κύπρο,με έντονες τις μνήμες και τις προσωπικέςκαι οικογενειακές εμπειρίες από το ‘74, πιστεύει ότι «ο ποιητής ποιώντας ,αφαιρεί κάτι από το θάνατο».Με την πεποίθηση ότι ήρωες είναι πέρα από τους μύθους και με τη δημοσιογραφική του ιδιότητα να τον κάνει να κοιτά πιο βαθιά στους ανθρώπους,ανατροφοδοτώντας έτσι την πένα του , «κλέβει» εικόνες και σπαράγματα από το εφήμερο της δημοσιογραφίας για να περάσει στην ποιητική αιωνιότητα.
Θεωρεί ότι μόνο αν εξαλειφθεί η η απληστία και η αδικία που μας κυβερνούν θα επέλθει ανάκαμψη τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο και πιστεύει πως πρέπει να δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία και την επιλογή να τα απομυθοποιήσουν όλα και να τα ξαναπλάσουν με το δικό τους βλέμμα,όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις.

Χαριτίνη Μαλισσόβα 21/5/14

19 Μαΐου 2014

 
Σοφία Στρέζου
 
 
 
 
" Μόνο η σωστή Παιδεία μπορεί να ανυψώνει
στις κλίμακες της ψυχικής ευδαιμονίας"

Παρουσιάζοντας το 2ο τόμο με τίτλο:"Αισθητικές αναλύσεις δημιουργών",αλλά και την πρόσφατη προσωπική της ποιητική συλλογή,"της Μνήμης,... κόκκινη θάλασσα",που κυκλοφορούν από την Άνεμος εκδοτική,η ποιήτρια και συγγραφέας Σοφία Στρέζου μιλά στις Διαδρομές για την δυσκολία του εγχειρήματος της ανάλυσης του έργου άλλων δημιουργών,για το κατά πόσο το προσωπικό στοιχείο εμπεριέχεται στο έργο της,αλλά και για τη γνώμη της για το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα· «Επιδιώκω, λέει η ίδια, να φτάσω στην προσωπική ενσυναίσθηση του δημιουργού και αφού την ανακαλύψω, να την αποκαλύψω αισθητικά, στα μάτια των αναγνωστών.»
Η Σοφία Στρέζου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Χαλκηδόνα Θεσσαλονίκης. Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και δημοσιογραφία. Από το 1986, ζει στην Αθήνα και στην Χαλκίδα. Δημοσιευμένα ποιήματά της υπάρχουν σε διάφορες ανθολογίες και σε λογοτεχνικά περιοδικά. Παρουσιάζει και απαγγέλλει κείμενα άλλων δημιουργών. Μια εξίσου σημαντική δραστηριότητά της, είναι η αισθητική ανάλυση στο έργο διάφορων λογοτεχνών. Άλλα έργα της είναι: «Νυχτερινό Πρελούδιο» (1987, εκδόσεις Νέα Σκέψη). «Ψυχής Αγγίγματα» (2010, ιδιωτική έκδοση). «Αισθητικές αναλύσεις δημιουργών» (2011, Άνεμος εκδοτική).
 
  

 Με χαρά σας καλωσορίζω στις Διαδρομές και στην εφημ. Θεσσαλία, κυρία Στρέζου. Παρόλο που σχετίζεστε με την Αθήνα, έχετε επιλέξει ως μόνιμο τόπο διαμονής σας την όμορφη Χαλκίδα, πόλη με πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον Βόλο.

Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση! Από τότε που σταμάτησα να εργάζομαι, αποφασίσαμε με την οικογένειά μου, να μετακομίσουμε στο εξοχικό μας σπίτι, που βρίσκεται σ’ ένα παραθαλάσσιο οικισμό στη Χαλκίδα και να το μετατρέψουμε σε μόνιμη κατοικία. Επιθυμία μεγάλη ήταν να αφεθούμε στους ευεργετικούς ρυθμούς της εξοχής. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, να έρθουμε πιο κοντά στη φύση, καθώς καθημερινά την απολαμβάνουμε! Είναι η ποιότητα ζωής που πάντα επιδιώκαμε να έχουμε και νομίζω πως την βρήκαμε! Πράγματι, οι δύο πόλεις έχουν κοινή συνισταμένη τη θάλασσα, που όλοι λατρεύουμε!

 "Αισθητικές αναλύσεις ποιητών", ο 2ος Τόμος, που κυκλοφορεί από την «άνεμος» εκδοτική.
Μετά από τρία χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου των «Αισθητικών αναλύσεων δημιουργών», ήρθε η στιγμή να κυκλοφορήσει ο 2ος Τόμος. Είναι μια ευτυχισμένη στιγμή, γιατί πιστεύω πως οφείλουμε να αναδεικνύουμε δημιουργούς, που το έργο τους είναι σημαντικό, αλλά δεν τυγχάνουν πάντα μεγαλύτερης αναγνώρισης. Με τούτη την προσπάθεια, θέλω να ελπίζω, πως το αναγνωστικό κοινό, θα τους ανακαλύψει στις σελίδες του και θα επιχειρήσει να μάθει περισσότερα για τους ίδιους και το έργο τους.

Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τους ποιητές στους οποίους αναφέρεστε;
  Μοναδικό κριτήριο - είναι πάντα κατά την προσωπική μου άποψη - η ποιότητα της γραφής. Όταν ανακαλύπτω δημιουργούς που οι λέξεις τους έχουν εκείνο το ενδιαφέρον που με συγκινεί και τροφοδοτεί τις δικές μου αισθήσεις, τότε επιχειρώ μια αισθητική προσέγγιση στα λόγια τους. Και είναι αυτά τα λόγια, που επεκτείνουν την δική μου διαλεκτική, στην γεωγραφία του λόγου. Έτσι, μέσα από το έργο τους αναγεννάται ένα άλλο είδος Λόγου στην περιφέρεια της δημιουργικής έμπνευσης. Με αυτό τον τρόπο, εμβαθύνω στην ενσυναίσθηση του δημιουργού, αναγνωρίζοντας προσωπικά ή άλλα ερεθίσματα που τον οδήγησαν στην σχηματοποίηση της γραφής του

  Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν ποιητή να δει με κριτική ματιά το έργο των συναδέλφων του; Και πόσο παρακινδυνευμένο είναι ταυτόχρονα;
Σίγουρα δεν είναι εύκολο! Απαιτεί γνώσεις, γιατί τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζω προσωπικά τον δημιουργό. Τον ανακαλύπτω στις σελίδες του βιβλίου του και τον αποκαλύπτω στα μάτια των αναγνωστών. Τούτο βέβαια είναι αρκετά παρακινδυνευμένο. Ωστόσο, μετά από βαθιά μελέτη και διαβάζοντας λέξη προς λέξη το πόνημα, οδηγούμαι στα όρια της αναγνώρισης της προσωπικότητας, με κάποια ασφάλεια. Άλλωστε, αν αγαπά κανείς τους δημιουργούς, δεν έχει ανταγωνιστι
κή διάθεση. Υπάρχει η συνοδοιπορία στην ποίηση και στις διασχίσεις της.

Tι προσλαμβάνει ο αναγνώστης από το βιβλίο, αν δεν είναι ο ίδιος ποιητής, συγγραφέας ή φιλόλογος; Ποιο κίνητρο δίνετε στο μέσο αναγνώστη για να διαβάσει το βιβλίο σας;
 Δεκαεννέα δημιουργοί σε ένα μόνο βιβλίο είναι κίνητρο για όλους τους αναγνώστες! Υπάρχουν αποσπάσματα και δείγματα γραφής, που δίνουν την δυνατότητα αλλά και το εφαλτήριο, για ένα αναγνωριστικό ξεκίνημα στα ταξίδια των δημιουργών. Είμαι βέβαιη, πως μετά θα τους αναζητήσουν. Η εμπειρία από το πρώτο βιβλίο αυτό μου έδειξε. Ακόμα και σήμερα, λαμβάνω μηνύματα για δημιουργούς που δεν τους γνώριζαν, αλλά η δική μου οπτική ήταν το ερέθισμα μιας νέας αναζήτησης. Όσο για το εξειδικευμένο κοινό, σίγουρα θα βρει νέους αναγνωστικούς τόπους και τρόπους διατύπωσης της σκέψης.

Με δεδομένο ότι γνωρίζω και εκτιμώ ιδιαίτερα τη γραφή σας και δη την ποιητική, δε θα μπορούσα να μην αναφερθώ και σε αυτή. Η τελευταία σας ποιητική συλλογή με τίτλο, «Της μνήμης Κόκκινη θάλασσα» είναι για μένα ένα λυρικό και ταυτόχρονα στοχαστικό ταξίδι στα άδυτα της εσωτερικής μας θάλασσας, αν μπορώ να το θέσω υπαρξιακά. Ποια ήταν, ωστόσο, η δική σας ανάγκη, τα δικά σας ερεθίσματα, όταν γράφατε τα ποιήματά σας;

  Η ποιητική συλλογή «Της μνήμης… κόκκινη θάλασσα» είναι όλα αυτά που συνοψίζετε, αλλά και όλα εκείνα που οι αναγνώστες εντοπίζουν. Έχω διαπιστώσει πως εμείς - οι άνθρωποι - διαθέτουμε παράλληλες βιωματικές. Έτσι, ο καθένας βρίσκει να ακουμπήσει εκεί που ακουμπά το προσωπικό του συναίσθημα. Η αφηγηματική ίσως είναι διαφορετική. Επί της ουσίας, όλοι ταλαντευόμαστε ανάμεσα στο συναίσθημα και στην κατανόησή του. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο για έναν ποιητή να μη γράψει ό,τι τον βασανίζει. Μόνον έτσι η γραφή λειτουργεί λυτρωτικά και ενίοτε θεραπευτικά.

Eίναι, τελικά, πάντοτε αυτοβιογραφική η ποίηση και η δική σας, ειδικότερα;
Τα ερεθίσματα μπορεί κάποιες φορές να είναι προσωπικά και άλλες φορές να προέρχονται από βιωματικές τρίτων, από αναγνώσεις, από μουσικές και ό,τι άλλο μου προκαλεί ένα συγκινησιακό ενδιαφέρον ικανό να αποτυπωθεί στο χαρτί με λέξεις. Άλλωστε, όπως γνωρίζετε η αυτοβιογραφική έμπνευση δεν είναι μια ανεξάντλητη ύλη. Την μόνη ανεξάντλητη ύλη που αναγνωρίζω είναι η διαρκής μελέτη όσων έχουν ειπωθεί. Γι’ αυτό και τα διαβάσματα άλλων δημιουργών είναι για μένα πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Προχωράς πιο πέρα και εξελίσσεσαι…

Από την αναγνωστική μου εμπειρία στο έργο σας επισημαίνω τη χρήση της δύναμης της ελληνικής γλώσσας και τον πλούτο της σε βαθμό που πάντα να ανακαλύπτω καινούργια εκφραστικά μέσα. Πόσο αυθόρμητα βγαίνει αυτό και πόση τεχνική χρειάζεται; H ποίηση είναι θέμα ταλέντου, μόνιμης αναζήτησης ή και εξάσκησης;
Η ποίηση όπως και κάθε γραφή βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση νέων εκφραστικών μέσων. Όποιος επαναπαυτεί στην δική του βιωματική, κάποια στιγμή θα εξαντληθεί η αποτύπωση της προσωπικής εκφραστικής. Το ταλέντο σε συνδυασμό - επιμένω -με το διάβασμα και την εξάσκηση θα φέρει το καλό αποτέλεσμα. Γιατί ο ποιητής, μόνον γράφοντας, σβήνοντας και απορρίπτοντας - κάποιες φορές - την ακαριαία έμπνευση, αφού προηγουμένως την τιθασεύσει και την χαλιναγωγήσει μπορεί να φέρει το ζητούμενο αισθητικό αποτέλεσμα στην ισορροπία του Λόγου.

Είναι δεδομένη η ευκολία που παρέχει το διαδίκτυο - κυρίως - ώστε να χρήζονται συγγραφείς και ποιητές όλοι όσοι γράφουν. Πόσο αφελές ή και επικίνδυνο είναι κατά τη γνώμη σας αυτό, κυρία Στρέζου;
Ειλικρινά δεν με ενοχλεί να γράφουν όλοι, γιατί όλοι έχουν το δικαίωμα στην αποτύπωση προσωπικών συναισθημάτων. Με ενοχλεί αφόρητα η έπαρση όσων νομίζουν πως έχουν ήδη γίνει ποιητές. Στο διαδίκτυο αναπτύσσονται προσωπικές σχέσεις και βλέπουμε να χειροκροτούνται άτομα που καμία σχέση δεν έχουν με την ποίηση και τον ποιητικό τρόπο ζωής. Η Ποίηση είναι προπάντων άσκηση! Ο χρόνος είναι εκείνος που χρήζει τους ποιητές, γιατί οι ποιητές γράφουν για το μέλλον. Εάν καταφέρουμε να ανέβουμε το πρώτο σκαλί της ποίησης… ίσως το κοινό και ο χρόνος δείξουν μια κάποια γενναιοδωρία στους ασκητές της γραφής.

Κλείνοντας και αφού σας ευχαριστήσω θερμά για τη συνομιλία μας, θα ήθελα να σας ρωτήσω γιατί οι νέοι δεν καταπιάνονται με την ανάγνωση της ποίησης αλλά και της λογοτεχνίας και ποιος θα ήταν κατά τη γνώμη σας ένας καλός τρόπος να μπουν από νωρίς σε ανάλογου επιπέδου αναγνώσματα;
Για μένα το πρόβλημα ξεκινάει από το σχολείο. Ίσως αναρωτηθείτε και δικαίως, τι ρόλο παίζει η οικογένεια σε αυτό τον τομέα. Προσωπικά, μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον που καμία σχέση δεν είχε με το βιβλίο. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές μου ήταν εκείνοι που φώτισαν πρώτοι το δρόμο, για να ακολουθήσω και να βαδίσω, στα δικά τους πατήματα. Είστε εκπαιδευτικός και γνωρίζετε πολύ καλά πως οι ψυχές των παιδιών επηρεάζονται από φωτισμένους δασκάλους. Γιατί, όπως είπε και ο Μέγας Αλέξανδρος για τον δάσκαλό του τον Αριστοτέλη «Στους γονείς μου οφείλω το ζην και στον δάσκαλό μου το εύ ζην». Μόνον η σωστή παιδεία μπορεί να ανυψώνει τον άνθρωπο στις κλίμακες της ψυχικής ευδαιμονίας. Σήμερα, με την ευκολία που παρέχει το διαδίκτυο και τη σωστή χρήση του, δεν υπάρχει δικαιολογία στη μη απόκτηση της γνώσης. Όλοι μπορούμε, αρκεί φυσικά να το θέλουμε. Όσο για τους νέους είμαι αισιόδοξη… θα βρουν σιγά-σιγά το δρόμο τους. Δυστυχώς, η γενιά μου και η αμέσως προηγούμενη από μένα τους κληροδότησε μια εποχή κρίσης σε όλα τα επίπεδα. Θέλω να πιστεύω πως θα διεκδικήσουν το μερίδιο στην ευτυχία που τους αναλογεί.

Σας ευχαριστώ πολύ!!!
Η σελίδα της εφημ.Θεσσαλία,της 18ης Μαίου.
 
 
Καταβύθιση στο έργο των ποιητών,αλλά και προσωπικό ποιητικό ταξίδι.
Τρία χρόνια μετά την έκδοση του πρώτου τόμου και μετά από γραφή που εξελίχθηκε σταδιακά ,κυκλοφορεί από την Άνεμος εκδοτική ,ο δεύτερος τόμος των Αισθητικών αναλύσεων του έργου 19 σύγχρονων Ελλήνων ποιητών. Είναι μιά συλλεκτική έκδοση όχι μόνο για τους λάτρεις της ποίησης και το εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό που αρέσκεται σε εντρυφήσεις αναλυτικής σκέψης( ο πρώτος τόμος θεωρήθηκε ιδανικό βοήθημα για φιλολόγους και μαθητές)αλλά και για κάθε αναγνώστη που θέλει να ανακαλύψει ταυτόχρονα πολλούς δημιουργούς και να αναζητήσει εκείνους, που μιλούν κατευθείαν στο δικό του συναίσθημα. Διαβάζοντας το βιβλίο,ο αναγνώστης αποκαλύπτει τα σημεία που τον ενώνουν με κάθε έναν από τους δημιουργούς, μια και υπάρχει πνευματική συγγένεια μεταξύ δημιουργών και αναγνωστικού κοινού. Το βιβλίο αποτελεί πρωτίστως μια προσωπική (της συγγραφέα) καταβύθιση στις λέξεις του έργου κάθε δημιουργού,την παρουσίαση και επέκτασή τους μέσα από δικές της λέξεις, έπειτα από βαθιά μελέτη των πονημάτων τους,αποκαλύπτοντας την προσωπική τους ενσυναίσθηση και την αισθητική τους στα μάτια των αναγνωστών. Είτε γνωρίζει κάποιος το έργο τους,είτε όχι,το βέβαιο είναι ότι μετά την ανάγνωση του βιβλίου, επιθυμεί να ασχοληθεί με τον καθέναν ξεχωριστά. Αναγνωρίζοντας ότι είναι πέρα από δύσκολο και παρακινδυνευμένο ένα τέτοιο εγχείρημα,αλλά με γνώμονα την εκτίμηση της ίδιας της ποιότητας της γραφής τους,η Σοφία Στρέζου καταφέρνει,τελικά, να οδηγείται με ασφάλεια και επιτυχία και να να αναδεικνύει δημιουργούς με σημαντικό έργο,συστήνοντάς τους σε εμας, μέσα από τις "εκλεκτικές συγγένειες»,για να μπορεί,όπως λέει η ίδια , «ο στοχασμός ,προοδευτικά και αθόρυβα, να ακολουθεί το συμπαντικό υπαινισσόμενο πεδίο της γνώσης.»


Διαβάζοντας την προσωπική Ποιητική συλλογή της Σοφίας Στρέζου,”Tης μνήμης…. κόκκινη θάλασσα:,υπάρχει έντονο το στοιχείο της έλλειψης,της απώλειας,της ματαίωσης,της απουσίας,συναισθήματα που εμπνέουν την ποιήσή της, η οποία έρχεται ως λυτρωτική εκδήλωση,που προσπαθεί να καλύψει το κενό,ώστε; “να ξεκινήσει άλλο ένα ταξίδι στην άκρη των στίχων”. Πρόκειται για έναν συνδυασμό ρεαλισμού και και λυρικής έξαρσης,με ξεχωριστή ποιότητα,με γλωσσική επάρκεια,με γλώσσα που απεικονίζει βαθυστόχαστες εικόνες,εναλλασσόμενες με τις έννοιες των λέξεων,ελκύοντας τη συναισθηματική μας ευαισθησία ,αλλά και κεντρίζοντας τη σκέψη μας. Με ρέοντα ποιητικό λόγο,με υπέρβαση στη δομική κατασκευή των στίχων,καταφέρνει να δώσει διάσταση στην αοριστία του χρόνου,μπροστά σε μια κόκκινη θάλασσα.
«μυρίζεις το ανύποπτο άρωμα μιας σκοτεινής θάλασσας, ξοδεύοντας τις ώρες για να σώσεις και να σωθείς, από τη μνήμη ....»
Χαριτίνη Μαλισσόβα





16 Μαΐου 2014

                                                                  Μάρω Λεονάρδου


"Διαδίκτυο και κοινωνική δικτύωση σκότωσαν τις ερωτικές σχέσεις"
Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Μάρω Λεονάρδου,με αφορμή το νέο της βιβλίο" Σιγά ρε φίλε",(εκδόσεις Κέδρος,σε μια συζήτηση
για τις σχέσεις των δύο φύλων την εποχή του διαδικτύου,για τους πολλαπλούς ρόλους που καλείται να ενσαρκώσει
μια γυναίκα,για την ανταμοιβή της και το τίμημα που πληρώνει.




Σιγά ρε φίλε,λοιπόν,ο τίτλος του νέου σας βιβλίου.Σε ποιον ή ποιους απευθύνεται η προσφώνηση;
Ε, νομίζω είναι προφανές. Στο σύγχρονο νεοέλληνα άνδρα

Σας γνωρίσαμε ως δημοσιογράφο και υπήρξατε μια από τις αγαπημένες
newscasters.Ποιο ήταν το κίνητρο να γράψετε το πρώτο σας βιβλίο;
Πάντα ήξερα πως θα ρχόταν η ώρα που θα έγραφα βιβλία. Συνέβη όμως το 2006, σε μια στιγμή επαγγελματικής αβεβαιότητας, που είχα άπλετο χρόνο μέσα στη μέρα για να το κάνω, και που θες σαν από μηχανής θεός, μου χάρισαν ένα λάπτοπ. Βλέπετε, μέχρι τότε δεν είχα λάπτοπ, και νόμιζα πως το μόνο που μου έλειπε ήταν το μηχάνημα! Την ιστορία την ψιλοείχα... Αλλωστε καθημερινά κατακλύζουν το κεφάλι μου ιστορίες που ζητούν να γραφτούν. Οπότε, για το πρώτο βιβλίο όπως και για τα υπόλοιπα ήταν μόνο θέμα χρόνου!


Από την εποχή το
www.απόγνωση.gr,που ήταν κι το πρώτο σας βιβλίο,πόσο άλλαξαν τα πράγματα στο χώρο της κοινωνικής δικτύωσης και-κατ' επέκταση, των σχέσεων των δύο φύλων;
Νομίζω πως έγιναν πολύ χειρότερα. Το διαδίκτυο και η κοινωνική δικτύωση σκότωσαν τις ανθρώπινες και πολύ περισσότερο τις ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις. Συνέβαλαν επίσης καταλυτικά στη διάλυση των γάμων. Το γεγονός ότι πλέον μπορεί ο οποιοσδήποτε να ζήσει την ψευδαίσθηση μιας ερωτικής σχέσης μέσα από τον υπολογιστή του, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να ειναι και αληθινή εξουδετέρωσε κάθε ίχνος επιθυμίας να το ζήσει στ αλήθεια. Τον διευκόλυνε να λέει ψέματα στον εαυτό τους και τους άλλους.Επίσης, το γεγονός ότι μέσα εκεί απρόσωπα ξεπερνιούνται όλα τα ταμπού, τα κόμπλεξ και οι επιθυμίες, δε σημαίνει πως απαραίτητα οι άνθρωποι «θεραπεύτηκαν» και από αυτά στ αλήθεια.

Πόσο δύσκολο είναι να "κρατήσει" ένας γάμος στη σημερινή εποχή;
Σε ποια σημεία,κατά τη γνώμη σας, βαρύνεται το ανδρικό και σε ποια το γυναικείο φύλο;

Δύσκολα, πολύ δύσκολα πια και νομίζω πως αυτό περιγράφεται αναλυτικά στο βιβλίο.
Ο άνδρας πολύ γρήγορα παραιτείται από τις ευθύνες του, κυρίως τις συναισθηματικές απέναντι στη σύζυγό του, κι εκείνη πολύ άνετα με πρόσχημα τα παιδιά και τις «υποχρεώσεις», πτώμα από την κούραση και όλους τους ρόλους που καλείται να εκπληρώσει αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις σεξουαλικές του ορέξεις.
Με το που θα συμβούν αυτά τα δύο, ο γάμος έχει τελειώσει. Αν θα κρατήσει, αυτό θα συμβεί μόνο και μόνο για τα κοινωνικά προσχήματα.


5)Γυναίκα,μητέρα και πρόσφατα,γιαγιά.Πώς συνδυάζονται τρεις διαφορετικοί και "κόντρα" ρόλοι από μια γυναίκα που είναι ακόμα στην τέταρτη δεκαετία της ζωής της;
Σας διορθώνω, διανύω την πέμπτη δεκαετία της ζωής μου, έχοντας συμπληρώσει ήδη τέσσερις. Ο μόνος τρόπος να συνδυαστούν είναι ένας. Να ειμαι ο εαυτός μου, πάντα και σε κάθε στιγμή. Δε σημαίνει ότι αυτός ο εαυτός θα αρέσει πάντα σε όλους. Ομως δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να μην καταρρεύσει κανείς.

Life-style και Ελλάδα του 2014:μύθος ή πραγματικότητα;
Ελληνική «ψώρα».... Παριστάνουμε αυτό που δεν ειμαστε. Μια πραγματικότητα στο μύθο του μυαλού μας.


Η ηρωίδα του βιβλίου,καθηγήτρια,μεσοαστή,παρουσιάζεται ως αλαφροίσκιωτη.
Πόσο "επιτρέπεται" σε μια γυναίκα, μεσούσης της Κρίσης,και δεν εννοώ μόνο την οικονομική,να μην είναι προσγειωμένη;
σως να μην επιτρέπεται και πολύ πολυ.Ομως μην ξεχνάμε πως αυτή, είναι ηρωίδα μυθιστορήματος και σ ένα μυθιστόρημα όλα επιτρέπονται! Ακόμη και αυτά που δεν επιτρέπονται πάντα στη ζωή. Από εκεί και πέρα, αν δε ζεις και λίγο στον κόσμο σου, ως ηρωίδα του σύγχρονου κόσμου, της κρίσης και της πραγματικότητας, πώς μπορείς να επιβιώσεις? Αν επιμείνεις στην προσγείωση του σύγχρονου ρεαλισμού, μαλλον θα σε καταπιεί πολύ γρήγορα.

Ποιο ήταν το κυρίαρχο συναίσθημά σας για την ηρωίδα,όταν γράφατε το βιβλίο και ποιο όταν το τελειώνατε;
Σε όλη τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου και στο τέλος, ένιωθα απέραντη συμπόνοια για την ηρωίδα. Ισως και κάποια θλίψη στο τέλος, επειδή τελικά ούτε αυτή βρήκε τη λύση στο αδιέξοδο που λέγεται ζωή, σχέσεις, γάμος


Ποια όρια,τελικά,πρέπει να έχει κανείς ξεπεράσει,για να του πούμε:Σιγά ρε φίλε;;
Πολλά! Πάρα πολλά. Αλλά αξίζει τον κόπο! Γιατί όταν δεν φοβάσαι την κρίση και άποψη των άλλων, ή τη μοναξιά σα γυναίκα, τότε μόνο μπορείς να επιβιώσεις στον ανδροκρατούμενο κόσμο της σύγχρονης Ελλάδας. Αλλά τότε είναι που είσαι πραγματικά ελεύθερη και δυνατή. Κι αυτό έχει τεράστια γοητεία, πιστέψτε με.

Για ποιο λόγο θα προτρέπατε τους αναγνώστες μας να διαβάσουν το βιβλίο;
Γιατί καταρχήν πιστεύω ότι όλοι θα ταυτιστούν με κάποιον ή κάποιαν από τους ήρωες του βιβλίου, κι έχει πολλούς. Κάποιες θα νιώσουν δικαιωμένες, επειδή η Θέκλα λέει και κάνει αυτά που θα θελε να πει και να κάνει η μέση ελληνίδα, αλλά δεν τόλμησε, ούτε της το επέτρεψαν. Αλλά πιστεύω επίσης πως όσοι το διαβάσουν τελικά, θα διασκεδάσουν. Κάποιοι ίσως και να ξανασκεφτούν λίγο πιο βαθιά το γάμο τους, τη σχέση τους... τη μετά το γάμο ζωή τους.


Ευχαριστώ θερμά.
Εύχομαι κάθε επιτυχία σε κάθε δραστηριότητά σας.


 
                                                                Έμυ Τζωάννου




"Η σύγχρονη Ελληνίδα,
εγκλωβίστηκε
σε έναν κυκεώνα κουλτούρας και χειραφέτησης."


Βαθύτατα λυρική,άριστη γνώστις της ελληνικής γλώσσας,
με διάχυτη την αγάπη της στο ελληνικό στοιχείο και το μπλε του Αιγαίου,η Έμυ Τζωάννου μιλά για την Ελλάδα,την Ποίηση,την Κρίση
αλλά και για τη σύγχρονη Ελληνίδα.


Τρεις ποιητικές συλλογές κι ένα μυθιστόρημα, με έντονο το ελληνικό στοιχείο. Τι είναι η Ελλάδα για εσάς, κυρία Τζωάννου, που ζήσατε τόσα χρόνια στο εξωτερικό;
Έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία για την πατρίδα μου, μια βαθιά και ακλόνητη Αγάπη και τόσα συναισθήματα …, που είναι αδύνατον να απεικονιστούν σε λίγες αράδες …
Κάθε φορά που αναφέρομαι στην Ελλάδα συγκινούμαι, με αποτέλεσμα να καταγράφονται οι παλμοί μιας εσώτερης συγκίνησης, που χαράζεται με τη σφραγίδα της γραφής μου στην ιεροτελεστία της έμπνευσης ... !!!
Οι εμπειρίες μου από την εικοσαετή παραμονή μου στο εξωτερικό είναι πλούσιες και μου δίδαξαν πολλά.
Έζησα 21 χρόνια στο Βέλγιο, όπου έκανα οικογένεια και απέκτησα δυο θαυμάσια παιδιά, μια κόρη και ένα γιό !
Αλλά, η έλλειψη της πατρίδας μου ήταν πάντοτε έντονη και η νοσταλγία της μόνιμος σύντροφος, γιατί η Ελλάδα είναι μια χώρα Ευλογημένη !
Η Ελλάδα των φιλοσόφων, των λογοτεχνών, των ποιητών, των ζωγράφων … η κοιτίδα του Πολιτισμού, η χώρα της Τέχνης …, η χώρα μου !
Την Αγαπώ για τόσα πολλά και διαφορετικά - ιδιαίτερα στοιχεία της …
Για την αυθεντικότητα, για την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμά της, τα θρυλικά σύμβολά της, τους μύθους της, τις παραδόσεις, τα δαντελωτά νησιά, τα γραφικά σοκάκια της, το ανάγλυφο μπλε του Αιγαίου, τις αυλές με τα λουλούδια που μοσχοβολούν, τις παραλίες της, τα μυθικά ηλιοβασιλέματα σε όλες τους τις αποχρώσεις, τις γιορτές και τα πανηγύρια της, που στήνουν το χορό ανά πάσα στιγμή, ακόμα και στη μέση του δρόμου, για τα γραφικά ταβερνάκια, τις συναυλίες και τις παραστάσεις στα αρχαία θέατρα, για τα θερινά σινεμά, για τα τοπικά μεζεδάκια, το χωριάτικο ψωμί, για τους καλόκαρδους ντόπιους νησιώτες ή χωρικούς, για τις φυσικές της καλλονές, για το φιλότιμο και την λεβεντιά της …
Αυτή είναι η Ελλάδα μου ! Αυτή είναι η Ελλάδα μας !
Και … « Όσο και αν κινδυνεύουμε να πνιγούμε, η θάλασσα παραμένει γαλάζια » ( Οδυσσέας Ελύτης )
Γι’ αυτό … « Όπου και αν πάω …, η Ελλάδα με Πληγώνει ! »
( Γιώργος Σεφέρης ).
Αιγαίου Άρωμα

Αγναντεύοντας το Αιγαίο,
την πηγή της έμπνευσης ...,
σαν σε παραμύθι που αρχίζει να ξετυλίγεται,
πλέω στα γαλανά νερά του
με έναν αέρα ανανέωσης,
χτίζοντας όνειρα
στις αψεγάδιαστες εικόνες των δαντελωτών νησιών ,
καλλιεργώντας τη δυνατότητα
να ισορροπώ ανάμεσα στο όνειρο και στην πραγματικότητα,
με ανέμελη διάθεση.
 
Το μυθιστόρημά σας "Η Αγάπη μου Μεσόγειος" έχει πολλά στοιχεία αποφθεγματικού και ποιητικού λόγου.
Ποίηση ή αφηγηματικός λόγος, είναι τελικά το μέσο με τον οποίο εκφράζεστε καλύτερα;
H γραφή είναι ένα παιχνίδι ακροβασίας, μια αναμέτρηση με το όνειρο, ένα κυνήγι φωτοσκιάσεων … ιδεών, που καταλήγουν σε φωτισμένο όραμα. Και είναι ένα ταξίδι μοναχικό, συναρπαστικό και απρόβλεπτο.
Δεν ξέρεις από πριν που θα σε πάει … Είναι κάτι σαν περιπέτεια, παίρνεις έναν δρόμο, που δεν ξέρεις που οδηγεί …
Μέσα από τον γραπτό λόγο – ποιητικό ή πεζό – βλέπουμε τον κόσμο από ένα διαφορετικό πρίσμα – ασπρόμαυρο ή έγχρωμο – ανάλογα …, μεταλλάσσοντας – μετουσιώνοντας την Έμπνευση, το Όραμα, το Όνειρο σε … Λόγο !
Γράφω για να νοιώθω ζωντανή, αναζητώντας τη λύτρωση μέσα από τη μορφή του λόγου, είτε είναι ποιητικός είτε είναι αφηγηματικός. Με εκφράζουν και τα δύο είδη της τέχνης του λόγου και αυτό που διακρίνεται στη γραφή μου είναι μια έντονα λυρική διάθεση.
Η αισθητικοποίηση των λυρικών οραματισμών, η λειτουργία της συγκίνησης, που εκπέμπει, διαθλάται και διαχέεται καθώς αποτυπώνεται σε λέξεις, με Ευλάβεια είναι κάτι συναρπαστικό !
Έχω αναπτύξει μια σχέση αφοσίωσης με τον γραπτό λόγο, αφού διατηρεί μια … εκδοχή – μορφή αθανασίας !
Χρειάζομαι μια αφορμή, ένα ειδύλλιο, μια έξαρση καλοκαιρινής διάθεσης. Χαλαρώνω κι οραματίζομαι απροσδιόριστες συναντήσεις στο Αιγαίο, γιατί αυτό το πέλαγος δεν έχει οθόνες, είναι φτιαγμένο από πνεύμα και ορίζεται από τη διαύγεια. Έτσι, γλιστρώντας στ’ αναστημένα κύματά του, με συνεπαίρνει η φαντασία και διανθίζεται το όραμα της προσδοκίας μου…
Η θάλασσα, σαν μάγισσα πλανεύτρα σε ξεσηκώνει με το κύμα της, σε θεραπεύει με την ηρεμία και την απεραντοσύνη της και σε λυτρώνει, παραδίνοντας το κορμί και την ψυχή σου στο δροσερό άγγιγμά της και στη γαλανή αύρα της. 


 Η δημοσιογραφική σας ιδιότητα, αλλά και αυτή της μεταφράστριας, πόσο συμβάλλουν ή και βοηθούν την συγγραφική-ποιητική σας ενασχόληση; Βλέπετε με συγκατάβαση ή με θυμό όσους γράφουν νομίζοντας ότι είναι μόνο θέμα έμπνευσης; Σπούδασα Αγγλική Φιλολογία και Θεολογία και διετέλεσα δημοσιογράφος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλια επί σειρά ετών. Παράλληλα, ασχολήθηκα και με τη μετάφραση.
Οι σπουδές μου, μου άνοιξαν το δρόμο προς τη λογοτεχνία και την ποίηση, διευρύνοντας τόσο τις γνώσεις μου όσο και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μου για αυτές τις μορφές της τέχνης.
Ως φιλόλογος και λογοτέχνης διαθέτω μια επιδεξιότητα στον γραπτό λόγο και τον προτιμώ από τον προφορικό. Οι γνώσεις που αποκόμισα από τις σπουδές μου, σε συνδυασμό με την ευρυμάθεια που με χαρακτηρίζει, ήταν καθοριστικοί για την μετέπειτα πορεία μου.

Ο θυμός δεν είναι ίδιον του χαρακτήρα μου και συνηθίζω να είμαι ενθαρρυντική σε ανθρώπους που έχουν τη διάθεση να γράφουν, ακόμα και όταν η γραφή τους έχει πιο απλή μορφή. Θεωρώ ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους να γράφουν με τις δικές τους εκφραστικές ικανότητες, τολμώντας να απεικονίσουν τα γεννήματα του μυαλού τους.
 
Το μυθιστόρημά σας ,αποπνέει έντονο λυρισμό, διατηρώντας, ωστόσο μια αξιοθαύμαστη αξιοπρέπεια, χωρίς μελοδραματισμούς.
Πόσο εύκολο είναι να διατηρηθούν τα όρια αυτά στην αληθινή ζωή, όταν βιώνει κάποιος την προδοσία και την ματαίωση;
Η ζωή εμπεριέχει την τραγωδία μέσα της και κάποιες φορές μας εκπλήσσει δυσάρεστα. Είναι επώδυνο να ζεις, βιώνοντας δύσκολες καταστάσεις, αλλά συχνά είναι αναπόφευκτο. Και εκεί είναι που πρέπει να δώσεις το στοίχημα με τον εαυτό σου, για να παλέψεις με όλες τις ψυχικές σου δυνάμεις και να βγεις νικητής.
Οι δυσκολίες μας λιαίνουν και μέσα από τις πληγές ανασύρεται ο νέος εσωτερικός εαυτός, που έχει δημιουργηθεί από τα τραύματα.

Η αξιοπρέπεια είναι μια αρετή, ένας ευπρεπής τρόπος ζωής με ευγένεια και ήθος, χωρίς παράπονα και μεμψιμοιρίες και έτσι μπορεί να έχει κανείς αυτοεκτίμηση και παράλληλα να κερδίσει τον σεβασμό των άλλων.
Σχετικά με το μυθιστόρημά μου, θα ήθελα να τονίσω ότι σημασία έχει η αύρα που αυτό αποπνέει, σε συνδυασμό με τη γοητεία που ασκεί στους αναγνώστες.
Οι ζωές μας τροχιές, που είχαν συναντηθεί κάπου στο σύμπαν. Τώρα, είχα αποφασίσει να οδηγήσω τα βήματά μου στην απέναντι όχθη, προχωρώντας σ’ ένα νέο αύριο.
 
  Επιστρέφω στην ποίηση και στα υψηλής αισθητικής οπτικοποιημένα σας ποιήματα μέσω του youtube.
Βοηθά ή εγκλωβίζει, όμως, κάτι τέτοιο τον αναγνώστη;
Η Ποίηση είναι ένα είδος μαγείας, που μας μεταμορφώνει εσωτερικά !
Είναι μια από τις μορφές της συγκινησιακής χρήσης της γλώσσας.
Σκοπός της είναι να μας μεταδώσει τις ιδέες, τις εντυπώσεις και τα συναισθήματα του ποιητή, για να μας μεταφέρει την ψυχική του κατάσταση, αυτή που υποκίνησε και ενεργοποίησε την εμπνευστική ικανότητα του ποιητή, δίνοντας στους αναγνώστες την ποιητική εμπειρία, μεταφέροντάς τους “ στην κατάσταση της ποιητική χάρης “ ( en etat de grace poetique ).
Κάθε ποίημα οφείλει τον ποιητικό χαρακτήρα του στο ακτινοβόλημα, στην ενέργεια, τη φαντασία, την αισθαντικότητα, που έχει εκφράσει ο δημιουργός του.
Συνηθίζω να ντύνω κάποια από τα ποιήματά μου, με εικόνες και μελωδίες. Το βρίσκω ιδιαίτερα συναρπαστικό και από ό,τι μου λένε οι αναγνώστες, γοητεύονται από αυτό το “ πάντρεμα “ στίχων, ήχων και μουσικής.
Ρανίσματα ποιημάτων
Άς κυλάνε
αργά στο χρόνο
τα ρανίσματα
των ποιημάτων μου

κηλίδες αίματος
σημεία αναφοράς
γεωγραφικοί σταθμοί
της έναστρης ζωής μου
 
  Θα θέλατε να μας πείτε κάποια σημεία αναφοράς σας ή συγκεκριμένους ποιητές που εσείς θεωρείτε ότι επηρέασαν τη γραφή σας ; Στην Ελλάδα, την κοιτίδα του πολιτισμού και της τέχνης, υπάρχουν πάρα πολλοί χαρισματικοί δημιουργοί, που με έχουν γοητεύσει με το έργο τους.
Ποιητές που έχουν αφήσει βαθιά τα ίχνη τους, στη ζωή μας, με το έργο τους να αγγίζει, να συγκινεί, να διδάσκει.

Ο Οδυσσέας Ελύτης είχε πει ότι “ η ποίηση στηρίζεται στη μαγεία της γλώσσας, στη γοητεία του συνδυασμού των λέξεων, που φέρνουν τον σπινθήρα … “
Eίναι άξια λόγου η πίστη του Ελύτη, στην υφή της γλώσσας ως ήθους και ως αξίας πέρα από τη χρήση της ως οργάνου επικοινωνίας.
Οφείλω να ομολογήσω, ότι η τελετουργική μαγεία της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη με συγκινεί και με συναρπάζει ακατάπαυστα !
Η απαράμιλλη γοητεία της ποίησης
σε σονάτες λυρισμού
με επίκεντρο την αισθαντικότητα
σαγηνεύει τη σκέψη
ενεργοποιώντας τις ευαισθησίες !


Διαδίκτυο και ποίηση, όπου μπορεί να δημοσιεύει και να αυτο-χρήζεται ποιητής ο καθένας.
Πόσο κακή επιρροή είναι και πόσο εθιστικό είναι το να συνηθίζουμε κακής ποιότητας γραφή;
Αυτό μπορεί να είναι μια παγίδα, στην οποία μπορεί να πέσει κάποιος και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και οξύνοια του νου, για να μπορεί κανείς να διακρίνει την αυθεντική – ποιοτική γραφή, από την … απομίμηση ή την γραφή κακής ποιότητας.
 
Στην Ελλάδα της Κρίσης, βλέπετε τους νέους ανθρώπους να έλκονται ή να απομακρύνονται από τα βιβλία;
Πόσο ευθύνεται η οικογένεια και η εκπαίδευση γι αυτό;
Στα δύσκολα χρόνια που διανύουμε, πολλοί από τους συμπολίτες μας βρίσκονται σε δεινή θέση και αδυνατούν να “επενδύσουν” τα χρήματά τους σε βιβλία, όπως συνήθιζαν…
Η νέα γενιά, αντιμετωπίζει τρομακτικές δυσκολίες, που ήταν αδιανόητες πριν από λίγα μόνον χρόνια.
Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει πληγεί και αυτό, όπως και τόσα άλλα.
Θέλω να ελπίζω ότι η χώρα μας θα παλέψει και θα νικήσει την κρίση, για να μπορέσουν οι νέοι να έχουν ένα μέλλον με αξιοπρέπεια !
9)Η λέξη αξιοπρέπεια μου έρχεται αυθόρμητα όταν θέλω να χαρακτηρίσω την ηρωίδα του βιβλίου σας. Ποια χαρακτηριστικά έχετε την αίσθηση ότι πρέπει διέπουν τη σημερινή γυναίκα, πόσο εύκολα εγκλωβίζεται η σημερινή Ελληνίδα στην εικόνα - πρότυπο που πλασάρουν τα μίντια ;
Ο καλλιτέχνης του λόγου έχει την ικανότητα να δίνει ζωή στις λέξεις και καθ’ επέκτασιν στους ήρωες των έργων του.
Τα θέματα που επιλέγει είναι αλληλένδετα με την οπτική γωνία από την οποία αντικρίζει τον κόσμο και από το πρίσμα από το οποίο βλέπει τα πράγματα και έτσι, διαμορφώνεται η καλλιτεχνική του ταυτότητα και το ύφος του έργου του !
Η ηρωίδα του βιβλίου μου είναι μια δυναμική γυναίκα που ερωτεύεται, τολμά, αγωνίζεται, αφοσιώνεται, κάνοντας υπερβάσεις που απαιτούν γενναιότητα, για να ζήσει έντονα έναν μεγάλο έρωτα !
Όταν διαπιστώνει ότι τα όνειρά της γκρεμίζονται, αποχωρεί αποφασιστικά, αλλάζοντας δραστικά πορεία πλεύσης και επιδεικνύοντας αξιοπρέπεια και γενναιότητα για άλλη μια φορά .
Θεωρώ ότι η εικόνα – πρότυπο που πλασάρουν τα media μπορεί να είναι άλλη μια παγίδα, για πολλές Ελληνίδες, που ακολουθούν ένα μοντέλο γυναίκας και εγκλωβίζονται, χάνοντας την δική τους προσωπικότητα.
Πολύ συχνά, αποποιούνται την ταυτότητά τους στην προσπάθειά τους να μιμηθούν το life-style και την εξωτερική εμφάνιση διασημοτήτων και αυτό οδηγεί σε μια υπαρξιακή σύγχυση, από την οποία προκύπτει η μεγαλύτερη ανασφάλεια του “ εγώ “ και λόγω των προαναφερθέντων, κλονίζεται η αυτογνωσία, κάτι που καθυστερεί την εκπλήρωση της προσωπικής ευτυχίας .

 
Δυο λόγια για την κακοποιημένη γυναίκα, όπως ενδεχομένως βιώσατε εμμέσως, μέσω της δημοσιογραφικής σας ιδιότητας.
Και, Τελικά ,η σύγχρονη Ελληνίδα είναι πιο ώριμη και πιο ανεξάρτητη από ό,τι στη δεκαετία του 70- 80;
Είναι όνειδος στην εποχή μας να σημειώνεται το φαινόμενο της κακοποίησης των γυναικών. Παρατηρείται ότι το παιχνίδι εξουσίας, παρόλη τη χειραφέτηση της γυναίκας είναι – δυστυχώς - ένα φαινόμενο που δεν έχει πάψει να υπάρχει.
Η Ελληνίδα του σήμερα είναι προφανώς πιο ανεξάρτητη και ελεύθερη συγκριτικά με την Ελληνίδα του 70 – 80, αλλά εκτιμώ, ότι μέσα από την απελευθέρωσή της, παγιδεύτηκε και ενώ απέκτησε περισσότερα δικαιώματα, απέκτησε και πιο πολλές υποχρεώσεις.
Μέσα στο σύγχρονο πλαίσιο του δυτικού φιλελευθερισμού, η σύγχρονη Ελληνίδα, θέλοντας να ακολουθήσει το νέο ρεύμα της μετα-μοντέρνας εποχής, μιμούμενη τα δυτικά πρότυπα γυναικών, εγκλωβίστηκε σε έναν κυκεώνα κουλτούρας και χειραφέτησης.
Εξ αιτίας όλων αυτών, έχασε κάποιες προτεραιότητές της – ίσως και κάποιες από τις αξίες της – και κάνοντας σπασμωδικές κινήσεις, φαίνεται ανώριμη.
Σας Ευχαριστώ πολύ για την εγκάρδια φιλοξενία σας!


 

 Βιογραφικό
Η Έμυ Τζωάννου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από το Αμερικάνικο κολλέγιο ANATOLIA. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Α.Π.Θ. και συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές (στις μεθόδους διδασκαλίας), στο International House College του Λονδίνου. Έζησε 21 χρόνια στο Βέλγιο, όπου δημιούργησε την οικογένειά της. Έχει μία κόρη και έναν γιο.
Διετέλεσε δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Ευρωπαρατηρητής», που κυκλοφορεί στο Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, ως υπεύθυνη για τα θέματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Commission.
Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στο Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων του Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης και διετέλεσε σύμβουλος του υπουργού για τα πολιτιστικά θέματα.

Υπήρξε στέλεχος του Διεθνούς Κέντρου Unesco και σήμερα δραστηριοποιείται στο χώρο της μετάφρασης του Λόγου και της Τέχνης.
Βραβεύτηκε στο 1ο Φεστιβάλ Ποίησης Θεσ/νίκης, τον Οκτώβριο του 2005, με το βραβείο των « Νέων Ποιητών ». Επίσης, έχει βραβευθεί από τη Μουσική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος, με το «Ειδικό Βραβείο Ποίησης».
Οι ποιητικές της συλλογές με τίτλο «Της ψυχής μου οι θάλασσες» και «Ανιχνεύοντας Ερωτικές Περιπλανήσεις», «Aγάπης Άρωμα» των εκδόσεων «Αμφικτυονία Ελληνισμού», παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Πνευματικού Μαϊου Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης και των υπουργείων Πολιτισμού και Μακεδονίας - Θράκης.

Από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ, κυκλοφορεί το μυθιστόρημά της,"Η αγάπη μου Μεσόγειος"




15 Μαΐου 2014

 
Γιώργος Χ. Θεοχάρης
 
 
 
 

   "Όταν ακούμε τη σιωπή του διπλανού,
οφείλουμε να δείξουμε μία διέξοδο,
     εκείνη που ορίζει η πένα"
 


 Την 40 ετή ποιητική πορεία του συγκεντρώνει στο βιβλίο "Πιστοποιητικά θνητότητας", (εκδ.Βιβλιοπωλείο Σύγχρονη έκφραση),
ο γνωστός ποιητής και διευθυντής έκδοσης του βραβευμένου λογοτεχνικού περιοδικού "Εμβόλιμον"και του επίσης βραβευμένου με το Κρατικό Βραβείο 2011 στην κατηγορία Χρονικό – Μαρτυρία βιβλίου "Δίστομο - 10 Ιουνίου 1944 το ολοκαύτωμα".

 Με χαρά σας καλωσορίζω στις Διαδρομές της εφημ. Θεσσαλία, κύριε Θεοχάρη. "Πιστοποιητικά θνητότητας" ο τίτλος της συγκεντρωτικής έκδοσης του έργου σας. 40 ετών διαδρομή στην ποίηση και στη λογοτεχνία, πιο πολύ ως πιστοποιητικό αθανασίας θα μπορούσε να εκληφθεί.
Η επιλογή του τίτλου της συγκεντρωτικής έκδοσης των ποιημάτων μου είναι αποτέλεσμα της πεποίθησής μου ότι στη διάρκεια παρουσίας του όντος μέσα στα ασφυκτικά όρια της ανθρώπινης περατότητας εκείνο που του δημιουργεί ελάχιστες προϋποθέσεις αθανασίας, όπως σοφά λέτε, είναι ό,τι πνευματικό κατορθώνει να δημιουργήσει και ό,τι μπορεί ψυχικά να χαρίσει σε άλλους ανθρώπους· συνελόντι ειπείν στιγμές αθανασίας χαρίζουν μονάχα η Τέχνη και ο έρωτας. Όντως στη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων μου εγκιβωτίζεται η δημιουργική πορεία 40 ετών και συμπεριλαμβάνονται επίσης 12 επιλεγμένα ποιήματα, γραμμένα και αναγνωσμένα δημόσια στην περίοδο της Απριλιανής δικτατορίας, ως ένδειξη των απαρχών της ποιητικής μου δημιουργίας. Σαράντα χρόνια γεωργώντας το κηπάριο της ποίησης στο απέραντο λιβάδι της γλώσσας, φυτεύοντας ό,τι θησαυρίστηκε μέσα στην παιδική μου ψυχή κι ό,τι το ενήλικο βλέμμα μου μπόρεσε να διακρίνει και να αποκωδικοποιήσει με όρους Τέχνης μέσα από το φασματοσκόπιο της προσωρινότητάς μας. Ποιήματα / ενέχυρα ύπαρξης στο ενεχυροδανειστήριο του Χρόνου. Ποιήματα / πιστοποιητικά της θνητότητάς μας. Γιατί τι άλλο είναι η Ποίηση από τη μορφο-ποίηση της ανθρώπινης θλίψης για την προϊούσα φθορά που επιφέρει ο χρόνος; Ποίηση είναι ο απελπισμένος λόγος που αρθρώνει ο πονεμένος, ανοχύρωτος άνθρωπος, επιχειρώντας ν’ αναμετρηθεί με το τελεσίδικο του θανάτου, πιστεύοντας ότι, δια του Λόγου, θα το ακυρώσει. Είναι μια άλλη γλώσσα που προκύπτει από την καταστροφή των κωδίκων της γλώσσας που ξέρουμε. Μ’ αυτό το εκ καταστροφής νέο υλικό προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μιαν πρόσκαιρη αιωνιότητα μνήμης, γράφοντας «μέσα στο ά-τοπο της γραφής», για να θυμηθώ τον ποιητή Βύρωνα Λεοντάρη. Η Ποίηση εντέλει είναι μελαγχολία σε φθόγγους.

Πόσο σπουδαίο είναι για έναν δημιουργό να κρατά στα χέρια του ένα τέτοιο βιβλίο;
Είναι πολύ σημαντικό να αξιώνεται κανένας να ισχυριστεί ότι εκόμισε εις την Τέχνη και να βλέπει τα ψυχικά του αναβλήματα συγκεντρωμένα σε έναν τόμο. Είναι παράλληλα πικρό από την άποψη ότι κάθε τέτοια έκδοση αποτελεί έναν οδοδείκτη στον οποίο αποτυπώνεται η διαρκής ελαχιστοποίηση της απόστασης από το αναπότρεπτο τέλος της ανεπανάληπτης περιπέτειας της ζωής.
Το βιβλίο σας Δίστομο - 10 Ιουνίου 1944 το ολοκαύτωμα, εκδ. Βιβλιοπωλείο "Σύγχρονη Έκφραση", Λιβαδειά 2010,τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο 2011 στην κατηγορία Χρονικό – Μαρτυρία.
Πόσο επίπονη ήταν για εσάς η συγγραφή ενός καθαρά ιστορικού βιβλίου (με άμεση εξάρτηση από
μαρτυρίες ανθρώπων);
Το βιβλίο για τη Σφαγή στο Δίστομο είναι αποτέλεσμα εικοσάχρονης εξαντλητικής έρευνας σε αρχεία, σώματα εφημερίδων καθώς και σε προσωπική επαφή με επιζώντες. Η Σφαγή στο Δίστομο διαφέρει με ό,τι συνέβη, σαν αποτέλεσμα της ναζιστικής θηριωδίας, σε άλλους μαρτυρικούς τόπους της πατρίδας μας ως προς τη μορφή της βαρβαρότητας. Εδώ οι υπάνθρωποι προχώρησαν ως και σε λογχισμούς εμβρύων μέσα στις κοιλιές εγκύων γυναικών, έγδαραν πόδια νηπίων, βίασαν νεκρές κοπέλες… Το βιβλίο δεν επαναφέρει απλά στην εκδοτική επικαιρότητα το γεγονός της Σφαγής, αλλά το διερευνά κατά τρόπο που δεν έγινε ως σήμερα, ως ιστορικό γεγονός αλλά και ως διαχρονική συλλογική εμπειρία, ως δημόσια ιστορία. Με την έννοια αυτή, το βιβλίο ανασυνθέτει το γεγονός με το συνήθη τρόπο της αναδίφησης των πηγών αλλά, επιπλέον, και ως μνήμη, ως ιστορική παράδοση, όπως αυτή μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά, και επικαθορίστηκε από την ίδια την ιστορική πορεία της χώρας. Αναδεικνύει, δηλαδή, το γεγονός ως στοιχείο λειτουργίας μιας ολόκληρης κοινωνίας, που υφίσταται μια σύγκρουση μνήμης και λήθης, με δεσπόζουσες τις ιδεολογικές λαθροχειρίες, που παρήχθησαν στη μετεμφυλιακή περίοδο και δυστυχώς επιβιώνουν και σήμερα. Ταυτόχρονα στο βιβλίο μεταφέρει τη συγκινησιακή φόρτιση των επιζώντων και η σφοδρότητα της εμπειρίας τους τόσο άμεσα, χάρη στις αυτοβιογραφικές καταγραφές και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα, όσο και διαμεσολαβημένα μέσα από τις λογοτεχνικές και εικαστικές προσεγγίσεις καθώς και τα επετειακά αφιερώματα.
Αναδεικνύει, τέλος, τη διαχρονική πρόσληψη των γεγονότων από τη μεταπολεμική Ελλάδα ενώ υπηρετεί τον σύγχρονο και εν εξελίξει αγώνα των κατοίκων του Διστόμου για τον διεθνή καταλογισμό των ευθυνών και τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης.
Η συγγραφή του βιβλίου ναι ήταν επίπονη αναφορικά με την ανάδυση των τραυματικών στιγμών στη μνήμη των επιζώντων, κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων με τα τραγικά πρόσωπα του δράματος. Κατά τα λοιπά ήταν μια ανεξόφλητη οφειλή απέναντι στους νεκρούς του Διστόμου και για τον πρόσθετο λόγο ότι φοίτησα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο Διστόμου. Κτήριο του Σχολείου μου ήταν εκείνο στον τοίχο του οποίου εκτελέστηκαν οι 12 πρώτοι όμηροι της 10ης Ιουνίου 1944. Στα διαλείμματα έψαυα τις τρύπες που άφησαν οι σφαίρες των μυδραλίων. Συμμαθητές μου υπήρξαν τα παιδιά όσων επέζησαν. Τα ορφανά και τα πεντάρφανα, οι χήρες των δολοφονημένων και οι τραυματίες, σωματικά και ψυχικά, ήταν οι άνθρωποι που καλημέριζα πηγαίνοντας για μάθημα.


Διευθύνετε εδώ κα 25 χρόνια το περιοδικό Εμβόλιμον, το οποίο επίσης βραβεύτηκε πρόσφατα, με Κρατικό βραβείο για τη συμβολή του στη νεοελληνική λογοτεχνία. Πείτε μας γι αυτό.
Τον Χειμώνα του 1988 επιχειρήσαμε, μια μικρή παρέα εργαζομένων στην βιομηχανία παραγωγής αλουμινίου και κάτοικοι των Άσπρων Σπιτιών της Παραλίας Διστόμου, που κάτι γράφαμε παράλληλα με τη βιοποριστική μας ενασχόληση, να παρεμβάλουμε και την δική μας ελάχιστη παρουσία στον συνωστισμό του έντυπου λόγου. Ονομάσαμε το περιοδικό Εμβόλιμον ακριβώς για να σηματοδοτήσουμε την πρόθεσή μας να διεμβολίσουμε πνευματικά την αγκίστρωση της μικρής μας κοινότητας στους παγετώνες της βιομηχανικής της καθημερινότητας.
 
Στη μακρά πορεία σας ως διευθυντής του Εμβόλιμον, έχετε διαβάσει άπειρα ποιήματα και διηγήματα. Πόσα από αυτά ήταν άξια να δοθούν στο αναγνωστικό κοινό;
Μεγάλος αριθμός των κειμένων που φτάνουν στο ταχυδρομικό κουτί του περιοδικού άξιζε και πήρε τη θέση του για δημοσίευση. Άλλα κείμενα ζητήθηκε από τους δημιουργούς να τα ξαναδούν και να τα κάνουν δημοσιεύσιμα με minimum όρους λογοτεχνικότητας κι άλλα, πολλά είναι αλήθεια, απορρίφθηκαν γιατί δεν ήταν τίποτα περισσότερο από αδύναμες απόπειρες έκφρασης. Πιστεύω πάντως ακράδαντα ότι τα λογοτεχνικά περιοδικά πρέπει να δίνουν χώρο στις μνήμες και τα συναισθήματα των ανθρώπων που στριμώχτηκαν σε άφωτους, μυστικούς χώρους, που καταχωνιάστηκαν σε κλειδωμένα συρτάρια αυτοεγκλεισμού από έλλειψη αυτοπεποίθησης. Πιστεύω πως όταν ακούμε τη σιωπή του διπλανού μας να χλιμιντρίζει και να σκάβει με τις οπλές την περίφραξη της ατολμίας, οφείλουμε να του δείξουμε μία διέξοδο, εκείνη που χαράσσει η πέννα, ώστε να βγει, ν’ ανασάνει στην άπλα της έκφρασης. Αυτή ήταν και η ιερότερη αποστολή των περιοδικών λογοτεχνίας, ανέκαθεν.
Πόσο δύσκολο είναι να αποτρέψεις κάποιον από τη συγγραφή, αλλά και πόσο κακό μπορεί να κάνει σε έναν νέο άνθρωπο η επιείκεια;
Ο άνθρωπος δεν αποτρέπεται από το να εκφράζεται με τον γραπτό λόγο –καλύτερα θα έλεγα ότι ποτέ δεν θα πάψει να εκφράζεται με φθόγγους και να οπτικοποιεί τον εσωτερικό του βρασμό. Δείτε πώς κάποιοι νέοι χαράσσουν τις καρδούλες του έρωτά τους στους κορμούς των δέντρων. Επισκευθείτε ένα πάρκο να δείτε στα παγκάκια πώς αποτυπώνουν με το μαρκαδοράκι τα συναισθήματά τους οι έφηβοι. Δείτε πώς άλλοι παλεύουν άτεχνα ξυλόγλυπτα καθώς στέκονται στη σκιά ενός δέντρου βοσκώντας ένα κοπάδι πρόβατα. Δείτε πώς αποτυπώνουν οι ερωτευμένοι στις επιστολές τους τον συγκλονισμό της καρδιάς τους, πώς γράφουν ημερολόγια τα κορίτσια. Δείτε ακόμη τα πρόχειρα αλλά σπαρακτικά στιχάκια που ζητούν οι χαροκαμένοι να χαράξει ο μαρμαράς στα ταφικά μνημεία των προσφιλών τους απόντων. Με τίποτε δεν αποτρέπεται ο άνθρωπος να ανακουφιστεί γράφοντας από την εσωτερική πίεση που ασκούν τα συναισθήματα. Από την άλλη, ναι, το να είναι κανείς επιεικής απέναντι σ’ ένα άτεχνο γραπτό, το να κολακεύει ένα άνθρωπο που δεν έχει το χάρισμα, είναι ό,τι χειρότερο, γιατί μοιάζει σα να περιπαίζεται όχι μόνον ο συγκεκριμένος άνθρωπος αλλά η ίδια η λογοτεχνία, η ίδια η γραφή. Κι αυτό είναι αν μη τι άλλο ανίερο. Κατά πόσο ισχύει ότι στην Ελλάδα όλοι νομίζουν πως έχουν το ταλέντο της συγγραφής;

Ισχύει σε μεγάλη κλίμακα και είναι αποτέλεσμα ποικίλων παραγόντων. Το κακό ξεκινά από την έλλειψη επάρκειας λογοτεχνικής μελέτης των λειτουργών της Παιδείας μας. Ο ελλειμματικός παιδαγωγός θα χτυπήσει ενθαρρυντικά την πλάτη στον μαθητή που το γραπτό του δεν υπερβαίνει σε λογοτεχνικότητα τα στιχάκια των φύλλων του ημερολογίου και θα επαινέσει μιαν άτεχνη έκθεση ιδεών ως σοβαρό δοκίμιο, επειδή τόση είναι η δυνατότητα κρίσης του, οδηγώντας έτσι τον μαθητή κατευθείαν στον τοίχο της κακής γραφής με την επιτάχυνση της ακατάσχετης έπαρσης. Επιπλέον ευθύνη έχει και το εκδοτικό εμπορικό κατεστημένο, μέρος του οποίου τυπώνει άκριτα ό,τι του κατατεθεί αρκεί να καταβάλλει ο συγγραφέας το αλμυρό τίμημα του κόστους της έκδοσης. Τέλος συμβάλλει στου κακού το δρόμο η παγίωση της εντύπωσης ότι στην εποχή του life style μπορεί κανείς να είναι ό,τι δηλώσει, για να θυμηθώ την εμβληματική ρήση του Γιάννη Τσαρούχη.
Επανέρχομαι στο βιβλίο σας. Πόσα βιβλία σας συμπεριλαμβάνονται και με πόσο διαφορετική ματιά βλέπετε, στην ωριμότητά σας, τα πρώτα σας ποιήματα; Στη συγκεντρωτική έκδοση περιλαμβάνονται τέσσερις συλλογές μου καθώς και η επιλογή κάποιων νεανικών ποιημάτων μου, όπως προείπα. Τα πρωτόλειά μας παρά τις επιρροές και τα δάνεια που είναι ευδιάκριτα, αποτελούν τον κόκορα των θεμελίων (για να μνημονεύσω την αλησμόνητη φίλη μου ποιήτρια Μπίλλυ Βέμη και τον τίτλο μιας ποιητικής της συλλογής)του ποιητικού μας οικοδομήματος. Εκεί, στην πρώτη αυτή εφηβική μας αφύπνιση βρίσκεται η αφετηρία, ο βατήρας, από τον οποίο επιχειρήσαμε να εκτοξευτούμε στα κουλουάρ της ποίησης. Αδιάφορα από το σε ποια θέση τερματίζουμε εκείνα τα πρώτα μας βήματα αποτελούν την προθέρμανση για όλη τη μετέπειτα πορεία μας. Δεν μπορώ συνεπώς παρά να αγαπώ τα πρώτα μου γραπτά όσο κριτικά κι αν τα βλέπω –και τα βλέπω.
Με αγγίζουν ιδιαίτερα οι αναφορές στον πατέρα σας και βλέπω ότι διατηρείτε το αρχικό γράμμα του ονόματός του. Πόσο σημαντικός ήταν ο ρόλος του για την πορεία σας; Πράγματι η ποίησή μου είναι κατάστικτη από αναφορές στον πατέρα μου, όσο μάλιστα βλέπω τα ποιήματα που έγραψα μετά τον θάνατό του, το 2004, τόσο περισσότερο βεβαιώνομαι ότι τείνει να κυριαρχήσει στη γραφή μου. Θα σας σοκάρει ίσως αλλά η αλήθεια είναι πως η ποίηση μού προσέφερε έναν τρόπο να
«βρω» τον πατέρα μου, να έρθω κοντά του. Επρόκειτο για άνθρωπο έντιμο αλλά σκληρό, κονφορμιστή και ευέξαπτο, ο οποίος παρείχε κάθε υλικό μέσον στην οικογένειά του αλλά δεν συγχωρούσε τις εγγενείς των ανθρώπων (και των μελών της οικογενείας του) αδυναμίες. Έτσι λοιπόν, με έναν μεταφυσικό τρόπο, προφανώς υπήρξε σημαντικός ο ρόλος του στην λογοτεχνική μου πορεία. Την αγκαλιά που εκείνος ποτέ σχεδόν δεν μου άνοιξε την άνοιξα εγώ μέσω της ποίησης για να παρηγορήσω ένα άνθρωπο πονεμένο και να παρηγορηθώ κι εγώ.

 Πόσο δύσκολο είναι για τους λογοτέχνες της επαρχίας να καθιερωθούν; Η δική σας πορεία, αναγνώριση και καταξίωση στο χώρο της ποίησης και της λογοτεχνίας πόσο δύσκολη ήταν;
Η επαρχία έχει το μειονέκτημα της απόστασης από το κέντρο όπου επισυμβαίνουν τα δρώμενα κατά τεκμήριο, έχει και το πλεονέκτημα του ότι μένοντας μακριά από το κέντρο αποφεύγεις την ένταξη σε φατρίες και λογοτεχνικές κλίκες, παραμένεις με έναν τρόπο αυθεντικός. Και βέβαια τι θα πει καθιέρωση; Πιστεύω ότι γράφουμε για την ψυχή μας, αυτή είναι η υπέρτατη καθιέρωση. Η ευλογία της Τέχνης στην ψυχή του ανυπεράσπιστου όντος. Η δική μου πορεία δεν ήταν ανθόσπαρτη, οφείλω όμως στους εκδότες και διευθυντές των λογοτεχνικών περιοδικών ευγνωμοσύνη γιατί φιλοξένησαν τα πρώτα μου ποιήματα και μου άνοιξαν διαύλους επικοινωνίας με το συνάφι. Οφειλή που αφορά και στα περιοδικά του Βόλου Ρόπτρο και Έλευσις, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 καθώς και στην Γραφή της Λάρισας την ίδια περίοδο, όπου φιλοξενήθηκαν ποιήματά μου.
Σας ευχαριστώ πολύ, σας εύχομαι Καλό Πάσχα και καλή συνέχεια σε όλες τις δραστηριότητές σας.
Εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε καθώς και για την ευγένεια των τρόπων σας. Εύχομαι κι εγώ κάθε καλό στους αναγνώστες σας και σ’ εσάς προσωπικά και να ξέρετε ότι παρακολουθώ με ικανοποίηση τη συγγραφική σας παρουσία και δημιουργικότητα στον χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. Οι σελίδες του περιοδικού Εμβόλιμον είναι ανοιχτές στη γραφή σας καθώς και σε κάθε δημιουργό της Μαγνησίας. Καλό Πάσχα!



 
 
 
 
 








 

 Ο Γιώργος Χ. Θεοχάρης γεννήθηκε το 1951 στη Δεσφίνα της Φωκίδας. Είναι ποιητής. Διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό "Εμβόλιμον" και μετέχει στη σύνταξη της εφημερίδας "Book Press". Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά και μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά και ισπανικά. Δημοσιεύει επίσης δοκιμιακά σημειώματα και κείμενα λογοτεχνικής κριτικής. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
 
 


 
 
 
Κατερίνα Σχινά
 
 
 
 
 
"Ποτέ δεν είσαι ασφαλής όταν καταπιάνεσαι με τη γλώσσα,
είτε ως μεταφραστής είτε ως συγγραφέας"
 
 
 Μια συνομιλία με τη γνωστή μεταφράστρια και δημοσιογράφο στις ''Διαδρομές" για το βιβλίο της ,
"Καλή και ανάποδη",που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κίχλη,
αλλά και για το χώρο της μετάφρασης,την αναβίωση του Τρίτου προγράμματος,
τις εκπομπές λόγου,τη σημερινή δημόσια
και ιδιωτική τηλεόραση,και το μύθο των ευπώλητων βιβλίων.
 
 
 Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στις "Διαδρομές" και στην εφημερίδα Θεσσαλία ,κυρίαΣχινά.
"Καλή και ανάποδη", λοιπόν,ο τίτλος του βιβλίου σας, με υπότιτλο "ο πολιτισμός του πλεκτού."
Και ταυτόχρονα η αποκάλυψη-έκπληξη για τους περισσότερους από εμάς,ότι μπορεί μια διανοούμενη να είναι και χειροτέχνις παράλληλα!
 
Σας ευχαριστώ πολύ κυρία Μαλισσόβα για την πρόσκληση να μιλήσω σε μια ιστορική εφημερίδα που εκτιμώ ιδιαίτερα.
Δεν θα έλεγα ότι είμαι “διανοούμενη” - είναι πολύ φορτισμένη η λέξη. Αν μου ζητούσατε να ορίσω τον εαυτό μου, θα έλεγα ότι, πάνω απ' όλα, είμαι αναγνώστρια. Eίχα, βέβαια, την τύχη να κάνω επάγγελμα αυτό που από παιδί αγαπούσα – να διαβάζω και να γράφω. Όσο για το χειροτέχνις, αυτόν τον χαρακτηρισμό τον αναδέχομαι με χαρά: το χέρι συμπληρώνει το μυαλό, άλλοτε το αποφορτίζει και άλλοτε το κατευθύνει στην ουσία των πραγμάτων. Η δουλειά του χεριού ανοίγει τον δρόμο στο μυαλό για να σκεφτεί.
 
 Σας γνωρίζουμε κυρίως μέσα από το μεταφραστικό σας έργο ,αλλά και τη δημοσιογραφία, καταξιωμένη και στις δύο ιδιότητές σας. Πώς αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο;
 
Θέλησα να δικαιώσω μια αγαπημένη και παρεξηγημένη δραστηριότητα σε μια εποχή που το πλέξιμο υποχωρούσε μπροστά στην επέλαση του life style, να φανερώσω τις κρυφές συγγένειες που την συνδέουν με τη γραφή, τα εικαστικά, τη μουσική, ακόμη και με τα μαθηματικά. Την εποχή που άρχισα να επεξεργάζομαι την ιδέα, έβλεπα όσα έγραφα σαν ένα είδος επικήδειου σε κάτι που χανόταν. Αργότερα, με έκπληξη διαπίστωσα ότι το πλέξιμο επανερχόταν δυναμικά και μάλιστα με πολιτικό, ακτιβιστικό πρόσημο, ακόμα και με φεμινιστικές συνδηλώσεις, οι οποίες παλιότερα, την εποχή του μαχητικού φεμινισμού,ήταν αδιανόητες. Είχα, λοιπόν, το θέμα, είχα όρεξη για έρευνα, είχα και την εμμονή με τη γραφή. Το βιβλίο ήρθε σαν φυσικό επακόλουθο.
 
 Αν παραλληλίσουμε τη μεταφραστική με τη δουλειά του σκηνοθέτη και τη συγγραφική δουλειά με αυτή του πρωταγωνιστή,πόση ασφάλεια δίνει η πρώτη ιδιότητα -ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο;
 
Ποτέ δεν είσαι ασφαλής όταν καταπιάνεσαι με τη γλώσσα, είτε ως μεταφραστής είτε ως συγγραφέας.
 
 Πόσο ψυχοθεραπευτική επίδραση έχουν οι βελόνες όταν ξιφομαχούν μεταξύ τους και πόσο η πλεκτική είναι γυναικεία υπόθεση;
Ποτέ δεν είδα το πλέξιμο ως μέσο ψυχοθεραπείας, αλλά σαν μια στιγμή δημιουργίας που ξεγλιστράει από τους μηχανισμούς της εργασίας για να ανακατακτήσει τον χώρο όπου οι επιθυμίες είναι ταυτόσημες με τη ζωή. Το είδα σαν μέσο προσωπικής έκφρασης και ταυτόχρονα σαν μια δραστηριότητα εναλλακτική, που αντιστρατεύεται την δικτατορία της μόδας. Όταν άρχισα να πλέκω, το πρώτο φοιτητικό μου καλοκαίρι, ενθουσιαζόμουν όταν συνδύαζα κατά βούληση χρώματα και υφές νημάτων, όταν δοκίμαζα τις δεξιότητές μου στα πιο εξωφρενικά σχέδια. Φορούσα αυτό που ήθελα, σε ένα και μοναδικό αντίτυπο, ήμουν ολόκληρη, μέσα-έξω, εγώ. Όσο για το αν η πλεκτική είναι γυναικεία υπόθεση, σαφώς και όχι. Οι άνδρες ξεκίνησαν πρώτοι να πλέκουν και συνέχισαν να πλέκουν μέσα στους αιώνες – από τους γιαπωνέζους σαμουράι ώς τους Ιρλανδούς πλέκτες και από τους ψαράδες της Μεσογείου ώς τον ποιητή Νίκο Καββαδία στη βάρδια του.
 
 Διαβάζοντας το βιβλίο διέκρινα ότι,ενώ οι ιστορίες που αφηγείστε είναι απόλυτα προσωπικές,ωστόσο είχα την αίσθηση ότι κρατάτε τον αναγνώστη σε απόσταση από τα πολύ βαθύτερα συναισθήματά σας,με εξαίρεση,ίσως,την αναφορά στη μητέρα σας.
Κρατάτε αποστάσεις και διατηρείτε όρια για δική σας ασφάλεια ή για να μην "εκβιάσετε" τα συναισθήματα των αναγνωστών;
Πόσο συμφωνείτε με τα αυτοβιογραφικά αναγνώσματα με έντονη συναισθηματική φόρτιση;
 
Το βιβλίο μου μόνο έμμεσα είναι αυτοβιογραφικό. Θέλω να πω ότι γράφοντας για κάτι που αγαπώ, έγραφα βέβαια για μένα, αλλά κυρίως για όσους ίσως αναγνώριζαν κάτι από τους ίδιους στις λέξεις μου. Γίνομαι πιο προσωπική στις ιστορίες που διανθίζουν το δοκίμιο, νομίζω μάλιστα ότι τα συναισθήματά μου απέναντι στους ανθρώπους που συνδέθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τις πλεκτικές μου απόπειρες διαγράφονται ανάγλυφα· ωστόσο προτιμώ τον υπαινιγμό από την αμετροεπή συναισθηματολογία και φοβάμαι τον ναρκισσισμό της υπερέκθεσης· επιπλέον, νομίζω ότι όταν το ιδιωτικό βίωμα αποτυπώνεται ωμό και αμετουσίωτο, το κείμενο γίνεται εσωστρεφές, αυτοαναφορικό και παύει να απευθύνεται στους άλλους.
 
 Έχετε μεταφράσει πολλά βιβλία,με πιο πρόσφατα του Έντγκαρ Άλαν Πόε καθώς και τα "Γράμματα στη Νόρα" του Τζέημς Τζόυς .Πιστεύετε ότι είναι αναγκαίο να εκτίθενται στο κοινό τόσο προσωπικά στοιχεία ακόμα κι αν ανήκουν σε έναν συγγραφέα του βεληνεκούς του Τζέημς Τζόυς; Τι προσθέτει ή τι αφαιρεί στο μύθο του;
 
Δεν νομίζω ότι προσθέτει ή αφαιρεί τίποτα από τον “μύθο”, όπως λέτε, του Τζόυς. Απλώς μας βοηθάει να διεισδύσουμε βαθύτερα το έργο του, μια και, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η σχέση του συγγραφέα με τη Νόρα σφράγισε την πεζογραφία και την ποίησή του. Η αντίληψη του Τζόυς για την θηλυκή εκδοχή του κόσμου οφείλει πολλά στην άγρυπνη παρακολούθηση των αντιδράσεων της Νόρας απέναντι στο σεξουαλικό πάθος, το συναισθηματικό δέσιμο, την καθημερινή φθορά της επιθυμίας. Οι επιστολές του είναι ένα συγκινητικό χρονικό του έρωτά τους, γεμάτο αγωνία για επικοινωνία και πόθο για σωματική και ψυχική ταύτιση. Θα συμβούλευα να μην θυσιάσουμε στον πουριτανισμό κομμάτια που σε πρώτη ανάγνωση φαντάζουν άσεμνα, αλλά δεν φανερώνουν παρά την απόλυτη, εκστατική ελευθερία, στην οποία μπορεί να φτάσει κανείς με όχημα το ερωτικό σώμα.
 
 Το βιβλίο σας διαβάζεται "απνευστί",κάτι που σας κατέθεσα αμέσως μόλις τελείωσα την ανάγνωσή του,αλλά και που με χαρά είδα να αναφέρεται και σε κριτικές που έχουν γραφτεί γι αυτό .Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης,επίσης,υπογράμμιζα και σημείωνα πολλά σημεία που μου τράβηξαν την προσοχή ή που με άγγιξαν προσωπικά.
Πόσο σημαντικό είναι αυτό για έναν συγγραφέα;
Είναι το ωραιότερο αντίδωρο στο οποίο θα μπορούσε να προσδοκά ο συγγραφέας.
 
 Η αναβίωση του Τρίτου Προγράμματος,ανάσα πολιτισμού και ακουσμάτων για εμάς,και η δική σας συμμετοχή. Πείτε μας δυο λόγια για αυτό.
 
Το Τρίτο πρόγραμμα ξανάρχισε να εκπέμπει μετά από απαίτηση των πιστών ακροατών του, και παρά τα πολλά νομικοτεχνικά προβλήματα που προκάλεσε το αυταρχικό κλείσιμο της ΕΡΤ, προβλήματα που δεν έχουν ακόμη λυθεί, βρήκε γρήγορα τον ρυθμό του. Το ραδιόφωνο είναι μέσο πολύ οικείο και φιλικό, δεν εισβάλλει βίαια στον χώρο, όπως η εικόνα – ωστόσο μπορεί να γίνει άκρως ενοχλητικό, όταν όσα εκπέμπει αντιβαίνουν στον χαρακτήρα του, όταν γίνεται δηλαδή φλύαρο, ανόητο και ανούσιο. Το Τρίτο πρόγραμμα σέβεται τους ακροατές του, δεν τους υποτιμά, συνδιαλέγεται μαζί τους με αίσθηση ευθύνης, απαντάει στην περιρρέουσα ευτέλεια με τόλμη και επενδύει στην σοβαρή δουλειά των παραγωγών του. Η δική μου εκπομπή λέγεται Λαντέρνα Μάτζικα (ο πρώιμος προτζέκτορας της μετα-αναγεννησιακής εποχής) και φιλοδοξεί να λειτουργήσει σαν ένας άλλος μηχανισμός προβολής – προβολής εικόνων, λέξεων και σκέψεων που θα μπορούσαν, ίσως, να φωτίσουν τους θαμπούς καιρούς που ζούμε. Είναι μια εκπομπή για τη λογοτεχνία, τα εικαστικά, τον κινηματογράφο, και τον χορό, μια εκπομπή λόγου και μουσικής που μεταδίδεται ζωντανά κάθε μέρα, πέντε με επτά το απόγευμα.
 
 Οι εκπομπές σας στην ΕΡΤ έχουν αφήσει εποχή στους βιβλιόφιλους και σε όσους αγαπούν την Τέχνη σε όλες της τις μορφές. Ποια η εκτίμησή σας για την έλλειψη ανάλογων εκπομπών,σήμερα; Μπορεί το διαδίκτυο να καλύψει το ανάλογο κοινό;
 
Οι εκπομπές πολιτισμού θεωρούνται σήμερα βαριές, πληκτικές, χωρίς ακροαματικότητα από τους διάφορους ανευθυνοϋπεύθυνους που μόνο κριτήριο για τις επιλογές τους έχουν την εισροή διαφήμισης . Ο ρόλος της δημόσιας τηλεόρασης είναι να αντιστρατευτεί σ' αυτήν την ισοπεδωτική λογική και όχι να καταρτίζει πρόγραμμα στη βάση μιας κακώς νοούμενης “ανταγωνιστικότητας” προς τα ιδιωτικά κανάλια. Παρ' όλα αυτά, ως τώρα, και παρά τους κλυδωνισμούς, τις παλινδρομήσεις, την ενδοτικότητα προς ότι θεωρείται “εμπορικό”, η ΕΡΤ θεωρούσε υποχρέωσή της να φιλοξενεί πολιτιστικές εκπομπές. Θα δούμε αν θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται στον ρόλο της όταν αποκατασταθεί η λειτουργία της – για την ώρα, περιμένουμε. Όσο για το διαδίκτυο, θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη διάδοση της πληροφορίας, όχι όμως για την ουσιαστική αξιολόγησή της. Δεν διαθέτει ακόμη τα φίλτρα που θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο.
 
 Σημερινή δημόσια- και μη - τηλεόραση και πολιτιστικό επίπεδο του λαού μας,εν μέσω της Κρίσης. Πόσο συναφή είναι;
 
Ολοι συμφωνούμε ότι η κρίση σήμερα δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι κρίση λειτουργίας των θεσμών, κρίση ηθική, κρίση αντιλήψεων, κρίση ταυτότητας, και βέβαια κρίση πολιτισμού. Ένας από τους βασικούς υπεύθυνους για την πολιτισμική έκπτωση – για να μην πω εξαχρείωση – την οποία βιώνουμε σήμερα είναι η τηλεόραση και δη η ιδιωτική. Χωρίς εξαιρέσεις, είναι κακή τηλεόραση, αφού περιορίζεται πια στο να κάνει θέαμα τον χειρότερο εαυτό της. Στα χρόνια της πλαστής ευμάρειας πρόβαλε τα πιο αρνητικά πρότυπα: ψευτογκλαμουριά, αγένεια, ωχαδερφισμό, φτηνό, άξεστο καλαμπούρι, εξοργιστική έμφαση στο “όλα επιτρέπονται”. Και, δυστυχώς, ενώ η κρίση απαιτεί περίσκεψη και αλλαγή πλεύσης, η ιδιωτική τηλεόραση συνεχίζει στο ίδιο ύφος.
 
 Αφού σας ευχαριστήσω ιδιαίτερα για την παρουσία σας στη στήλη,θα ήθελα τη γνώμη σας,ως κριτικός βιβλίων ,για τις στήλες των ευπώλητων βιβλίων και πόσο αυτές
"κατευθύνουν"το αναγνωστικό κοινό.
 
Πρέπει να πω ότι αμφισβητώ την αξιοπιστία τους. Και δυστυχώς, ναι, κατευθύνουν το αναγνωστικό κοινό. Το μεγαλύτερο κακό, ωστόσο, το κάνουν τα βιβλιοπωλεία-σούπερ μάρκετ που αντιμετωπίζουν το βιβλίο με τους όρους οποιουδήποτε άλλου προϊόντος. Αρκεί να φέρουμε στο νου μας τα τεράστια σταντ στην είσοδο των περισσότερων όπου φιλοξενούνται (και υπερπροβάλλονται) οι πιο “εμπορικοί”, “ελαφροί” συγγραφείς. Προτιμώ το μικρό βιβλιοπωλείο με τον βιβλιόφιλο βιβλιοπώλη, που δεν είναι απλώς ενημερωμένος δειγματιστής αλλά εξειδικευμένος οδηγός, ικανός να μιλήσει για το βιβλίο που προτείνει, να το συστήσει ουσιαστικά στους δυνάμει αναγνώστες του, να αναδείξει τις συνάφειές του με άλλα βιβλία, να το εντάξει, με δυο λόγια, στη μεγάλη περιπέτεια της γραφής και της ανάγνωσης. Το βιβλίο, αγαθό πολιτισμικό, αντικείμενο που συμπυκνώνει μια πνευματική διαδικασία, αποζητάει έναν τρόπο παρουσίασης και έναν χώρο έκθεσης και διάδοσης που δεν θα προδίδει τον χαρακτήρα του.
 

 
 
 
 
Το βιβλίο "Καλή και ανάποδη",ο πολιτισμός του πλεκτού,είναι ένα εξόχως καλογραμμένο δοκίμιο για την πλεκτική τέχνη,διανθισμένο με την πλεκτική αυτοβιογραφία της Κ.Σχινά,αλλά και άλλες ιστορίες,πάντα σε σχέση με την τέχνη του πλεκτού.
Παράλληλα, ανατρέχει στην ποίηση, την πεζογραφία, τις κοινωνικές επιστήμες, τις εικαστικές τέχνες ακόμα και τα μαθηματικά,τον ακτιβισμό,ενώ μας διασαφηνίζει ότι το πλέξιμο είναι και ανδρική υπόθεση.
Φωτογραφίες-ντοκουμέντα με πλέκοντες και πλεκτά διατρέχουν το βιβλίο,κάνοντας την ανάγνωσή του ακόμα πιο ενδιαφέρουσα.
Με εξαιρετική δομή και την ακόμα πιο εξαιρετική γραφή της Κατερίνας Σχινά ,διαβάζεται απνευστί,από πλέκοντες και μη!!!
 Χαριτίνη Μαλισσόβα





 
 
Η Κατερίνα Σχινά γεννήθηκε στην Αθήνα .Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και μουσική. Ως κριτικός εμφανίστηκε με άρθρα της το 1983 στην εφημερίδα "Η Αυγή". Διετέλεσε μέλοςτης συντακτικής ομάδας του περιοδικού "Το Τέταρτο", μουσικοκριτικός και επιφυλλιδογράφος της εφημερίδας "Η Καθημερινή" (1987-1999) και από το 1995 ως το 1999 υπεύθυνη του κυριακάτικου ένθετου "Ιδέες-Πολιτισμός" της ίδιας εφημερίδας. Mέλος της συντακτικής ομάδας του ειδικού ενθέτου για το βιβλίο "Βιβλιοθήκη" της εφημερίδας "Ελευθεροτυπία" (1999-2009) και από το 2009 συνεργάτης της εφημερίδας "Η Καθημερινή" σε θέματα βιβλίου, καθώς και σύμβουλος έκδοσης και κριτικός στο μηνιαίο πολιτιστικό περιοδικό "The Books' Journal". Μουσικός παραγωγός της Κρατικής Ραδιοφωνίας και στο Κανάλι 15 του Ρούσσου Κούνδουρου (1987-1989) και συνεργάτης της τηλεοπτικής εκπομπής για το βιβλίο "Βιβλιόραμα" (ΕΡΤ) και ,αργότερα,"Βιβλία στο κουτί" (ΕΤ1). Δίδαξε πολιτιστικό ρεπορτάζ στο τμήμα ΜΜΕ του Παντείου Πανεπιστημίου και λογοτεχνική μετάφραση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ).
Έχει μεταφράσει στα ελληνικά έργα των Edgar Alan Poe, Toni Morrison, Philip Roth, George Steiner, Roland Barthes, , Ian McEwan,Mark Twain, William Hazlitt, Jack London, Willa S. Cather, κ.ά. καθώς και ποιήματα των Byron, Shelley, Worsdworth, Wallace Anne Sexton, κ.ά. Έχει γράψει το βιβλίο "Όπερες του κόσμου" και το λεύκωμα "Η Ελλάδα του μόχθου" που εκδόθηκε από το Ριζάρειο Ίδρυμα. Το 1997 βραβεύτηκε από την Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση του μυθιστορήματος της Toni Morrison "Γαλάζια μάτια" και το 2008 από το περιοδικό "Gourmet" της Ελευθεροτυπίας για τη μετάφραση των "Γαστριμαργικών αναλέκτων" του Ben Schott (2006).