23 Ιουλίου 2017

Νίκος Κυριαζής:Είμαστε ένας λαός υπερήφανος για την ιστορία του, που όμως γενικά δεν την γνωρίζει.

                 Νίκος Κυριαζής



Είμαστε ένας λαός υπερήφανος για την ιστορία του, που όμως γενικά δεν την γνωρίζει.


Τρία χρόνια μετά το πολυδιαβασμένο και αγαπημένο μυθιστόρημα "Άννα Σικελιανού ,Ο έρωτας και το όνειρο"(εκδ.Καστανιώτη ) ,οι κ.κ Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης και Νίκος Κυριαζής καταθέτουν στο αναγνωστικό κοινό την ενδιαφέρουσα συνέχεια της ιστορίας του  Σανατορίου και του γιατρού Καραμάνη μέσα από την ιστορία αγάπης της Αντιγόνης και του Νίκου Δενδρινού μέσα από το βιβλίο "Ο έρωτας στα χρόνια του πολέμου"(εκδ.Ωκεανός).

 Η συνομιλία μας με τον καθηγητή κ.Νίκο Κυριαζή περιστρέφεται στο ανά χείρας βιβλίο  αλλά και σε  δυο πολύ ενδιαφέρουσες ειδήσεις :Η πρώτη αφορά στο ότι ήδη γράφεται το τρίτο μέρος με τη συνέχεια της ιστορίας του Σανατορίου και η δεύτερη στη θέσπιση δυο νέων λογοτεχνικών βραβείων .


Ο έρωτας στα χρόνια του πολέμου ,η συνέχεια την ιστορίας του Σανατορίου μέσα από την ιστορία δύο νέων ανθρώπων .Πείτε μας λίγα λόγια .


Η συνέχεια της ‘’Αννας Σικελιανού’’  στον  ‘’ Έρωτα στα χρόνια του πολέμου’’ είναι μια ευρεία τοιχογραφία του Β’ Παγκοσμίου που με κέντρο το σανατόριο, ταξιδεύει τους αναγνώστες από το αλβανικό μέτωπο, την κατοχή και την αντίσταση στην Ελλάδα, στην Β. Αφρική, στην Ρωσία και στην Ιταλία. Κοντά στην Άννα Σικελιανού και τον γιατρό Καραμάνη, υπάρχουν νέα πρόσωπα, ο ιδεαλιστής Νίκος Δενδρινός, που η αφοσίωση του στην τιμή και το καθήκον τον οδηγούν σε άφθαντες πράξεις ηρωισμού, η Αντιγόνη Γεωργίου νέα βοηθός και στήριγμα του γιατρού Καραμάνη, ο Γερμανός πιλότος Φον Χόφενμπεργκ, ο Ιταλός ταγματάρχης Μαρίνος και ο Βρετανό λοχαγός των SAS Καφτλέτζι .

Κεντρικό μέρος του βιβλίου είναι ο έρωτας της Αντιγόνης και του Δενδρινού μέσα στην φρίκη του πολέμου , σε ένα βιβλίο που σύμφωνα με τον συγγραφέα Γ. Λεονάρδο ‘’είναι τόσο έντονο που μυρίζει μπαρούτι και αίμα.’’


Στο βιβλίο αυτό το Σανατόριο γίνεται σταδιακά σύμβολο ειρήνης και ανθρωπισμού;

Ακριβώς. Ο Καραμάνης μετατρέπει το Σανατόριο στο μοναδικό ουδέτερο έδαφος της Ελλάδας και από εκεί ξεκινούν κύκλοι καλοσύνης.


Ο πόλεμος ως στοιχείο ανατροπής αλλά και αναδιάταξης καταστάσεων και συναισθημάτων .Θέλετε να σχολιάσετε;


Ναι, παντού, αλλά ιδιαίτερα και στην Ελλάδα. Όπως φαίνεται στο βιβλίο, ενώ το Αλβανικό έφερε ομοψυχία, ήδη η κατοχή έφερε τον διχασμό και τον πρώτο εμφύλιο με τις συγκρούσεις ΕΛΛΑΣ –ΕΔΕΣ, τα Τάγματα Ασφαλείας κλπ., προοίμιο των Δεκεμβριανών και του εμφυλίου 1946 – 1949  που τόσο στοίχισε στην Ελλάδα. Άφησε τόσο βαθιά ίχνη ώστε ακόμα και το 2015, οι υποστηρικτές του ‘’Ναι΄΄ στο δημοψήφισμα να κατηγορούνται από κάποιους ανόητους ως ‘’γερμανοτσολάδες".


Πόσο σημαντική είναι η ιστορική μνήμη σε συνδυασμό με τη τοπική ιστορία της οποίας στοιχεία δεν βρίσκουμε στη γενική ιστορία που διδασκόμαστε ;


Η ιστορική μνήμη είναι πάντα σημαντική, αν και συχνά διαστρεβλωμένη, ανάλογα με τα θαύματα και τα πιστεύω του κάθε ενός. Ακόμα και τώρα μετά από σχεδόν  40 χρόνια από το τέλος του εμφυλίου , όχι μόνο απλοί πολίτες, αλλά και επιστήμονες, βλέπουν την περίοδο μέσα από ιδεολογικά πρίσματα. Ο συνάδελφος μας στο ΙΑΚΑ, καθ. Πολυμέρης Βόγλης,στο γενικά αντικειμενικό βιβλίο του ‘’Η αδύνατη επανάσταση’’ π.χ. δεν αναφέρεται ούτε μια φορά σε αυτό που η κυβερνητική πλευρά ονόμασε ‘’παιδομάζωμα’, την απαγωγή 20.000 με 30.000 παιδιών (σύμφωνα με τις εκθέσεις του ΟΗΕ) προς τις κομμουνιστικές χώρες, από τις οποίες τα περισσότερα δεν γύρισαν. Όσο για την τοπική ιστορία έχουν γραφεί αρκετά που τα χρησιμοποιήσαμε ως πηγές, αλλά και ορισμένα από τα ευρήματα του Κ.Γουργουλιάνη από το σανατόριο, όπως π.χ η καρτέλα νοσηλείας του Γερμανού πιλότου. Ως δε προς την ιστορία που διδασκόμαστε-μάλλον δεν διδασκόμαστε-με τρομάζει η φοβερή άγνοια της ιστορίας που διαπιστώνω στους φοιτητές μας. Είμαστε ένας λαός υπερήφανος για την ιστορία του, που όμως γενικά δεν την γνωρίζει. Το καλό ιστορικό μυθιστόρημα (καλό με την έννοια ότι σέβεται και δεν διαστρέφει την ιστορία) κάπως βοηθάει.


Πόσο καιρό χρειαστήκατε για να συλλέξετε τα στοιχεία του ανα χείρας βιβλίου ;(Υπάρχει μια αξιόλογη και μακριά λίστα βιβλιογραφίας στο τέλος του βιβλίου )

 Ο κ. Γουργουλιάνης με μεγάλη προσοχή και αγάπη έσωσε ότι μπορούσε να σωθεί από το σανατόριο. Ως προς την γενικότερη ιστορία του πολέμου , εγώ διαβάζω βιβλία σχετικά από την ηλικία των 15 ετών. Έτσι δεν χρειάστηκε να ξεκινήσουμε έρευνα από την αρχή, γιατί την είχαμε ήδη κάνει στο μεγαλύτερο μέρος...


Το Σανατόριο ήταν και πόλος έλξης λογοτεχνών της εποχής.Πόσο αλληλένδετοι μπορεί να είναι οι δυο χώροι ,της ιατρικής και των γραμμάτων ;

Έχουμε πολλά παραδείγματα γιατρών συγγραφέων παγκόσμια, αλλά και σανατορίων ως τόπο που εμπνέει την λογοτεχνία, με γνωστότερο ίσως το ‘’Μαγεμένο Βουνό’’ του Τόμας Μαν.


Ο εμφύλιος πόλεμος αποτελεί τη μεγάλη πληγή της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας.Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς να διατηρήσετε τις ισορροπίες καταγράφοντας ένα τόσο ευαίσθητο θέμα ;

Δύσκολο γενικά, και ακόμα ένα δύσκολο τώρα, στο τρίτο βιβλίο της σειράς, που θα έχει τίτλο ‘’Η αγάπη στα χρόνια του εμφυλίου’’. Αναφέρθηκα και πριν στην ακόμα και τώρα φορτισμένη ιστορία του εμφυλίου. Κάθε εμφύλιος , όπως είναι φυσικός είναι φορτισμένος, σε κάθε χώρα, αλλά δίνει και θαυμάσια λογοτεχνικά έργα όπως το ‘’Για ποιόν χτυπάει η καμπάνα’’ του Χέμινγουεϊ και την ‘’Ελπίδα’’ του Αντρέ Μαλρώ για το ισπανικό το ‘’Όσα παίρνει ο άνεμος’’ της Μ. Μίτσελ και το ‘’Κόκκινο Σήμα του θάρρους’’ του Στίβεν Κρειν για αμερικανικό  , τον ‘’Ήρεμο Δον’’ του Σολόχωφ τον ‘’Δόκτωρα Ζιβάγκο’’ του Πάστερνακ για τον ρωσικό, του Βαλτινού, Αλεξάνδρου, Καζαντζάκη, Αβέρωφ, Κοτζιά κλπ. Για τον δικό μας.



Με τον έρωτα να θριαμβεύει ακόμα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες θέλατε να δώσετε ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη ζωή και τη συνέχειά της;

Ακριβώς αυτό. Ο έρωτας και η αγάπη είναι η ελπίδα και τελικά νικά.


 Εύλογο ερώτημα των αναγνωστών πώς συνδυάζεται η συγγραφική πορεία δύο συγγραφέων στο ίδιο βιβλίο ;

Είναι η δεύτερη συνεργασία μας. Ο κ. Γουργουλιάνης ήταν ο εμπνευστής των βιβλίων, γιατί γνώριζε το σανατόριο, τον γιατρό κλπ. Με βάση τα όσα μου διηγήθηκε το υλικό που είχε συγκεντρώσει, έγγραφα το βιβλίο, και μετά το συζητήσαμε μαζί, πριν τελική του μορφή. Έτσι είναι πραγματικά ένα κοινό έργο. Χωρίς τον κ. Γουργουλιάνη δεν θα είχε γραφτεί ούτε η ‘’Άννα’’ ούτε ο ‘’ Έρωτας’’. 


Θα μας πείτε για τα λογοτεχνικά βραβεία  που θεσμοθετεί το Ίδρυμα Κώστας και Άρτεμις Κυριαζή ; 


 Το Ίδρυμα "Κώστας και Άρτεμις Κυριαζή" σε συνεργασία με τις εκδόσεις Ωκεανός – Ενάλιος, θεσμοθετούν δύο νέα λογοτεχνικά βραβεία. Το πρώτο ‘’Κώστας Κυριαζής΄΄ για το καλύτερο ιστορικό μυθιστόρημα νέου συγγραφέα, το δεύτερο ‘’ Άρτεμις Κυριαζή’’ για λογοτεχνικό μυθιστόρημα. Τα έργα που θα επιλέγονται θα εκδίδονται από τις εκδόσεις ‘’Ωκεανός’’ .